SARS – atopowe zapalenie płuc – podstawową odpowiedzialność za wywołanie tej choroby ponoszą atypowe patogeny takie jak Mycoplasma, Chlamydia, wirusów, Legionella. Choroba zaliczana jest do chorób układu oddechowego i niejednokrotnie mylona jest z grypą, świnką czy odrą. Dzieje się tak w skutek mylących początkowych objawów.
Wirus SARS jest stosunkowo nowy, gdyż został odkryty w XXI wieku w Azji Południowo –Wschodniej. Dokładniejsza nazwa dla tej choroby jest uważane „Zespół ostrej niewydolności oddechowej” (SARS).
SARS (atypowe zapalenie płuc) – przyczyny
Główną przyczyną powodującą SARS są patogeny o innej budowie komórkowej niż typowo wywołujące tę chorobę bakterie. Wśród najczęściej spotykanych wymienia się:
– Mycoplasma pneumoniae,
– Chlamydia pneumoniae,
– Legionella pneumophila.
Co charakterystyczne jedna z wyżej wymienionych bakterii czyli Legionella pneumophila namnaża się w wilgotnym i ciepłym środowisku. Dlatego bardzo łatwo ją spotkać w systemach klimatyzacyjnych i nawilżających, w wodzie z wodociągu czy w termach i kąpieliskach. W jaki sposób dochodzi do zakażenia? Otóż poprzez system oddechowy czyli wdychanie powietrza z kropelkami takiej właśnie wody. SARS przenosi się drogą kropelkową, podobnie jak nieżyt nosa.
Do zakażenia dochodzi także przy bliskim kontakcie z chorą osobą lub nosicielem. Na tej drodze wirus podróżuje w stosunkowo dużych kropelkach na odległość około 1 metra. W przeciwieństwie do SARS, wirusy chorób przenoszonych drogą powietrzną jak odra lub grypa, podróżują w bardzo maleńkich kropelkach aerozolu na odległość kilku lub nawet kilkunastu metrów.
Okres inkubacji wynosi od 2 do 10 dni. Przebieg tego rodzaju atypowego zapalenia płuc może być ciężki, zwłaszcza u osób z obniżoną odpornością.
Nie jest wykluczona możliwość przenoszenia SARS przez przedmioty zanieczyszczone wydzieliną dróg oddechowych lub płynami ustrojowymi chorego.
SARS jest wirusem odzwierzęcym, którego mutacja zaczęła atakować ludzi i teraz przenosi się tylko między nimi. Pierwsze objawy zachorowania na ostrą niewydolność oddechową są takie same, jak przy zapaleniu płuc i pojawiają się kilka dni po zakażeniu.
SARS (atypowe zapalenie płuc) – objawy
Wśród najbardziej charakterystycznych objawów SARS wymienia się w szczególności:
– suchy, długo utrzymujący się kaszel,
– stan podgorączkowy,
– ból gardła,
– zaburzenia oddechowe,
– ogólne osłabienie,
– dreszcze,
– bóle głowy,
– dysfunkcje mięśni,
– problemy żołądkowo-jelitowe,
– duszności,
– niewydolność krążeniowo-oddechowa,
– zaburzenia orientacji,
– objawy splątania,
– zapalenie mięśnia sercowego,
– zapalenie osierdzia,
– zapalenie opłucnej,
– zapalenie mózgu.
Obserwuje się typowo w legionellozie bradykardię, niekoniecznie związaną z powikłaniami kardiologicznymi. Występują cechy uszkodzenia wątroby i nerek (wzrost ALT, AST, CK we krwi, krwiomocz). Może wystąpić również zapalenie stawów i różnego rodzaju wysypka.
SARS (atypowe zapalenie płuc) – leczenie
Pacjent u którego zachodzi podejrzenie choroby powinien niezwłocznie udać się do lekarza specjalisty w celu postawienia odpowiedniej diagnozy. W RTG klatki piersiowej obraz nie jest charakterystyczny. Chorobę potwierdza badanie plwociny i krwi oraz wykrycie antygenu bakterii w moczu chorego. Choroba ta może mieć gwałtowny przebieg. Szczególnie u osób z obniżoną odpornością, np. przyjmujących na stałe leki immunosupresyjne, doprowadza do niewydolności oddechowej i wstrząsu, a nawet śmierci.
W szczególności diagnozie powinny poddać się osoby będące na terenie zakażenia oraz te które obcowały z chorym. Co umożliwia takie działanie? Tego rodzaju profilaktyka ma na celu zahamowanie przemieszczania się choroby. Diagnostyka polega na wykonaniu badania RTG płuc na którym widoczne są zmiany charakterystyczne dla atopowego zapalenia płuc.
Brak jest opracowanej jednej metody leczenia. W szczególności w leczeniu wykorzystuje się antybiotykoterapię ale także izolacje chorych, leczenie objawowe, podłączenie do respiratora osób z silnym zespołem zaburzeń oddychania, leki przeciwwirusowe.
W jakim celu przeprowadza się izolację? Otóż w szczególności aby nie doszło do łańcuchowego zarażenia wirusem SARS. W praktyce wykorzystuje się leki przeciwwirusowe oraz przeciwzapalne. Niestety pomimo usilnych starań i ciągłych prac nad opracowaniem złotego środka nadal odnotowuje się wiele zgonów z powodu tej choroby.
Niestety pomimo usilnych starań wskaźnik leczenia waha się w granicach 10-20%. W przypadku zaburzenia oddychania osiągają poziom wymagający intubacji i wspomaganego oddychania. Stan pacjentów poprawia jedynie podłączenie do respiratora i podawanie im leków wzmacniających organizm, sterydów oraz środków rozrzedzających wydzielinę z dróg oddechowych.
Pacjenci, zgodnie z zaleceniami WHO powinni być izolowani, najlepiej w pokojach z podciśnieniem, z zachowaniem rygorystycznych barier epidemicznych.
Nieustannie trwają próby zwalczenia tej niż zwykle niebezpiecznej choroby dlatego też stosowane leki przeciwwirusowe o znanej skuteczności przeciw grypie, wirusowemu zapaleniu wątroby czy AIDS, są poddawane próbom, aby ocenić ich skuteczność w leczeniu.
Leczenie SARS różni się od leczenia typowego zapalenia płuc chociażby z uwagi na to że w leczeniu stosuje się inne antybiotyki, których skuteczność nie zawsze się potwierdza.
