Tasznik pospolity – to roślina dwuletnia o różyczce liści pierzastodzielnych, łodydze rozgałęzionej, zakończonej kwiatostanem złożonym z drobnych, białych kwiatów. Tasznika pospolitego możemy spotkać wszędzie: na łąkach, w przydrożnych rowach czy ogrodach. Posiada cenne właściwości lecznicze, tamując krwawienia, obniżając ciśnienie i pomagając uporać się z problemami układu moczowego.
Tasznik pospolity występuje niemal w całej Polsce, a dla właścicieli działek czy ogródków bywa bardzo dokuczliwym chwastem, ponieważ rozrasta się błyskawicznie i bardzo trudno go wyplenić.
Drobne, białe kwiaty tasznika pospolitego pojawiają się już wczesną wiosną, wkrótce później roślina pokrywa się charakterystycznymi sercowatymi owocami.
Okres kwitnienia przypada od kwietnia do końca listopada. Zioła należy zbierać na przełomie maja i lipca.
Tasznik pospolity – zastosowanie
Ziele zbiera się zaraz na początku kwitnienia. Po oczyszczeniu suszy się dość często przewracając w temperaturze poniżej 40c. Zaleca się przechowywanie w miejscu suchym w zamkniętym szczelnie opakowaniu. W skład tasznika pospolitego wchodzą; cholina, acetylocholinę, alkaloid bursynę, kwasy ograniczone oraz garbniki.
W dawnych czasach tasznik pospolity wykorzystywany był do celów spożywczych. Liście są jadalne nawet na surowo i smakują trochę jak rzeżucha, ale warto je zbierać jeszcze przed kwitnieniem, potem stają się bardziej piekące. Ciekawym składnikiem sałatek mogą być także owoce tasznika, a jego korzeń jest stosowany w Azji jako zamiennik imbiru.
Tasznik pospolity wśród swych licznych zalet przypisywane jest mu także ograniczenie krwawienia, łagodzi kurcze macicy, jako środek moczopędny.
Działanie przeciwkrwotoczne jest potwierdzone farmakologicznie i klinicznie, ale jest ono jednak uzależnione czasowo i wtórnie wytwarzanymi aminami pochodzenia białkowego.
Po 3 miesiącach w przygotowanym wyciągu znajdują się związki fizjologicznie niedziałające.
Tasznik pospolity – właściwości lecznicze
Tasznik pospolity działa ściągająco, przeciwkrwotocznie oraz moczopędnie, a także współodpowiedzialny jest za zwiększenie napięcia mięśni macicy. Używany jest w praktyce do zatrzymywania krwawień macicznych, płucnych oraz żołądkowych. Znajduje swoje zastosowanie także w odniesieniu do nieżytów żołądkowo jelitowych. Stosowany jest także w przypadkach dysfunkcji nerkowych oraz chorób dróg moczowych.
Ziele i korzeń tasznika zawierają cholinę, acetylocholinę, tyraminę, garbniki, fitochinon, ryboflawinę, kw. askorbinowy, karoten, saponiny, glikoalkaloid siarkocyjanowy -siarkocyjaninowy allilu, kwas kawowy, kwas jabłkowy, kwas cytrynowy, kwas fumarowy, sole siarki, potasu, fosforu i wapnia, flawonoidy (kwercetynę, luteolinę, diosminę), histaminę i in.
W medycynie tradycyjnej tasznik stosowany jest jako tamujący wszelkiego rodzaju krwawienia: w długotrwałych, obfitych, zbyt częstych i bolesnych krwawieniach menstruacyjnych, nieznacznych krwawieniach pomiędzy normalnymi menstruacjami, napięciu przedmiesiączkowym, a także miejscowo w krwawieniach z nosa i powierzchniowych skaleczeniach, oparzeniach, odleżynach, żylakach, w nienasilonych krwawieniach z przewodu pokarmowego, ponadto w celu obniżenia ciśnienia krwi, w podrażnieniu dróg moczowych, w stanach zapalnych pęcherza moczowego i gruczołu krokowego.
Tasznik pospolity ma działanie ściągające i krzepiące. Jego roztwór jest wykorzystywany do zatrzymywania krwotoku z nosa i w leczeniu krwawiących hemoroidów. Napar z tasznika stosowany jest w krwotokach gastrycznych. Dobrze znane jest pozytywne działanie tasznika jako środka na nadciśnienie i regulowanie ciśnienia krwi, a duża zawartość potasu sprawia że jest on dobrym środkiem moczopędnym.
Tasznik pospolity – sposób użycia
Sok z tasznika – sok wyciśnięty ze świeżych liści , przygotowanie – roślinę rozdrabniamy blenderem, zalewamy lekko osoloną wodą i pozostawiamy na około 8 godzin. Po przecedzeniu pijemy 2-3 razy dziennie, po dwie łyżki. Miksturę możemy też wykorzystywać zewnętrznie, np. do okładów na rany.
Nalewka z tasznika – przygotowanie – 100 g świeżej lub suszonej rośliny zalewamy spirytusem (pół szklanki), zamykamy w szklanym naczyniu i odstawiamy na 10 dni, wstrząsamy. Później należy nalewkę dokładnie przefiltrować i przelać do ciemnej butelki. Pijemy po 8-10 kropli w przypadku nadmiernych krwawień miesiączkowych czy krwawień z przewodu pokarmowego i dróg moczowych. Nalewkę można też dodać do naparu z rdestu ostrogorzkiego.
Odwar z tasznika – 6 łyżeczek do herbaty na 2 filiżanki wody, pic co drugi dzień.
Tasznik wykazuje silniejsze działanie w towarzystwie innych ziół. Nieodpowiednią krzepliwość krwi (może być powodem krwawienia z nosa) poprawi stosowanie mieszanki ziela tasznika i rdestu ostro gorzkiego oraz liści pokrzywy. Jako środek przeciwkrwotoczny zaleca się także ziele tasznika, wzbogacone zielem bukwicy i tysiącznika, liściem orzecha włoskiego, babki lancetowatej i maliny. W przypadku wrzodów żołądka warto pić napar z tasznika, ziela krwawnika, kwiatu lawendy, liści szałwii i pokrzywy oraz korzenia mniszka.
Należy pamiętać iż tasznik pospolity przyjmowany w dużej dawce może być trujący.
Macerat. 1 łyżkę ziela tasznika zalać szklanką letniej przegotowanej wody. Odstawić na 5 godzin, przecedzić. Pić 3 -5 razy dziennie po szklance maceratu.
Wyciąg z dodatkiem krwawnika – 1 łyżkę ziela tasznika i 1 łyżkę ziela krwawnika, zalać szklanką letniej przegotowanej wody, odstawić na 5 godzin, przecedzić. Pić 3 -5 razy dziennie po szklance wyciągu.