HIV human immunodeficiency virus – to bardzo charakterystyczny wirus który w bardzo powolny sposób uszkadza cały system odpornościowy człowieka. W konsekwencji organizm człowieka staje się bardziej podatny na różnego rodzaju infekcje. Niepokojący jest fakt że zakażenie HIV może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo, co bardzo utrudnia diagnozę. Szacuje się iż w niektórych przypadkach nawet przez okres 8–10 lat wirus może nie dawać żadnych symptomów, jednak w tym czasie cały czas się rozmnaża i niszczy odporność zakażonej osoby.
Przyczyny HIV
Zakażenie wirusem HIV następuje głównie przez krew, np. przez wstrzyknięcie lub przetoczenie krwi osoby zakażonej lub przetoczenie tzw. produktów krwiopochodnych.
W społeczeństwie funkcjonuje wiele stereotypów które wskazują na możliwość zarażenia wirusem HIV poprzez:
– pocałunek,
– podanie ręki,
– wspólne używanie naczyń i nakryć stołowych,
– kichanie
– kąpiel we wspólnej wannie czy basenie kąpielowym,
– wspólne używanie ubikacji,
– przebywanie w publicznych środkach komunikacji, ukąszenie.
Źródłem infekcji i zarażenia HIV mogą być w szczególności:
– nieodpowiednio odkażone nożyki do golenia,
– karmienie piersią,
– stosunki seksualne
Do zakażenia wirusem HIV dochodzi w skutek przeniesienia odpowiedniej ilość wirusa HIV wprost do krwi. Stężenie wirusa HIV w innych wydzielinach czy wydalinach człowieka, np. w ślinie, plwocinie, łzach, jest na tyle niewielkie, że zakaźność jest praktycznie żadna.
Objawy HIV
HIV atakuje komórki układu odpornościowego organizmu. W początkowej fazie choroba nie daje o sobie znać, dlatego wiele osób zakażonych wirusem HIV nie ma żadnych objawów.
Wśród najczęściej spotykanych objawów HIV wyróżniamy:
– osłabienie organizmy,
– bóle głowy,
– powiększenie węzłów chłonnych
– spadek masy ciała,
– biegunki,
– depresja
– opryszczka
– zaburzenia pamięci,
– dezorientacja,
– zapalenie płuc,
– wirus cytomegalii,
– zapalenie opon mózgowych,
– infekcje drożdżowe,
– toksoplazmoza,
– osłabienie mięśni nóg,
– obfite poty,
– suchy kaszel nie związany z paleniem papierosów, przeziębieniem czy grypą,
– grzybica jamy ustnej z charakterystycznym białym nalotem lub nadżerkami,
– obrzmienie śluzówki jamy ustnej, języka i pochwy.
Leczenie HIV
W celu określenia przeciwnika jakim jest wirus HIV konieczne jest wykrycie we krwi przeciwciał, a nie samego wirusa. Aby uznać wynik badan za wiarygodny musza być zachowane specjalne warunki takie jak:
– 100% pewność co do negatywnego wyniku może mieć tylko osoba która przez 12 tygodni poprzedzającego test nie odbywała stosunków seksualnych,
– osoba która nie używała dożylnie narkotyków,
– osoba która wraz ze swoim partnerem seksualnym poddała się testowi dwukrotnie.
Jeśli takie warunki nie są spełnione, istnieje możliwość, że test nie wykryje przeciwciał, ponieważ od ostatniego stosunku – lub od wstrzyknięcia – nie upłynął wystarczająco długi czas na wytworzenie się ich w organizmie. Ten okres od zakażenia do momentu pojawienia się przeciwciał anty-HIV nosi nazwę okienka serologicznego.
Pomimo dynamicznego rozwoju medycyny i licznych farmaceutyków nadal nie opracowano skutecznej szczepionki profilaktycznej przeciw zakażeniu HIV. Jak więc bronić się przed tą niebezpieczną chorobą?
Najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie metod zapobiegających zakażeniu lub jego uogólnieniu się, jak ma to miejsce w przypadku profilaktyki poekspozycyjnej.
Wśród metod zbiorowej profilaktyki HIV wymienia siew szczególności:
– edukację,
– programy wymiany igieł,
– badania przesiewowe wybranych grup,
– stosowanie jednorazowego sprzętu medycznego.
Programy edukacyjne mogą być skierowane do szerokiego grona odbiorców. Jednak okazuje się, że stosowna wiedza na temat dróg szerzenia się zakażenia wcale nie musi oznaczać zmniejszenia częstotliwości ryzykownych zachowań.
Głównym celem wdrażanych programów edukacyjnych powinno być przede wszystkim szerzenie świadomości ryzyka zakażenia oraz możliwości i sposobów profilaktyki, a nie tylko samej wiedzy. Niestety znaczna ilość naszego społeczeństwa wykazuje duży poziom wiedzy na temat HIV, jednak większość badanych uważała, że ryzyko zakażenia ich nie dotyczy.
Niekiedy uprzedzenia krążące w społeczeństwach często powodują, że dostęp do stosownej wiedzy może być ograniczony, np. nauczanie dzieci o HIV bywa opacznie rozumiane jako zachęcanie do inicjacji seksualnej.
Leczenie antyretrowirusowe HIV to bardzo skomplikowana i długotrwała terapia ukierunkowana na zapobieganiu namnażaniu się wirusa i zmniejszeniu zachorowań na choroby związane z wirusem HIV oraz podtrzymaniu i zachowaniu właściwych funkcji układu odpornościowego.
Wśród najczęściej wykorzystywanych leków antywirusowych wykorzystywanych w leczeniu HIV wymienia się w szczególności:
– inhibitory proteazy (PI),
– inhibitory fuzji – zapobiegają połączeniu się wirusa z komórką i wniknięcie do niej,
– antagoniści koreceptora CCR5,
– nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NRTI),
– nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NNRTI)
– inhibitory integrazy – integraza to enzym umożliwiający wniknięcie DNA HIV do jądra zakażonej komórki
