Odczyn Coombsa nazywany bywa również testem antyglobulinowym. Służy on wykryciu i identyfikacji przeciwciał odpornościowych we krwi. To doskonały wskaźnik diagnostyczny wspierający leczenie szeregu chorób takich jak między innymi listerioza. Ponadto czynnik ten bada się ciężarnym celem określenia konfliktu serologicznego między matką a dzieckiem.
Odczyn Coombsa
Odczyn Coombsa występuje w dwóch wersjach . Jedną jest pośredni odczyn POC tożsamy z pośrednim testem antyglobulinowym PTA oraz w wersji drugiej jako bezpośredni odczyn BOC (bezpośredni test antyglobulinowy BTA).
Odczyn Coombsa – pośredni test antyglobulinowy
Tzw. PTA wykonuje się jako element badania krwi. Badanie wykrywa przeciwciała przeciw antygenom erytrocytów innych niż A i B. badanie to dotyczy osocza krwi. Na podstawie wyniku określić można nie tylko przeciwciała ale także z jakimi antygenami krwinek się one wiążą. Test PTA rutynowo wykonuje się przed transfuzja krwi. Jeśli biorca posiada przeciwciała krwi dawcy nie przetacza się krwi. Również po wystąpieniu reakcji poprzetoczeniowej wskazane jest wykonanie testu. Powszechnie PTA wykonywany jest kobietom w ciąży.
Konflikt serologiczny ma poważne konsekwencje dlatego też istotne jest określenie czy występuje. Wówczas personel medyczny jest przygotowany do ewentualnej transfuzji krwi. Test ten pomaga także określić istnienie innych przeciwciał we krwi matki, które mogłyby negatywnie oddziaływać na dziecko i wywołać np. chorobę hemolityczną płodu lub noworodka.
Z tego względu test zaleca się wykonać już w pierwszym trymestrze ciąży i kolejny raz w okolicy 30 tygodnia. Gdy wynik PTA jest dodatni – co oznacza, że we krwi matki są obecne przeciwciała – kobieta musi poddawać się częściej badaniom. Konflikt serologiczny oznaczają przeciwciała anty-D.
Odczyn Coombsa – wskazania do badania
Poza wymienionymi wyżej istnieją jeszcze inne wskazania do badania PTA. Po pierwsze u chorych na niedokrwistość autoimmunologiczną. Wówczas organizm samoczynnie produkuje przeciwciała przeciw własnym antygenom erytrocytów. Do takich przypadków dojść może również w przebiegu chorób – białaczki, mononukleozy, tocznia rumieniowatego. Prócz tych podejrzeń PTA przydaje się w diagnostyce brucelozy i listeriozy. Badanie PTA wykonuje się z krwi pobranej z żyły, nie potrzebuje żadnego przygotowania, nie ma też wymogu bycia na czczo.
Odczyn Coombsa – bezpośredni test antyglobulinowy
BTA to test wykrywający przeciwciała na krwinkach, jakie opłaszczają erytrocyty przyłączając się do ich antygenów. Badanie to wykrywa przeciwciała, niemniej nie okresla ich typu ani źródła. Może być ten test przydatny w określeniu przyczyny niedokrwistości autoimmunohemolitycznej, w diagnostyce choroby hemolitycznej płodu i noworodka wywołanej konfliktem serologicznym oraz w celu wyjaśnienia przyczyn powikłań po transfuzji krwi.
Zwłaszcza podczas transfuzji rośnie ryzyko konfliktu serologicznego. U pacjentów którym często przetaczana jest krew mogą pojawić się liczne przeciwciała przeciw rozmaitym antygenom. Na podstawie wyniku badania dobiera się krew tak aby nie doszło do powikłań jednak z każdą transfuzją może być trudniej to osiągnąć.
