Wymienniki węglowodanowe to nieoceniona pomoc w kompozycji diety diabetyka. Odpowiednia dieta dla cukrzyków to podstawa leczenia cukrzycy. Poprzez żywność ograniczamy skoki poziomu glukozy we krwi.
Wymienniki węglowodanowe
Glukoza to efekt rozkładu węglowodanów, dlatego tak ważne jest ich odpowiednie komponowanie w diecie. Węglowodany stanowią główne źródło energii dla organizmu tuz obok białek i tłuszczów. Są one obecne w każdym produkcie spożywczym, zarówno w owocach i warzywach, jak też w mące, mleku.
Ich spożycie jest niezbędne dla utrzymanie funkcji życiowych. Nie ma więc znaczenia czy jesteśmy mięsożerni, czy wolimy dietę wegańską. Węglowodany dodają energii, budują tkanki i komórki nerwowe, decydują tez o grupie krwi.
Do grupy węglowodanów należy także błonnik, który wprawdzie jest pozbawiony wartości odżywczych, ale pomaga usuwać toksyny i sprzyja prawidłowej pracy jelit. W zdrowej zbilansowanej diecie węglowodany winny stanowić 55% pożywienia pokrywającego zapotrzebowanie na energię. Jeśli przyjmiemy iż dzienne spożycie winno wynosić 2000 kcal to węglowodany winny w nim stanowić 1100 kcal.
Wymienniki węglowodanowe – źródła węglowodanów
Źródłem węglowodanów winny być przede wszystkim warzywa, w szczególności rośliny strączkowe oraz produkty zbożowe z pełnego przemiału. Zauważyć warto iż nie wszystkie węglowodany są cenne dla zdrowia, przykładem może być cukier, który z pozoru jest czystym węglowodanem. Wartościowe są tylko te węglowodany których organizm zbyt prędko nie przetwarza w glukozę.
Nadmiar glukozy we krwi szkodzi narządom wewnętrznym, dlatego spożywanie nadmiaru cukru prowadzi do nadprodukcji glukozy i tym samym uszkodzeń wewnętrznych. Właśnie tak dzieje się w przypadku chorych na cukrzycę, zarówno typu 1, jak i 2 (insulinozależną i insulinoniezależną). Zjedzenie węglowodanów szybko wchłaniających gwałtownie podnosi cukier we krwi, który równie gwałtownie spada. Takie zmiany u diabetyków mogą prowadzić do zasłabnięć, również śpiączki.
Wymienniki węglowodanowe – tabela
Jeden wymiennik węglowodanowy (1 WW) to taka ilość produktu, która zawiera 10 g węglowodanów przyswajalnych przez organizm. Tabela prezentuje wartości dla poszczególnych produktów zawierających węglowodany. Dzięki niej można łatwo i szybko komponować odpowiednie posiłki. Jednocześnie zapobiegając wahaniom glukozy. Tabela pozwala także żonglować produktami w obrębie jednej grupy produktowej. np. możemy zamieniać owoce na inne owoce dostosowując wartość WW.
Wymienniki węglowodanowe – owoce
PRODUKT | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
OWOCE | |||
Arbuz | 100 g | 19 | 0,4 |
Banan (1 szt.) | 180 g | 108 | 2,7 |
Czarna porzeczka (szklanka) | 112 g | 52 | 1,6 |
Grejpfrut (1/2 szt.) | 150 g | 35 | 1 |
Gruszka (1 szt) | 150 g | 62 | 1,6 |
Jabłko (1 szt.) | 150 g | 51 | 1,3 |
Morele suszone (3 szt.) | 24 g | 68 | 1,8 |
Pomarańcze (1 szt.) | 200 g | 64 | 1,6 |
Rodzynki suszone (1/4 szklanki) | 75 g | 208 | 5,3 |
Śliwki suszone (6 szt.) | 30 g | 68 | 1,8 |
Truskawki (10 szt.) | 140 g | 38 | 1 |
Mandarynki (2 szt.) | 100 g | 32 | 0,8 |
Kiwi (1 szt.) | 88 g | 42 | 1 |
Maliny | 100 g | 29 | 1,2 |
Winogrona | 100 g | 68 | 1,7 |
Wymienniki węglowodanowe – warzywa
PRODUKT | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
