Torbiele trzustki są zbiornikami wypełnionymi płynem stanowiąc stan patologiczny organu, jakim jest trzustka. Niestety tak niepozorne zmiany mogą zagrażać życiu, gdyż prowadza do zapalenia otrzewnej oraz uszkodzenia tętnic.
Torbiele trzustki
Torbiele to nic innego jak zamknięte jamy wypełnione płynem. Nie są normalnym objawem i wymagają leczenia, zwłaszcza ze mogą zagrażać życiu chorego. Lokalizowane są zarówno wokół ogona trzustki, jak tez jej głowy i trzonu.
Wyróżnia się dwa rodzaje – torbiele rzekome i prawdziwe. Torbiele rzekome to aż 70% wszystkich rozpoznawanych zmian. W skład torbieli mogą wchodzić komórki trzustki, krew oraz enzymy występujące w trzustce. Zaznaczyć należy iż torbiele zbudowane są z innej niż trzustka tkanki, rzekome torbiele są otoczone tkanka łączną, zaś prawdziwe nabłonkiem.
Torbiele trzustki – przyczyny torbielowatości
Powstawanie torbieli trzustki może wynikać z wielu czynników. W przypadku torbieli rzekomych przyczyną jest przewlekłe zapalenie trzustki lub jego ostra postać. Ponadto czynnikiem powodującym torbiele może być uraz brzucha, a także zmiany pooperacyjne.
Jeśli zaś chodzi o torbiele prawdziwe to są one związane z poszerzeniem przewodu trzustkowego w wyniku np. kamicy przewodu trzustkowego lub rozwoju guza, bądź zapalenia trzustki. Co więcej torbiele prawdziwe powstają również poprzez działanie pasożytów takich jak glista lub bąblowiec.
Wówczas torbiele pomagają pasożytom przeżyć dając im schronienie w postaci cysty. Zdarza się, iż torbiel prawdziwa ma charakter nowotworu złośliwego, jednak jest to przypadek rzadko diagnozowany.
Torbiele trzustki – objawy
Zdecydowana większość torbieli trzustki nie daje żadnych niepokojących objawów co utrudnia ich diagnozę i leczenie. Zazwyczaj ich odkrycia dokonuje się całkiem przypadkiem w związku z badaniem profilaktycznym lub inna chorobą. Zobaczyć je można w czasie USG jamy brzusznej, które rutynowo wykonuje siew podeszłym wieku. Mogą być to również zmiany wrodzone jako anomalia rozwojowa, bądź defekt genetyczny.
W przypadku większych torbieli objawy są bardziej widoczne i dotyczą głównie układu pokarmowego. Wówczas obserwuje się brak łaknienia oraz skłonności do wymiotów, nudności, wzdęć i biegunek. Ponadto dostrzec można spadek masy ciała i bóle brzucha, które zazwyczaj promieniują do pleców. Gdy torbiel obejmuje głowę trzustki pojawia się charakterystyczne zażółcenie skóry i śluzówek.
Torbiele trzustki – leczenie i powikłania
Torbiele trzustki mogą prowadzić do powikłań, dlatego ważne jest ich leczenie. Gdy dojdzie do zakażenia torbieli pojawia się gorączka i silny ból zlokalizowany w nadbrzuszu. Jeśli torbiel pęka i wylewa się do jamy brzusznej grozi to zapaleniem otrzewnej. Torbiele mogą też uszkadzać tętnice, zwężać przepływ krwi i powodować krwotok.
Jeśli podejrzewasz występowanie torbieli należy udać się na badania obrazowe, USG jamy brzusznej oraz na badanie krwi, czasem też poddać tomografii komputerowej lub ultrasonografii endoskopowej. W przypadkach trudnych do potwierdzenia diagnozy zaleca się RMI oraz badania CEUS i MRCP, wyjątkowo biopsję. Leczenie torbieli różnicuje się w zależności od ich ilości, wielkości i przyczyny powstawania.
Gdy są to zmiany niewielkie o charakterze nienowotworowym wystarczy ich obserwacja (25% przypadków). Torbiele takie mogą ulec wchłonięciu samoistnemu na przestrzeni kilku tygodni. Gdy torbiele są większe stosuje się drenaż (rozmiar torbieli 5-6cm). Zabieg można wykonać za pomocą igły wprowadzanej do trzustki pod kontrolą USG lub endoskopu EUS. Kiedy torbiel ma charakter nowotworowy niezbędna jest operacja usunięcia torbieli lub w ogóle trzustki.
