Przywrotnik pospolity to bylina która może dochodzić do 50 cm wzrostu. Posiada charakterystyczne półkoliste, klapowate liście i drobnych, niepozornych, żółtozielonych kwiatach. Surowcem leczniczym przywrotnika jest całe ziele wraz z przyziemnymi liśćmi.
Zbiór tej rośliny przypada na okres od kwietnia do sierpnia. Zbiera się wtedy całe ziele po czym suszy się je w przewiewnym i ocienionym miejscu.
Przywrotnik występuje dość powszechnie w całej Polsce, dlatego można go spotkać przede wszystkim na brzegach lasów, przy drogach, na zboczach gór i wilgotnych łąkach w górskich okolicach.
Przywrotnik pospolity – zastosowanie
Ziele przywrotnika pospolitego jest bardzo bogate w różnego rodzaju składniki. Zawiera ono w szczególności:
– garbniki,
– gorycze,
– żywice,
– olejki eteryczne,
– sole mineralne,
– woski,
– żywice,
– saponiny,
– sole mineralne,
– kwasy organiczne.
Ziele przywrotnika powinno być zbierane przed, w czasie kwitnienia oraz w początkach zawiązywania owoców. Zaleca się suszenie w temperaturze do 50oC nie wyższej, tak aby nie utraciło swych najlepszych właściwości.
Przywrotnik z uwagi na to iż zawiera bardzo dużo garbników, które utrudniają wchłanianie żelaza i innych mikroelementów, nie należy stosować go zbyt długo.
Przywrotnik pospolity – właściwości lecznicze
W medycynie ludowej przywrotnik był wykorzystywany w leczeniu nieżytu żołądka i jelit, biegunki różnego pochodzenia, zaburzeń trawienia. Z biegiem lat i badań poszerzano spektrum zastosowań dla przywrotnika pospolitego i na przełomie XVIII i XIX wieku przypisywano mu zdolności pobudzania przemiany materii. Wśród licznych zalet wymienia się także zdolność hamowania drobnych krwawień, likwidowania stanów zapalnych skóry i błon śluzowych, łagodzenia objawów zapalenia języka, gardła i dziąseł. Pobudza gojenie ran. Posiada silne działanie moczopędne i przeciwzapalne. Reguluje pracę żołądka i przemianę materii. Stosowany jest w nieżytach żołądka i jelit oraz przy zaburzeniach pracy nerek i wątroby. Garbniki zawarte w ziele przewrotnika działają ściągająco i przeciwzapalnie.
Zewnętrznie stosuje się do okładów na rany oraz przy stanach zapalnych spojówek. Zewnętrznie przygotowuje się okłady z soku, pogniecionego świeżego ziela i odwaru na stłuczenia, skaleczenia, siniaki, obrzęki.
Przewrotnik posiada bardzo szerokie spektrum zastosowania, pomaga miedzy innymi w; zmniejszeniu efektów biegunki, reguluje wypróżnienia, powstrzymuje drobne krwawienia z naczyń włosowatych, zmniejsza plamy i znamiona na skórze, przywraca elastyczność skórze, zmniejsza bóle miesiączkowe.
Przywrotnik pospolity – sposób użycia
Kąpiel z zielem przywrotnika
Przepis; należy wymieszać 100g ziela przywrotnika i po 25 kwiatów rumianku i kwiatów lipy. Całość zalej 2-3 l wody i gotuj powoli 5 min pod przykryciem. Odstaw na kilku minut i przecedź do wanny, wypełnionej do 1/3 wodą o temperaturze 37C. Kąpiel stosuje się w przywrócenie elastyczności skórze i odporności, zmniejszenia zmarszczek, blizn i plam. Przynosi ulgę w zaburzeniach miesiączkowych, upławach , chorobach podbrzusza i dolegliwościach okresu przekwitania
Odwar
Przepis; należy zmieszać 1 łyżkę ziela świeżego lub suchego i rozdrobnionego zalać 1 szklanką wody, gotować 5 minut, odstawić na 30 minut pod przykryciem. Przecedzić. Pić 4 razy dziennie po 100-150 ml przy nieżycie przewodu pokarmowego. W pozostałych schorzeniach 2 razy dziennie po 100 ml. Przy zapaleniu odbytu i hemoroidach stosować lewatywy z mocnego odwaru (2 łyżki ziela na 1 szklankę wody).
Odwar stosować również do płukania jamy ustnej, gardła, do okładów na oczy (30 minutowe). Płukanki leczą stany zapalne dziąseł oraz bolesne nadżerki w jamie ustnej. Ponadto do płukania stóp przy nadmiernej potliwości. Do pielęgnowania skóry: przemywać twarz i szyję 2 razy dziennie.
Maseczka z ziela przywrotnika
Przepis; należy czubatą łyżkę ziela zmiel i zalej gorącą wodą. Odczekaj 30 minut, odcedź. Jeżeli posiadasz glinkę, (zielona polecana do cery tłustej) na 1 łyżkę glinki dodaj dwie łyżeczki naparu wymieszaj i nałóż na twarz. Jeżeli nie posiadasz glinki, to do naparu dodaj dwie łyżki płatków owsianych tak , aby rozmiękły. Gotową papkę nałóż na twarz. Po 10-15 minutach zmyj.
Tonik do twarzy
Przepis: należy 1 łyżkę ziela zalać 1 szklanką wody, gotować 5 minut, odstawić na 30 minut, przecedzić. Dodać 2 łyżki soku z cytryny oraz 200 ml wina wytrawnego białego oraz 1 łyżkę spirytusu salicylowego, mrówczego lub kamforowego, wymieszać. Przechowywać w lodówce.
Działanie: wybielające, przeciwzapalne, pojędrniające, obkurczające pory i naczynia krwionośne, przeciwzaskórnikowe. Stosować 2 razy dziennie, rano i wieczorem.
Okłady na oczy z gazy nasączonej w odwarze. Posiadają szerokie zastosowanie. Wśród najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych wymienia się okłady na rany, wypryski, opuchnięte i kontuzjowane miejsca (odwar). Przemywanie skóry trądzikowej, łojotokowej, z rozszerzonymi porami i naczyniami krwionośnymi (odwar). Świeże zmielone ziele z dodatkiem oleju lnianego do okładów na wypryski, trudno gojące się rany, zmiany łuszczycowe, liszaje, owrzodzenia kończyn.
