Aspiryna to jeden z leków o uniwersalnym zastosowaniu i pozytywnej opinii. Niestety może być tez niebezpieczna. Aspiryna leczymy przede wszystkim ból – ból głowy, zęba, miesiączkowy, gorączkę a nawet kaca. Jest to jednoskładnikowy lek wykorzystywany także do rozrzedzenia krwi i wspomagania leczenia chorób układu krwionośnego.
Aspiryna – lek na wszystko
Co rusz aspiryna zyskuje kolejne nowe zastosowanie. Hitem jest w leczeniu migreny, bólu reumatycznego. Skład aspiryny bazuje na kwasie salicylowym. Kora wierzby tudzież sok z wierzby wykorzystywano leczniczo za czasów Hipokratesa. Z czasem zostały zapomniane przez medycynę. Na nowo powróciły za czasów napoleona.
Kiedy za czasów blokady morskiej wstrzymano import chininy powrócono do wierzby. Od 1874 roku pozyskuje się z wierzby kwas salicylowy na szeroką skalę przemysłową. Dopiero w 1899 roku Feliks Hoff-mann uzyskał stabilną i czystą pochodną kwasu salicylowego, czyli kwas acetylosalicylowy (ASA), wówczas niemiecka firma Bayer opatentowała go pod nazwą aspiryna.
Jedna tabletka aspiryny
Niegdyś aspirynę produkowano pod postacią proszku. Z czasem zmieszano proszek ze skrobią i uzyskano rozpuszczalna tabletkę. W ten sposób zredukowano również koszty produkcji co przełożyło się na dostępność aspiryny i jej popularność. Kolejno medycy dokładali kolejne zastosowania aspiryny od zapalenia opłucnej przez zapalenie pęcherza moczowego po chore migdałki.
W XX wieku „tabletka” owiana została sławą między innymi za skuteczną walkę z bólem stawów, gruźlicą i rzeżączką. Obecnie stosowana jest na bóle reumatyczne, zwyrodnieniowe oraz migreny. Niektóre sekrety tabletki odkryto dopiero w latach 80 tych XX wieku.
Aspiryna – lek nieidealny
Jak każdy lek również aspiryna ma swe złe strony.
Zastosowanie dużych dawek aspiryny a co za tym idzie ASA daje skutki uboczne i to całkiem poważne. Uszkodzeniu ulegają błony śluzowe żołądka, można też dostać astmy aspirynowej, czy śródmiąższowego zapalenia wątroby, nerek.
Kwas acetylosalicylowy jest absolutnie niewskazany dla dzieci poniżej 12 roku życia, bywa przyczyną zespołu Reye’a. Ponadto mimo iż aspiryna zapobiega bólom menstruacyjnym to może wywołać krwotok i nasila krwawienie.
Działanie aspiryny
„Tabletka” bierze udział w procesach chemicznych organizmu. Kwas acetylosalicylowy potrafi zahamować proces wydzielania cyklooksygenazy, przez co zatrzymuje uwalnianie prostaglandyn. Stad bierze się jej działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Poprzez to działanie dociera w każdą komórkę ciała gdzie odkładają się prostaglandyny dlatego m. in. zapobiega krzepnięciu krwi. Z badań wynika, że w czasie radioterapii pośrednio dochodzi do zwiększenia produkcji prostaglandyn, które osłabiają układ odpornościowy, wstrzymanie tego procesu zapewnia aspiryna.
Aspiryna – najpopularniejsze zastosowanie:
- Zapobiega miażdżycy tętnic wieńcowych i zawałowi mięśnia sercowego, hamuje również powstawanie zakrzepów, zmniejsza ryzyko zawału oraz udaru.
- Pomaga kobietom w ciąży w III trymestrze obniżając ciśnienie, przywraca równowagę prostaglandyn we krwi.
- Zapobiega powikłaniom cukrzycy, zwłaszcza zasklepianiu się naczyń wieńcowych.
- Zapobiega ryzyku zakrzepów podczas operacji chirurgicznych.