WARZYWA | |||
Brokuły | 100 g | 16 | 0,3 |
Brukselka | 100 g | 28 | 0,7 |
Burak | 100 g | 28 | 0,7 |
Cebula | 100 g | 27 | 0,6 |
Fasola biała (suche ziarno) | 50 g | 144 | 3,1 |
Fasola szparagowa | 100 g | 24 | 0,7 |
Groszek zielony | 50 g | 32 | 0,8 |
Kalafior | 100 g | 14 | 0,3 |
Kapusta biała | 100 g | 24 | 0,6 |
Kapusta kiszona | 100 g | 11 | 0,3 |
Kukurydza gotowana (kolba) | 250 g | 145 | 3,1 |
Kukurydza w puszce | 100 g | 23 | 0,2 |
Marchew | 100 g | 20 | 0,6 |
Papryka konserwowa | 100 g | 30 | 0,5 |
Pomidor | 100 g | 15 | 0,4 |
Szparagi (6 szt.) | 100 g | 59 | 1,2 |
Szpinak | 100 g | 13 | 0,2 |
Por (1 szt.) | 124 g | 17 | 0,4 |
Sałata (średnia główka) | 200 g | 20 | 0,4 |
Zielony ogórek | 100 g | 10 | 0,2 |
Ziemniak | 100 g | 60 | 1,4 |
Wymienniki węglowodanowe – słodycze i przekąski
PRODUKT | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
SŁODYCZE I PRZEKĄSKI | |||
Baton Snickers (1 szt.) | 60 g | 298 | 3,2 |
Chipsy (10 szt) | 45 g | 242 | 2,4 |
Dżem wysokosłodzony | 20 g | 50 | 1,3 |
Dżem niskosłodzony | 20 g | 31 | 0,8 |
Galaretka owocowa (1/2 szklanki) | 100 g | 70 | 1,5 |
Herbatniki (1 szt.) | 10 g | 44 | 0,8 |
Karmelki (5 szt.) | 20 g | 80 | 2 |
Miód naturalny | 20 g | 65 | 1,6 |
Pączek (1 szt.) | 50 g | 189 | 2,6 |
Pierniki czekoladowe (3 szt.) | 50 g | 189 | 3,5 |
Orzechy laskowe | 100 g | 646 | 1,5 |
Orzechy włoskie | 100 g | 651 | 1,8 |
Wymienniki węglowodanowe – zupy
PRODUKT | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
ZUPY | |||
Grochowa | 250 g | 188 | 2,2 |
Kapuśniak | 250 g | 58 | 0,4 |
Krupnik | 250 g | 110 | 1,9 |
Ogórkowa | 250 g | 108 | 1,2 |
Pomidorowa z makaronem | 250 g | 90 | 0,8 |
Rosół z drobiu | 250 g | 72 | 1,5 |
Żurek z ziemniakami | 250 g | 320 | 5,6 |
Wymienniki węglowodanowe – napoje
PRODUKT | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
NAPOJE | |||
Cola, oranżada | 250 ml | 105 | 2,6 |
Kakao na mleku | 250 ml | 163 | 2,1 |
Sok jabłkowy | 120 ml | 50 | 1,2 |
Sok pomidorowy | 120 ml | 16 | 0,3 |
Wymienniki węglowodanowe – nabiał
PRODUKT | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
NABIAŁ | |||
Jogurt naturalny 2 proc. tłuszczu | 250 ml | 150 | 1,6 |
Jogurt z owocami | 250 ml | 150 | 2,1 |
Mleko kwaszone 2 proc. tłuszczu | 250 ml | 128 | 1,2 |
Serek topiony | 100 g | 299 | 0,1 |
Serek twarogowy | 100 g | 99 | 0,4 |
Ser żółty (plaster) | 20 g | 58 | 0 |
Śmietana 12 proc. tłuszczu | 100 g | 133 | 0,4 |
Wymienniki węglowodanowe – przetwory zbożowe
PRODUKT | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
PRZETWORY ZBOŻOWE | |||
Chleb pszenny (kromka) | 40 g | 100 | 2,2 |
Chleb żytni (kromka) | 40 g | 96 | 2,3 |
Kasza jęczmienna | 22 g | 28 | 0,5 |
Naleśniki | 100 g | 239 | 4,1 |
Makaron 2-jajeczny | 50 g | 53 | 1 |
Mąka pszenna | 30 g | 103 | 2,3 |
Otręby pszenne | 30 g | 56 | 1,9 |
Płatki kukurydziane | 20 g | 73 | 1,7 |
Płatki owsiane | 26 g | 95 | 1,8 |
Pumpernikiel (kromka) | 50 g | 126 | 2,9 |
Paluszki słone | 100 g | 385 | 7,5 |
Pieczywo chrupkie (kromka) | 8 g | 28 | 0,6 |
Ryż | 20 g | 27 | 0,6 |
Wymienniki węglowodanowe – alkohol
PRODUKTY | ILOŚĆ | KALORIE | WW |
ALKOHOL | |||
Likier | 25 g | 66 | 0,8 |
Piwo jasne | 0,5 l | 245 | 1,9 |
Wino wytrawne | 100 g | 65 | 0 |
Wódka czysta | 40 g | 88 |