Malaria – zimnicą, jest chorobą pasożytniczą, wywoływaną przez pierwotniaki (zarodźce malarii). Jak dochodzi do zakażenia? Otóż przenoszona jest przez ukłucia komarów w tropikalnych i subtropikalnych strefach klimatycznych.
W ostatnich latach w Azji Południowo-Wschodniej coraz częściej pojawiają się zachorowania na malarię wywołaną przez Plasmodium knowlesi, który dotychczas uważano za drobnoustrój chorobotwórczy wyłącznie w odniesieniu do małp. Obecnie ten właśnie gatunek zarodźca może wywołać u człowieka malarię o ciężkim przebiegu.
Dlatego właśnie malaria jest poważnym problemem zdrowotnym mieszkańców krajów rozwijających się, a zarazem stanowi główną, zakaźną przyczynę śmierci osób podróżujących do tropiku.
Malaria – przyczyny
Istnieje wiele czynników które przyczyniają się do dynamicznego rozwoju malarii. Prawdą jest to, że światowym centrum występowania malarii jest Afryka. Tam stanowi największy problem i zbiera śmiertelne żniwo. Dlatego niezwykle ważną rolę odgrywa przestrzeganie określonych zasad bezpieczeństwa wraz z jednoczesnym stosowaniem profilaktyki.
Malaria to nie tylko problem Afryki ale coraz częściej odnotowuje się przypadki zachorowań na wyspach Oceanii. Subkontynent Indyjski, a więc same Indie też nie są wolne od malarycznych mikrobów.
Główną przyczyną dynamicznego rozprzestrzeniania się malarii stanowi fakt fatalnych warunków sanitarnych w wielu częściach kraju oraz wszechobecnego szczególnie na indyjskiej prowincji brudu. Wskazuje się iż Europa jest całkowicie wolna od tej choroby, o ile pojedyncze przypadki nie zostaną zawleczone przez osoby powracające z obszarów podwyższonego zagrożenia.
Warunkiem sprzyjającym rozwijaniu się malarii jest także klimat. To właśnie ten czynnik klimatyczny wskazuje na to że nie ma szans na to, by wirus mógł zacząć występować w chłodniejszych krajach w jakiejkolwiek lokalnej mutacji.
Ryzyko zachorowania na malarię jest różne w obrębie poszczególnych państw. Dlaczego? Ponieważ zależy od regionu, wielkości miasta czy standardów higieny. Na pewno będzie rosło na terenach wilgotnych, gdzie szybko rozmnażają się komary.
Warto mieć też na uwadze fakt że spośród pięciu gatunków zarodźców chorobotwórczych najgroźniejszym dla człowieka jest zarodziec sierpowaty (Plasmodium falciparum), wywołujący malarię tropikalną.
Pierwotniak ten jest na tyle groźny iż ponosi odpowiedzialność za większość przypadków śmierci z powodu tej choroby, zarówno wśród ludności zamieszkującej rejony malaryczne, jaki i wśród podróżnych.
Malaria – bjawy
Objawy malarii nie są jednoznaczne i w konsekwencji niejednokrotnie są mylone z innymi chorobami, w których występuje gorączka np. z gruźlicą, zapaleniem opon mózgowych czy grypą.
Wśród objawów które powinny wzbudzić nasze podejrzenia wymienia się w szczególności:
– nudności,
– bezsenność,
– psychoza,
– koszmary nocne,
– wyczuwalne kołatanie serca,
– spadek apetytu,
– zaburzenia jelitowe,
– wysoka gorączka,
– torsje,
– zawroty głowy,
– świąd.
W zależności od tego, którym typem zarodźca człowiek został zarażony, tzn. w zależności od długości okresu jego rozwoju płciowego w komórkach wątroby, śledziony i krwinkach zakażonego człowieka, napady dreszczy i gorączki występują np. co 3 lub 4 dni. Stąd poszczególne odmiany malarii potocznie określa się jako trzeciaczka, czwartaczka, itp.
Malaria – leczenie
Niezwłocznie po zaobserwowaniu u siebie niepokojących objawów należy możliwie jak najszybciej skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Ten po przeprowadzeniu wywiadu oraz zleceniu odpowiednich badań postawi diagnozę i opracuje metodę działania.
Jeśli wróciliście z krajów, w których występuje malaria, nie lekceważcie nawet najdrobniejszych objawów. Zwykle pojawiają się ok. 15 dni od momentu ukąszenia przez komara, dlatego – jeśli podejrzewacie u siebie lub bliskich zimnicę – skierujcie swoje kroki do szpitala. O tym, czy zostaliście zarażeni, dowiedzie się z dokładnej morfologii krwi.
W terapii malarii stosujemy leki przeciwmalaryczne. Wśród najczęściej stosowanych wymienia się w szczególności:
– chininę,
– chlorchininę,
– amodiachinę,
– proguanil.
Już na początku trzeba podkreślić, że żadna z metod nie daje 100% zabezpieczenie przed chorobą. Jednak pozwala zredukować ryzyko groźnych dla życia powikłań malarii. Warto też wiedzieć, ze w przypadku inwazji Plasmodium, objawy mogą być nietypowe.
Jednym z najskuteczniejszych metod leczenia jest tak zwane stosowanie profilaktyki. Tak więc aby nie dopuścić do rozwinięcia malarii zaleca się w szczególności profilaktyczne pobieranie leków przeciwmalarycznych, czyli tzw. chemio profilaktyka malarii.
Chemioprofilaktyka – metoda zapobiegania malarii, która polega na podawaniu leków przeciwmalarycznych, w odpowiednim czasie przed wyjazdem w zagrożone kraje, jak również podczas pobytu i przez pewien okres po powrocie. W celach zapobiegawczych stosuje się atowakwon i proguanil, doksycyklina koniec profilaktyki następuje po czterech tygodniach od powrotu, chlorchinina (Arechin) – pasożyty wykazują wysoką oporność na ten lek, koniec profilaktycznego pobierania leku, także po czterech tygodniach od powrotu
Warto także odpowiednio przygotować miejsce w którym planujemy spać. Warto pomyśleć o moskitierach zabezpieczających przed przedostaniem się komarów a także zaopatrzenie się w preparaty odstraszające.
