Leptospiroza to jedna z wielu chorób odzwierzęcych. Główną przyczynę zakażenia stanowią bakterie z rodzaju Leptospira. Bakterie te z uwagi na swój charakterystyczny kształt śrubki i skrętny sposób poruszania nazywane są krętkami. Szacuje się iż wyróżnia się około 200 serotypów a ilość ta jest tak ogromna z uwagi na ilości chorób, jakie wywołują. Krętki różnią się między sobą chorobotwórczością oraz pochodzeniem – od jednego lub wielu gatunków zwierząt.
Leptospiroza – przyczyny
Wiemy że główną odpowiedzialność za zakażenie ponosi bakteria z rodzaju Leptospira. W jaki sposób przedostaje się do organizmu? Otóż przeważnie przez błony śluzowe, nos, przewód pokarmowy czy spojówki i uszkodzoną skórę.
Rezerwuarem patogenów są zwierzęta domowe oraz dzikie, głównie gryzonie. Źródłem zakażenia są zwierzęta chore lub nosiciele wydalający krętki z moczem. Do zakażenia u człowieka dochodzi przez kontakt z zanieczyszczoną leptospirami wodą, ziemią, mięsem chorych zwierząt lub spożyciem zainfekowanej żywności.
Wrotami zakażenia są uszkodzona skóra, błony śluzowe nosa, rzadziej spojówki, przewód pokarmowy i oddechowy. Po wniknięciu, krętki wędrują z krwią do tkanek, gdzie się namnażają, a następnie wsiewają do krwi. Największe ryzyko zakażenia ponoszą osoby mające zawodową styczność z zanieczyszczoną wodą lub ziemią.
Leptospiroza – objawy
Przyjmuje się że rozwój chorobowy leptospirozy może występować w dwóch fazach:
– faza septyczna,
– faza immunologiczna.
Faza septyczna ma określony około tygodnia okres występowania. Towarzyszące jej liczne objawy mogą spowodować mylne rozpoznanie dolegliwości, np. stwierdzenie grypy czy posocznicy. W tym samym czasie rozwój choroby może być zbliżony do zapalenia płuc, co również wiąże się z niewłaściwym rozpoznaniem.
Podczas drugiej fazy choroby, następującej po kilku dniach bezobjawowych, istnieje ryzyko wystąpienia poważniejszych objawów, związanych z uszkodzeniem narządów, podrażnieniem lub zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.
Wśród najbardziej charakterystycznych objawów towarzyszących obu fazom rozwojowym leptospirozy wyróżniamy:
– wysoka gorączka,
– liczne dreszcze,
– silne bóle głowy,
– dyskomfort skórny,
– wynaczynienia podspojówkowe,
– nadwrażliwość na światło,
– wysypka plamista,
– torsje,
– liczne bóle stawowe,
– żółtaczka,
– powiększenie węzłów chłonnych,
– bóle brzucha,
– powiększenie wątroby i śledziony,
– zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Leptospiroza połączona z występowaniem żółtaczki nosi nazwę choroby Weila. Szacuje się iż jest to najpoważniejsza postać leptospirozy, która w konsekwencji może doprowadzić nawet do śmierci. W żółtaczkowej fazie choroby bakterie zagnieżdżają się w tkankach i narządach ciała ludzkiego. Mogą zatem pojawić się stany zapalne w nerkach, płucach, wątrobie, sercu, oczach, mięśniach szkieletowych czy też oponach mózgowo-rdzeniowych.
W zależności od stopnia uszkodzenia narządów wyróżnia się lekko przebiegającą postać bezżółtaczkową (po kilku dniach następuje całkowity powrót do zdrowia), postaci oponowe przebiegające z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego.
Leptospiroza – leczenie
Bardzo ważną rolę odgrywa odpowiednio wczesne zdiagnozowanie choroby i podjęcie jej leczenia. Dlatego konieczne możliwie wczesne udanie się po poradę do lekarza specjalisty. Tym bardziej ma to istotne znaczenie, gdyż skuteczne leczenie leptospirozy jest możliwe właśnie w pierwszych dniach jej rozwoju w organizmie.
Szacuje się iż w większości przypadków, leptospirozy ma korzystny rokowania. Odnotowane zgony są zazwyczaj konsekwencją braku reakcji na stan chorobowy lub niedostateczną opieką medyczną a w nielicznych przypadkach bardzo złym stanem zdrowia pacjenta spowodowanym ogólnym spadkiem odporności organizmu. Przyjmuje się iż śmiertelność w przypadku leptospirozy wynosi około 2 %.
W leczeniu zaleca się w szczególności leżenie w łóżku w celu eliminowania stanów gorączkowych. Zazwyczaj chory kwalifikuje się do leczenia szpitalnego w celu uniknięcia licznych powikłań które mogą być groźne w skutkach. Wśród najczęściej występujących powikłań wymienia się niewydolność nerek oraz wątroby.
W leczeniu zaleca się stosowanie antybiotykoterapii z wykorzystaniem takich środków jak:
– benzylopenicylina,
– ampicylinę dożylnie,
– doksycyklina (w ciężkiej choroby).
W trakcie leczenia zaleca się także stosowanie leków objawowych która mają na celu ułatwienie i poprawienie stanu zdrowia pacjenta. Zaleca się także liczne badania monitorujące stan zdrowia pacjenta w tym w szczególności kontrolę układu sercowo-naczyniowego i oddechowego, regularne badania laboratoryjne krwi.
Do najczęściej występujących powikłań leptospirozy zaliczamy miedzy innymi:
– zespół Weila,
– gorączka błotna,
– choroba stuttgarcka psów.
Wszystkie z wyżej wymienionych powikłań stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia każdego pacjenta, dlatego konieczne jest możliwie jak najszybsze jej rozpoznanie i podjęcie odpowiedniego leczenia.
Istnieją skuteczne metody profilaktyczne które umożliwiają ograniczenie lub wyeliminowanie źródeł choroby. Do najczęściej wymienianych zalicza się w szczególności:
– poddawanie badaniom i kontroli rutynowej zwierząt obecnych w gospodarstwach domowych,
– szczepienia,
– dokładna kontrola stanu jakości wody pitnej,
– dbanie o higienę,
– zapobieganiu rozprzestrzenianiu się gryzoni które mogą przenosić chorobę.
