Róża dzika – najczęściej można ją spotkać rosnącą w stanie wolnym. Krzew o gałęziach brunatnych, pokryty bardzo gęstymi kolcami. Charakteryzuje się liśćmi nieparzystopierzastymi, mającymi listki ciemnozielone, ząbkowane. Kwiatostan jest bardzo bogaty w czerwone płatki, różowe, żółte lub białe o bardzo przyjemnym i miłym zapachu. Dzika róża pochodzi z Iranu i Kaukazu. Wymienia się około 10000 zidentyfikowanych odmian róży. Większość z nich , zwłaszcza o kwiatach czerwonych lub różowych , jest uprawiana na masową skalę i wykorzystywane w celach leczniczych.
Kwitnienie trwa niemalże trzy miesiące i tworzy bajeczną wręcz aurę w naszych ogrodach. Od wczesnej jesieni natomiast wśród listowia pojawiają się karminowoczerwone i pomarańczowe owoce. Niezerwane pozostają na krzewie, nawet gdy opadną wszystkie liście.
Róża dzika – zastosowanie
W celach leczniczych zbiera się w sierpniu i wrześniu przed pełnym dojrzeniem bardzo już soczyste i miękkie czerwone owoce dzikiej róży i szybko suszy w suszarni, w przewiewie w temp. do 50oC. W zależności od dalszego przeznaczenia owoce dzikiej róży mogą być zrywane nawet po pierwszych zimowych przymrozkach.
W kosmetyce naturalnej wykorzystywane są zarówno owoce, nasiona oraz kwiaty. Zbiór owoców róży najlepiej przeprowadzać w pogodne dni po obeschnięciu rosy. Do celów spożywczych i leczniczych suszy się je w całości lub przed suszeniem rozcina się je, wydrąża i wyrzuca orzeszki razem z włoskami.
Inaczej sprawa wygląda ze zbiorem płatków. Otóż płatki róży zbiera się na początku kwitnienia podczas suchej pogody. Suszy się je w cieniu i przewiewie. Wykorzystuje się je głównie do pozyskania olejków aromatycznych w przemyśle kosmetycznym. Zawierają one spore ilości flawonoidów, karotenoidów oraz olejku eterycznego, który ma działanie uspokajające i relaksacyjne. Olejek uzyskany ze świeżych kwiatów jest wykorzystywany do perfum, mydeł oraz kremów.
Róża dzika – właściwości lecznicze
Podstawowym składnikiem wielu mieszanek ziołowych są owoce dzikiej róży. Zawierają oprócz bardzo dużej ilości witaminy C miedzy innymi:
– garbniki,
– karotenoidy,
– kwasy organiczne,
– olejki eteryczne,
– cukry,
– pektyny.
Warto zauważyć iż tylko od 1-3 owoców dzikiej róży w zupełności wystarczą do pokrycia dziennego zapotrzebowania człowieka na witaminę C. Naturalna witamina zawarta w owocach jest przy tym trzykrotnie bardziej skuteczna od witaminy syntetycznej w tabletkach.
Owoce z dzikiej róży są składnikiem mieszanek ziołowych nasercowych, preparatów o działaniu wykrztuśnym czy polecanych przy zaburzeniach krążeniowych. Z owoców z dzikiej róży można przygotować wiele rozmaitych przetworów. Mogą to być dżemy, soki, nalewki. Owoce należy zbierać, kiedy są twarde i mają wyraziście czerwony lub rudoczerwony kolor, zależnie od odmiany.
Dzika róża działa żółciopędne, łagodnie moczopędne. Róża jest stosowana przede wszystkim jako lek ogólnie wzmacniający (bogate źródło witaminy C), ale także pomocniczo do leczenia różnych schorzeń wątroby, nerek i przewodu pokarmowego.
Podczas obróbki cieplnej dzikiej róży, bardzo łatwo następuje utrata witaminy C, dlatego należy ją gotować możliwie najkrócej, aby zachować jak najwięcej cennych składników, tak podatnych na wysoką temperaturę.
Bardzo cenne w witaminy i flawonoidy są nalewki z dzikiej róży, które idealnie nadają się dla osób z problemami układu krążenia, uszczelniają naczynia krwionośne oraz wzmacniają serce.
Róża dzika – sposób użycia
Sok z dzikiej róży
Przepis; 2 kg owoców dzikiej róży, 20-55 dkg cukru,5 g kwasku cytrynowego
Należy ; zebrane owoce umyć, następnie przełożyć do rondla i zalać wrzącą wodą w ilości 1/2 – 1 litra na kilogram owoców. Podgrzewać około kwadransa, nie doprowadzając do zagotowania. Gdy owoce zmiękną, odcedzić sok i zalać je o połowę mniejszą ilością wrzącej wody zakwaszonej kwaskiem cytrynowym. Konsekwentnie ogrzewać powtórnie 10 minut. Odcedzić sok i wymieszać z poprzednio otrzymanym, dosłodzić i niezwłocznie wlewać do gorących słoików. Pasteryzować 15 minut w temperaturze 90 stopni.
Dżem z dzikiej róży
Przepis; należy przygotować 2 kg owoców z dzikiej róży, 1/2 brązowego cukru lub ksyliotolu. Należy przygotować wydrylowanych i oczyszczonych z włosków owoców dzikiej róży. Potem zalewamy niewielką ilością wody, tak aby przykrywała owoce i podgrzewam. Owoce dzikiej róży gotujemy ok. 30 minut, aż trochę zmiękną. Kolejnym krokiem jest odlewanie wody i przecieranie przez durszlak lub sito lekko rozgotowanych owoców. Twarde nasionka zostaną, a miękka masa będzie zbierać się w drugim naczyniu. Do masy dodajemy cukier i 2 łyżki cytryny. Gotujemy je jeszcze z 10 minut.
Gotowy dżem przekładamy do dokładnie wymytych, wyparzonych i wysuszonych słoiczków.
Słoiczki od razu zakręcamy, odwrócone do góry nogami układamy na ręczniki, drugim ręcznikiem przykrywamy i pozwalamy im powoli wystygnąć.
Warto pamiętać iż przemarznięte owoce są miękkie, gotujemy je krócej. Słoiki z dżemem przechowujemy w suchym, chłodnym pomieszczeniu.
