Podbiał pospolity – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia

Podbiał pospolity to niewielka, bo wielkością dochodząca maksymalnie do 30 cm wysokości roślina wieloletnia. Zaliczana do rodziny astrowatych (Asteraceae) znana potocznie jako końskie kopyto, ośla stopa czy boże liczko. W Polsce występuje dość powszechnie dlatego też w ogrodzie traktowana niekiedy jako chwast. Najczęściej możemy go spotkać na jasnych, słonecznych stanowiskach i w wilgotnych, ciężkich, gliniastych glebach.

Podbiał pospolity charakteryzuje się długimi, rozgałęzionymi kłączami. Posiada jasnozielona łodygę, na końcu której w marcu i w kwietniu pojawiają się żółte kwiatostany. Liście ma duże, sercowate, ząbkowane. Kwiaty podbiału zamykają się na noc w dzień zaś szczególnie przy słonecznej pogodzie pięknie rozkwitają.

Podbiał pospolity – zastosowanie

Podbiał pospolity posiada wiele właściwości o działaniu lekarskim dlatego tak powszechnie jest wykorzystywany w medycynie i ziołolecznictwie. W szczególności do domowej produkcji naparów czy leków na bazie alkoholu zbierane są koszyczki kwiatowe na początku kwitnienia. Zaleca się suszenie w przewiewnym, suchym, osłoniętym od słońca miejscu. Kwiaty zawierają między innymi olejki eteryczne, śluzy, flawonoidy, garbniki, karoteny i gorycze. W liściach znajdują się również olejki eteryczne, śluzy i gorycze (tych z kolei jest więcej w liściach), a także sole mineralne (cynk, mangan, potas). Podbiał ma też dużo wapnia, żelaza i siarki. Są to podstawowe składniki niezbędne dla zachowania dobrej kondycji zdrowego człowieka oraz dla podreperowania zdrowia osoby chorej. Ponadto zawarte w liściach flawonoidy łagodnie obniżają napięcie mięśni gładkich górnych dróg oddechowych i oskrzeli, w wyniku czego ułatwiają odkrztuszanie. Podbiał polecany jest głównie u dzieci i osób w wieku podeszłym. Podbiał pospolity stosowany jest w schorzeniach górnych dróg oddechowych przebiegających z uporczywymi napadami kaszlu. Znajduje zastosowanie w łagodzeniu objawów nieżytu oskrzeli, jamy ustnej, krtani oraz w astmie. Kwiaty podbiału ze względu na większą zawartość flawonoidów oraz olejku lotnego a mniejszą ilość śluzu i garbników wywierają silniejsze od liści działanie rozkurczowe, natomiast słabsze osłaniające i ściągające.

Podbiał pospolity – właściwości lecznicze

Dobroczynne składniki podbiału są powszechnie znane i wykorzystywane w lecznictwie. Dlatego niezwykle często podbiał jest niezbędny w leczeniu przeziębień, kaszlu i astmy. Liście i kwiaty zaleca się stosować w chorobach górnych dróg oddechowych, zwłaszcza w przypadku występowania charakterystycznej suchość w gardle, a także na zapalenie gardła i oskrzeli oraz przy trudnościach w odkrztuszaniu zalegającej plwociny. Podbiał działa jako środek wykrztuśny, przeciwskurczowy, przeciwzapalny, przeciwbakteryjny i osłaniający (lepsze są liście) drogi oddechowe i przewód pokarmowy. Podbiał można suszyć całe lato jak tylko się pojawia bo suszymy młody koszyczek lub młode listki.
Podbiał, którego drobne kwiaty pojawiają się już na przełomie lutego i marca, znany jest z dobroczynnego wpływu na układ oddechowy.

Wśród najbardziej znanych działań podbiału pospolitego wymienia się:
– działanie  rozkurczowe,
– wykrztuśne,
– w walce z przeziębieniami,
– anginach,
– zapaleniach błon śluzowych jamy ustnej,
– zapaleniach krtani,
– osłonowo dla  błon śluzowej,
– zmniejszająco podrażnienie w przeziębieniach,
– łagodząco w kaszlu,
– zwiększają produkcję wydzieliny śluzu w drogach oddechowych,
– pobudzają ruchy rzęsek nabłonka oddechowego,
– posiadają właściwości oczyszczające  i dezynfekujące dróg oddechowych,
– działają rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli,
– ułatwiają przepływ powietrza w drogach oddechowych,
– silne działanie rozkurczowe na oskrzela,
– wywołuje odruch wykrztuśny.

Zewnętrznie stosowany pomaga ukoić ból przy zwichnięciach i zranieniach. Czasem młode liście podbiału dodawane są do sałatek.

Stosuje się odwar z liści suszonych (lub świeżych) oraz odwar z kwiatów. Korzystne jest stosowanie podbiału w połączeniu z innymi ziołami o właściwościach wykrztuśnych: dziewanną, macierzanką i sosną. Sok ze świeżych liści i kwiatów można uzyskać z wykorzystaniem sokowirówki. Tak pozyskany sok można wykorzystać od razu lub zakonserwować w alkoholu (w proporcji pół na pół) i wykorzystywać później. Sok z liści można podawać zasypany cukrem lub miodem (osłodzi gorycz lekarstwa).

W leczeniu wykorzystuje się także kąpiele w liściach lub proszku z liści. Wykorzystywano podbiał także do leczenia schorzeń skórnych: ran, wrzodów, ropni, odcisków, oparzeń, pękających brodawek u kobiet karmiących oraz przy uporczywych bólach głowy.

Podbiał pospolity – sposób użycia

Odwar do stosowania wewnętrznego

Przepis; należy pół łyżki liści podbiału zalać szklanką letniej wody i doprowadzić do wrzenia pod przykryciem. Średni czas gotowania wynosi do 20 minut. Następnie odwar przecedza się i pije 2-4 razy dziennie po pół szklanki.

Odwar do stosowania zewnętrznego

Przepis; należy przygotować 2 łyżeczki podbiału i szklanki letniej wody. Zioła podgrzewa się i gotuje przez kwadrans pod przykryciem. Następnie odwar przecedza się i po ostudzeniu wkłada do lodówki. Płyn używa się do namaczania gazy, którą nakłada się na chorobowo zmienioną skórę.