Dur brzuszny – to ostra choroba zakaźna, głównym jej sprawcą jest pałeczka duru brzusznego Salmonella typhi. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową przez spożycie zanieczyszczonej żywności lub wody, rzadziej w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą lub nosicielem. Choroba ta występuje na całym świecie. Ryzyko zakażenia pojawia się głównie w rejonach o niskim poziomie higieny w przygotowywaniu i podawaniu posiłków. Szacuje się, że co roku na świecie choruje 22 miliony osób, z czego u ponad 200 tysięcy osób choroba kończy się zgonem.
Dur brzuszny – przyczyny
Do zakażenia dochodzi w skutek zarażenia pałeczki duru brzusznego Salmonella typhi. Zarazki przedostają się do przewodu pokarmowego i tak rozpoczynają swą patogenną działalność. Jak dochodzi do zarażenia? W większości przypadków następuje ono w konsekwencji spożycia produktów, picia zakażonej wody, lub kontaktu z chorym.
Źródłem zakażenia, mogą być też ludzie, którzy po przechorowaniu duru brzusznego wciąż wydają zarazki, mimo tego, że wyzdrowieli.
Do grupy szczególnego ryzyka podatnych na zachorowanie na dur brzuszny należą szczególnie ludzie młodzi, między 12 a 35 rokiem życia.
Epidemie duru brzusznego najczęściej występują w miejscach masowego spożywania pokarmów takich jak szkoły, wojsko czy internaty.
Dur brzuszny – objawy
Wśród najbardziej charakterystycznych objawów towarzyszących durowi brzusznemu zaliczamy miedzy innymi:
– gorączka,
– silne bóle głowy,
– osłabienie,
– spadek apetytu,
– bóle brzucha,
– biegunka,
– wysypka skórna,
– bóle mięśniowe,
– spowolnione tętno,
– trudności z zasypianiem,
– kaszel,
– wzmożone objawy infekcji układu pokarmowego,
– zaburzenia świadomości,
– biegunka z krwią,
– drażliwość.
Objawy niejednokrotnie bywają mylnie interpretowane przez lekarza dlatego konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych badań i postawienie ostatecznej diagnozy w oparciu o nie.
Dur brzuszny – leczenie
W celu rozpoznania duru brzusznego konieczne jest udanie się do lekarza specjalisty który zleci wykonanie badań potwierdzających lub wykluczających chorobę. W szczególności powinny one obejmować:
– posiew krwi,
– posiew z moczu,
– posiew z kału.
Badanie ma na celu wykrycie obecności pałeczek Salmonella typhi.
W leczeniu duru brzusznego zaleca się w szczególności antybiotykoterapię w celu zwalczenia wysokiej gorączki, w tym podawanie ampicyliny. Konieczne jest także odpowiednie nawadnianie organizmy poprzez podawanie dużej ilości płynów, wszystko w celu usprawnienia elektrolitów.
Leczenie chorych na dur brzuszny wymaga hospitalizacji na oddziale zakaźnym.
Konsekwencją choroby może być w szczególności:
– zapalenie jelit,
– zapalenie płuc,
– zapalenie opon mózgowych,
– zapalenia mięśnia sercowego,
– posocznica,
– objawy neuropsychiatryczne.
Lista powikłań jakie może wywołać dur brzuszny jest bardzo długa, wskazuje to na niebezpieczeństwo jakie niesie ze sobą ta groźna choroba. Dlatego bardzo ważną rolę w przeciwdziałaniu występowaniu duru brzusznego odgrywają działania profilaktyczne.
W zalecanej profilaktyce wskazuje się w szczególności na przestrzeganie ściśle zasad higieny osobistej , picie tylko i wyłącznie butelkowanej, gazowanej wody lub ewentualnie jej przegotowanie. Dlaczego? 
Otóż zawarty w nich dwutlenek węgla zapewnia kwaśny odczyn, w którym bakterie nie są w stanie przetrwać. Zaleca się dokładne mycie owoców i warzyw przed spożyciem i unikanie kontaktu z nieczystościami zakażonymi bakteriami. Nie spożywanie drinków z lodem, chyba że kostki są zrobione z przegotowanej wody lub butelkowanej, tego niestety w większości przypadków nie jesteś w stanie samodzielnie sprawdzić.
Zawsze warto pamiętać o higienie osobistej, szczególnie w kontaktach z potencjalnymi chorymi. W krajach o niskim reżimie sanitarnym należy zachować szczególną ostrożność względem spożywanych napojów i pokarmów. W krajach Trzeciego Świata należy nieufnie podchodzić do sprzedawanej tam niegazowanej wody. Może ona być w istocie zwykłą wodą z kranu. Również wodę do celów higienicznych (mycie zębów, twarzy) należy gotować bądź odkażać. Wśród najczęściej stosowanych i najskuteczniejszych środków odkażających jest jodyna.
Zaleca się także spożywanie tylko tego, co zostało dokładnie ugotowane i jest podane na gorąco dlatego szczególnie nie wskazane jest jedzenie surowych warzyw oraz owoców. Zaleca się obieranie owoców i eliminowanie z diety potraw które mogą nosić znamiona zakażenia.
Nie tylko unikanie jedzenia i picia z niewiadomych źródeł jest istotne w zapobieganiu zarażeniu. Najważniejsze w tej kwestii jest uprzednie zaszczepienie się. Możliwe jest przyjęcie szczepionki uodparniającej. Co ona daje w praktyce? odporność zyskuje się po jednej dawce na okres co najmniej roku, przyjmuje się, że jest to okres około 3 lat.
Niestety szczepionka nie jest zaliczona do doskonałych a to w szczególności dlatego iż uodparnia ona niewiele ponad 60% ludzi, którzy ją przyjmują.
Niemniej jednak zaleca się szczepienia, szczególnie przy planowaniu wyjazdu w rejony, gdzie choroba występuje często. Wówczas ryzyko zachorowania się zmniejsza a przy jednoczesnym stosowaniu i przestrzeganiu zasad higieny wynosi dużo ponad 90%.
