Niedodma płuc (zapadnięcie płuca – atelectasis) jest stanem w którym płuco nie napełnia się powietrzem do zadowalającego poziomu. Tym samym fragment płuca nie spełnia swej funkcji w oddychaniu. Objawem niedodmy jest duszność, problem z wydolnością serca a czasem również zgon.
Niedodma płuc
Zapadniecie płuca powoduje zmniejszenie napowietrzenia płuca. Ten stan może objąć całe płuco lub fragment płuca. Z uwagi na brak dostępu do powietrza dochodzi do sklejania się pęcherzyków płucnych. Przyczyną niedodmy zazwyczaj jest zalegająca flegma lub pogorszenie jakości powietrza, np. przez smog. Ponadto przyczyną może być rozwój guza lub utknięcie ciała obcego.
Bardzo często do zwężenia światła oskrzeli dochodzi w wyniku urazu lub ucisku. Mogą taki stan powodować także powiększone węzły chłonne lub płyn w jamie opłucnej. Powodem niedodmy bywa też zatorowość płucna. Szczególnym przypadkiem jest niedodma pierwotna. Jest ona wywołana niedoborem surfaktanu i dotyczy noworodków, a rzadziej osób z niewydolnością oddechową.
Niedodma obturacyjna i nieobturacyjna.
Niedodma obturacyjna powodowana jest przez zalegający śluz w drogach oddechowych, zwłaszcza przy mukowiscydozie lub po zabiegach medycznych, również u wcześniaków. Przyczyną niedodmy obturacyjnej może być też ciało obce lub uraz klatki piersiowej, kiedy do płuca dociera krew. W przypadku niedodmy nieobturacyjnej powodem zachorowania bywa odma lub płyn w jamie opłucnej a także choroby układu oddechowego jak zapalenia płuc lub guz.
Niedodma płuc – objawy choroby
Typowymi objawami niedodmy jest przyspieszony i płytki oddech, a także duszności i kaszel. Ponadto wśród objawów wymienia się sinicę i niedotlenienie oraz przyspieszoną akcje serca, niepokój, spadek temperatury ciała a także bóle w klatce piersiowej. Jeżeli niedodma dotyczy fragmentu płuca może nie dawać żadnych objawów. Ten rodzaj niedodmy samoczynnie zanika, jednak jeśli objawy się nasilają może dojść do hiperwentylacji zdrowego płuca.
Stan niedodmy wymaga interwencji medycznej i podjęcia właściwego leczenia. Niedodmę diagnozuje się już podczas standardowego badania osłuchowego. Zapadnięcie płuca zwiastuje stłumienie odgłosu opukowego. Czasami niedodmę można zaobserwować podczas oddechu kiedy klatka piersiowa zapada się niesymetrycznie, jednak potwierdzeniem diagnozy jest RTG klatki piersiowej.
Niedodma płuc – leczenie
Założeniem leczenia jest przywrócenie funkcji płucu. Droga ku temu bywa różna w zależności od przyczyn powodujących niedodmę i stan zaawansowania. Jeśli niedodma wynika z zapalenia płuc, pomoże antybiotyk, ale jeśli wywołuje ją uciskający guz nowotworowy, niezbędna może okazać się operacja chirurgiczna. W leczeniu stosuje się leki wykrztuśne oraz tlen i preparaty rozszerzające drogi oddechowe. Pomóc może tez oklepywanie klatki piersiowej i ćwiczenia oddechowe.
