Sepsa – niestety coraz częściej spotykana charakteryzująca się gwałtownością ogólnoustrojowa reakcja organizmu na zakażenie, która może doprowadzić do śmierci chorego. Do zakażenia najczęściej dochodzi w wyniku zakażenia różnymi rodzajami bakterii takimi jak między innymi pneumokoki czy meningokoki. Nie wyklucza to możliwości zarażenia sepsą wywołaną przez wirusy, pasożyty i grzyby.
Przyczyny sepsy
Do najczęstszych przyczyn które w konsekwencji powodują sepsę zalicza się w szczególności liczne infekcje bakteryjne nie oznacza to w praktyce jednak że są one jedynymi źródłami zakażenia. Do zakażenia może dojść w dowolnym miejscu, gdzie bakterie lub inne czynniki zakaźne mogą wniknąć do organizmu. Może więc rozpocząć się od czegoś tak pozornie nieszkodliwego jak obtarte kolano lub naskórek.
Rodzaj drobnoustroju doprowadzającego do zakażenia może mieć duże znaczenie w przebiegu choroby, dlatego np. sepsa pneumokokowa ma swe źródło w zapaleniach płuc. Do grupy podwyższonego ryzyka zaliczane są w szczególności najmłodsi pacjenci, niemowlęta oraz dzieci a także osoby starsze, osoby z obniżona odpornością, pacjenci po zabiegach chirurgicznych, oparzeniach, po terapii sterydami.
Inna przyczyną w skutek której może dojść do zakażenia sepsą jest np. stosowanie cewnika czyli tak zwana obecność ciała obcego w organizmie człowieka. U pacjentów hospitalizowanych częstymi miejscami początku infekcji są nacięcia chirurgiczne, cewniki lub odleżyny. Sepsie może towarzyszyć infekcja kości, zwana zapaleniem szpiku kostnego.
Do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na sepsę zaliczamy:
– osoby z osłabionym układem odpornościowym ( w szczególności po takich chorobach jak rak czy Aids
– dzieci w szczególności te małe,
– osoby w podeszłym wieku,
– ludzie stosujący środki blokujące prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego,
– osoby po długim leczeniu szpitalnym,
– osoby po zabiegach chirurgicznych,
– osoby z podwyższonym wskaźnikiem cukru.
Podstawą zakażeń sepsą jest system odpornościowy, który reagując na zakażenie, wywołuje stan zapalny. Jeśli z jakichś powodów infekcja rozprzestrzenia się na cały organizm, zwykle za pośrednictwem układu krążenia, to wtedy zapalenie obejmuje całe ciało. Jeśli stan zapalny obejmie cały organizm w reakcji na uogólnioną infekcję, to rozpętana burza uderzy nie tylko w atakujące drobnoustroje, ale także przy okazji w nas samych. W takim przypadku wrogiem nie będą już tylko bakterie czy grzyby, które wywołały zakażenie, ale i nasze własne siły obronne, których siła rażenia może doprowadzić do wstrząsu, krwotoków i uszkodzeń narządów wewnętrznych. Z tego powodu pacjenci, u których stwierdzono lub podejrzewa się sepsę, powinni być leczeni na oddziałach intensywnej terapii.
Objawy sepsy
Pomimo że hasło sepsa jest powszechnie znane w XXI wieku pomimo to nadal wywołuje lęk i obawy. Dlaczego tak się dzieje? Skąd taka reakcja? Otóż wydaje się iż jest to podyktowane tym iż sepsa w większości przypadków dotyka osób które znajdują się w szpitalu. Szpital powszechnie kojarzy nam się z bezpieczeństwem, pomocą a nie miejscem gdzie mimo strachu towarzyszącemu leczeniu możemy zostać zarażeni sepsa. Niestety tak się dzieje pomimo bezpiecznych azylach sterylnych i nowoczesnych oddziałów szpitalnych wciąż dochodzi do zakażeń sepsą.
Sepsa to nie choroba lecz określony zespół objawów, spowodowanym gwałtowną reakcją organizmu na zakażenie, mogącym prowadzić do postępującej niewydolności wielu narządów, wstrząsu i śmierci.
Do najbardziej charakterystycznych objawów sepsy zaliczamy:
– gwałtowny wzrost temperatury powyżej 38C,
– nagły spadek tejże temperatury do 36 stopni,
– podwyższone tętno,
– zwiększona ilość i częstość oddechów do 20 na min,
– liczba białych krwinek > 12.000/ml (leukocytoza) lub < 4.000/ml (leukopenia).
Jeśli w trakcie badania lekarskiego potwierdzą się co najmniej trzy z wyżej wymienionych czynników wówczas możemy mówić o sepsie.
Leczenie sepsy
Leczenie sepsy wymaga dwukierunkowego działania. W szczególności nie należy bagatelizować żadnych objawów i niezwłocznie poinformować o zaobserwowanych objawach specjalistę. W celu prawidłowej diagnozy lekarz zleci niezwłocznie badania które umożliwią określenie rodzaju patogenu i opracowanie skutecznego leczenia przeciwdziałającemu.
Sepsę leczy się przy zastosowaniu tak zwanego leczenia przyczynowego. W większości przypadków polega ono na stosowaniu antybiotyków, początkowo dobranych empirycznie o szerokim spektrum działania.
Należy pamiętać iż sepsa to bardzo niebezpieczny zespół objawów który może nawet doprowadzić do zgonu pacjenta. Istotę leczenia stanowi leczenie objawowe którego zadaniem jest wyrównywanie zakłóconych funkcji życiowych.
Leczenie sepsy opiera się w szczególności na takich działaniach jak:
– wykonywanie częstych dializ jeśli zachodzi podejrzenie niewydolności nerek,
– przetaczaniu płynów infuzyjnych dożylnie, w celu wyrównywania niedociśnienia i zaburzeń ukrwienia,
– wykorzystywanie w leczeniu glikokortykosteroidów w celu opanowywania reakcji zapalnych,
– transfuzja płytek krwi,
– wspomaganie funkcji oddechowych,
– w przypadku zaburzeń gospodarki węglowodanowej podawanie insuliny.
