Trąd (tzw. lepra) to jedna z chorób zakaźnych skóry, która w obecnych czasach zaliczana jest do chorób zapomnianych w cywilizowanych społeczeństwach. W dawnych czasach był chorobą, która nie dawała dużych szans na przeżycie. W obecnych latach istnieją skuteczne metody walki z tą chorobą i jest ona całkowicie wyleczalna w większości przypadków.
Trąd charakteryzuje się uszkodzeniami skóry i nerwów obwodowych potocznie określany jest mianem przewlekłej ziarniniakowatości, gdyż u chorego z czasem pojawiają się guzki i guzkowate krosty na skórze i nerwach.
Wśród krajów zwiększonego ryzyka występowania zachorowania na trąd wymienia się miedzy innymi Azję, Amerykę Południową oraz Afrykę.
Trąd – przyczyny
Odpowiedzialność za wywikłanie choroby ponosi bakteria mycobacterium leprae. Przyjmuje się iż średni okres wylegania choroby to 9 miesięcy aż do 20 lat. W jaki sposób można się zarazić chorobą? Otóż w 99% przypadków do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, w konsekwencji kichania lub kaszlu.
Wśród czynników które zwiększają ryzyko wystąpienia trądu wymienia się w szczególności:
– spadek odporności organizmu,
– skrajne niedożywienie,
– ubóstwo,
– zażywanie leków zmniejszających odporność organizmu,
– bezpośredni kontakt z osobami zarażonymi.
Warto zaznaczyć iż do zakażenia trądem może dojść tylko w początkowej fazie choroby.
Trąd – objawy
Wyróżniamy dwie najbardziej charakterystyczne postacie trądu i są to:
– trąd gruźliczopodobny – postać nerwowa,( występuje silna reakcja tkanki na zarazki, które wywołują trąd. W tej postaci zarazki wnikają w głąb skóry,
– trąd lepromatyczny – postać guzowata.
Wśród najbardziej charakterystycznych objawów towarzyszących trądowi wymienia się:
– zaniki czucia dotyku,
– wysoka temperatura,
– ból głowy,
– zanik mięśni,
– deformacja kości,
– grudki skórne,
– tarczowate nacieczenia,
– zmiany w błonach śluzowych nosa,
– dysfunkcje spojówek,
– zmiany płaskie w skórze z utratą owłosienia,
– pogrubienie skóry na czole,
– zmiany skórne na granicy z wargami ust,
– dysfunkcje w małżowinach usznych,
– destrukcji ulegają kości,
– aspermia,
– impotencja.
Trąd – leczenie
Bardzo istotną rolę w odpowiednim leczeniu pacjenta odgrywa odpowiednio wczesna reakcja na zaobserwowane zmiany. Konieczna jest niezwłoczna wizyta u lekarza specjalisty który w sposób profesjonalny podejdzie do tematu choroby. Diagnostyka trądu opiera się na dokładnie przeprowadzonym wywiadzie lekarskim. Bardzo ważną rolę odgrywają wszelkie informacje przekazane specjaliście gdyż ilość towarzyszących trądowi dolegliwości, chorób współtowarzyszących, stosowanie dodatkowych leków na inne choroby może mieć kluczowe znaczenie procesie doprania odpowiedniej metody leczenia.
Niestety w większości przypadków terapia trądu jest długotrwała, co najmniej kilkumiesięczna. W przypadku wprowadzenia dapsonu do leczenia czas ten może wydłużyć się nawet do kilku lat. W ogromnej większości przypadków możliwe jest całkowite wyleczenie niemniej jednak wymaga ona dużej cierpliwości i spokoju.
W celu potwierdzenia diagnozy lekarz z pewnością zaleci wykonanie badań:
– fizykalnych które opierają się na ocenie każdego, dostępnego fragmentu ciała oraz narządu,
– palpacyjnych czyli w oparciu o charakter zmian,
– badanie histopatologiczne fragmentu lub całości zmiany.
Tylko w oparciu o wyżej wymienione badania lekarz specjalista powinien postawić ostateczną diagnozę i przedstawić proponowaną metodą leczenia trądu.
Leczenie trądu opiera się wyłącznie na metodach zachowawczych. Dlatego do najczęściej stosowanych środków w walce z trądem wymienia się w szczególności:
– dapson – jest silnie działającym środkiem przeciwbakteryjnym należącym do sulfonamidów. W przypadku jego zastosowania działania niepożądane leku spotykane są niezwykle rzadko, co nie oznacza ze niemożliwe. W sporadycznych przypadkach odnotowuje się bóle głowy, nudności, wymioty, odczyny alergiczne lub anemia
– ryfampicyna – to lek przeciwbakteryjny. Na czy oparte jest jego działanie? Otóż działa poprzez hamowanie syntezy białek wewnątrzkomórkowych odpowiedzialnych za replikację DNA oraz podział komórki. Niestety istnieją liczne przeciwwskazania do stosowania tego leki i są to miedzy innymi; niewydolności wątroby, nerek oraz nadwrażliwości na preparat
– klofazymina
– talidomid – w większości przypadków wykazuje przede wszystkim działanie przeciwwymiotne oraz przeciwbólowe. Talidomid wprowadzany jest do leczenia trądu jedynie u mężczyzn z uwagi na swoje właściwości mutagenne w odniesieniu do nowonarodzonych dzieci matek przyjmujących preparat w pierwszych tygodniach ciąży.
Lepiej zapobiegać niż leczyć. Większość z nas zna tą doktrynę, co jednak robić aby skutecznie zapobiegać zarażeniu się trądem? Istnieje szereg działań które należy w tym celu wprowadzić w życie i zastosować, zaliczamy do nich w szczególności:
– całkowite wyeliminowanie możliwości kontaktu z osobami zarażonymi trądem,
– szczególne przestrzeganie zasad higieny które mogłoby stanowić źródło zakażenia,
– przestrzeganie i zachowanie szczególnych zasad warunków sanitarnych,
– zaniechanie podróżowania w rejony świata gdzie ryzyko zachorowania na trąd jest znacznie większe i bardziej popularne.
