Wiązówka błotna – to bylina o wniesionej łodydze zakończonej podbaldachem złożonym z żółtawobiałych kwiatów. Liście jej występują naprzemianlegle, przerywano nieparzasto pierzaste. Charakterystyczne są grubo ząbkowane liście z przylistkami dłoniastymi.
Roślina występuje pospolicie w Europie i środkowej Azji. W Polsce spotykamy ją na żyznych, podmokłych łąkach, terenach bagnistych, nad brzegami wód i w mokrych rowach. Rośnie przeważnie w większych zespołach. Owocem wiązówki błotnej jest niełupka. Gatunek ten, dość pospolity, rośnie na brzegach wód, obok źródeł i w miejscach wilgotnych.
Jest to bylina, wyrastająca powyżej 1 metra, gęsto ulistniona, o łodygach wzniesionych, zakończonych dużymi podbaldachami, które składają się z drobnych, kremowych o miodowym zapachu kwiatków. Roślina kwitnie w czerwcu i lipcu. Surowcem są kwiaty, zbiera się całe kwiatostany w początkowym okresie kwitnienia i suszy. Surowiec przypomina kwiaty bzu czarnego. Wysuszona wiązówka ma przyjemny zapach, smak gorzki i ściągający.
Wiązówka błotna – zastosowanie
Lecznicze właściwości wiązówki błotnej wykorzystywane były od bardzo dawna. Podobno już druidzi i lekarze w kulturze celtyckiej chętnie sięgali po wiązówkę, znając jej przeciwgorączkowe i przeciwbólowe właściwości. Roślina jest bogatym źródłem salicylanów, które w XIX wieku zostały z niej wyekstrahowane. Niedługo potem zsyntetyzowano bardzo podobną substancję, która dzisiaj szeroko znana jest na całym świecie – aspirynę.
Najczęściej zbiera się kwiaty, które następnie poddaje się procesowi suszenia rozpostarte w cienką, jednakową warstwę, w cieniu lub w suszarni w temperaturze nie przekraczającej 35 stopni.
Surowcem zielarskim są kwiaty wiązówki (Flos Ulmariae) oraz ziele (Herba Ulmariae). Wiązówka błotna powszechnie występuje w Polsce, więc nie ma problemu z pozyskiwaniem surowca ze stanowisk naturalnych – w czerwcu lub lipcu zbiera się zakwitające kwiatostany. Rośliną o podobnym działaniu jest wiązówka bulwkowa Filipendula hexapetala.
Możliwe jest także zbieranie młodych liści oraz kłączy. Wszystkie te części zawierają glikozydy, izosalicynę, spireozyd, ślady heliotropiny, żółty barwnik, wanilinę oraz garbniki. Wolny kwas salicylowy powstaje w wyniku rozkładu izsalicyny.
Wiązówka błotna – właściwości lecznicze
Z suchych kwiatów sporządza się ziółka przeciwgrypowe i napotne w celu obniżenia temperatury i przeciw bólom gośćcowym. Liście i kwiaty działają silnie moczopędnie.
Kwiaty wiązówki błotnej najczęściej stosowane są jako środek napotny w różnych chorobach, którym towarzyszy gorączka – przeważnie przy grypie, gdyż jednocześnie łagodzi bóle mięśniowe, oraz w leczeniu gośćca stawowego i mięśniowego, zwłaszcza przy upośledzonej czynności nerek.
Wiązówka błotna ma szerokie zastosowanie nie tylko w medycynie i leczeniu chorób, ale także w kosmetyce. Odwary i napary z wiązówki, ze względu na ich właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe, często zaleca się w chorobach reumatycznych. Związki salicylowe w nich zawarte mają zdolność wyciszania reakcji zapalnych.
Wiązówka błotna ma bardzo szerokie zastosowanie nie tylko w medycynie ale także w innych dziedzinach. Stosuje się je także w przebiegu przeziębienia z gorączką, grypie, w schorzeniach układu oddechowego, w stanach zapalnych dróg moczowych, przy biegunkach i obrzękach, a także przy problemach z trawieniem i wchłanianiem pokarmów. Flawonoidy zawarte w przetworach z kwiatów wiązówki działają również żółcio- i moczopędnie, a także nieznacznie pobudzają czynność gruczołów potowych.
Wyciągi z wiązówki stosuje się także w różnego rodzaju schorzeniach skórnych. Do najczęściej spotykanych można zaliczyć napary i odwary które stosuje się do przemywania oczu w stanach zapalnych, do okładów na trudno gojące się rany, na owrzodzenia i przy uciążliwym trądziku.
W kosmetyce preparaty z wiązówki są stosowane do pielęgnacji przetłuszczającej się skóry i włosów. Kosmetyki z dodatkiem wiązówki mają działanie ściągające, przeciwzapalne, łagodzące i odkażające – idealne dla cery tłustej, trądzikowej, z problemami. Wyciągi z wiązówki mają nie tylko dobroczynne właściwości, ale także przyjemny zapach, dlatego często stosowane są w aromaterapii. Kąpiele z dodatkiem tego zioła działają uspokajająco i relaksująco.
Wiązówka błotna – sposób użycia
Wiązówka błotna posiada bardzo szerokie możliwości zastosowania od naparu do dobroczynnych kąpieli.
Kąpiel z dodatkiem wiązówki:
1 łyżkę korzenia z kołka lekarskiego zalewamy 1 l wrzącej wody i ogrzewamy pod przykryciem przez pół godziny. Dosypujemy 2 łyżki kwiatów wiązówki błotnej i 2 łyżki kwiatostanów lipy. Teraz już bez ognia, pozostawiamy całość pod przykryciem na kolejne 30 minut. Przecedzamy i wlewamy do wody wypełnionej ciepłą wodą. Tak przygotowana kąpiel nie powinna trwać dłużej niż 15 minut.
Do sporządzenia odwaru potrzebna jest:
1 łyżka kwiatów wiązówki zalać szklanka wody i gotować 5 minut, odstawić na 10 minut pod przykryciem, odcedzić. Pić 2 -3 razy dziennie po ½ szklanki odwaru.
Do przygotowania naparu potrzeba:
1 łyżkę kwiatów zalać szklanką wrzątku, zaparzać pod przykryciem 20 minut, odcedzić Pić 2 -3 razy dziennie po ½ szklanki naparu, przy grypie, przeziębieniu, w schorzeniach nerek i pęcherza moczowego.
