Spondyloartroza – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Spondyloartroza jest bardzo powszechną chorobą, ale ludzie cierpiący na nią nie przywiązują wagi do objawów choroby wskutek czego udają się do lekarza w późnych stadiach tego schorzenia. Ogromna liczba ludzi na świecie cierpi z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów o różnej lokalizacji.

Spondyloartroza czyli choroba zwyrodnieniowa stawów jest przewlekłą postępującą chorobą powierzchni chrząstki stawowej. Z biegiem czasu chrząstka ulega zmianom zwyrodnieniowym a powstały stan zapalny prowadzi do ograniczenia ruchomości kręgosłupa.

Spondyloartroza – przyczyny

Etapy rozwoju spondyloartrozy:

• Zanik chrząstki stawowej.
• Zmiany zwyrodnieniowe w chrząstce, powodujące utratę substancji pozakomórkowych i śmierć komórek tkanki chrzęstnej.
• Chrząstka traci swoją elastyczność. Proces ten rozpoczyna się od środka, a następnie rozprzestrzenia się na obrzeże chrząstki.
• Choroba obejmuje powierzchnie stawowe kości.
• Okołostawowa tkanka kostna ulega stwardnieniu.
• Wzdłuż krawędzi powierzchni stawowej kości pojawia się narośl.

Przyczyny spondyloartrozy są połączone w dwie grupy:

Przyczyny zewnętrzne – charakteryzują się niedopasowaniem obciążenia stawów kręgosłupa i ich zdolności do wytrzymywania określonego obciążenia, uraz kręgosłupa, nadwaga.

Przyczyny wewnętrzne – takie czynniki obejmują rodzinne wady rozwojowe układu mięśniowo-szkieletowego, autoimmunologiczne patologie, w których występuje wytwarzanie przeciwciał wobec naturalnej chrząstki, a także zaburzeń metabolicznych w cukrzycy, oraz dna moczanowa.

Istnieją następujące czynniki predysponujące do rozwoju choroby:

• Wiek powyżej 65 lat
• Płeć żeńska, ponieważ estrogeny, które są produkowane w okresie menopauzy, wpływają na rozwój choroby zwyrodnieniowej stawów.
• Zwiększona zawartość tkanki tłuszczowej, w której wytwarzanie hormonów płciowych wpływa na rozwój spondyloartrozy.
• Wysoka masa kości, charakterystyczna dla zawodowych sportowców, również przyczynia się do produkcji estrogenów.
• Gdy zostały ujawnione przypadki wspólnej choroby zwyrodnieniowej stawów w obrębie tej samej rodziny.

Spondyloartroza – objawy

Spondyloartoza charakteryzuje się następującymi objawami:

• Poranna sztywność kręgosłupa wiąże się z bezruchem osoby podczas snu.
• Sztywność wynosi około 30 minut.
• Ból podczas ruchu, wraz z postępem choroby występuje i w spoczynku.
• Chrząstka stawowa nie ma wrażliwości na ból, więc ból pojawia się, gdy inne elementy stawu są zaangażowane w proces chorobowy.
• W późniejszych etapach pacjent może usłyszeć chrupnięcie w stawach kręgosłupa, co wiąże się z pojawieniem się dużej liczby osteofitów (narośli kostnych).
• Zmiana pogody może powodować ból w zajętych chorobowo stawach.
• Ograniczenie ruchliwości aż do wystąpienia przykurczów ścięgien.
• Zapalenie nerwu w obszarze zmienionym chorobowo.
• W późniejszych etapach może być zanik mięśni otaczających.

Spondyloartropatia stawów kręgosłupa charakteryzuje się objawami:

• Ból w przebiegu mnożenia się nerwów, które rozciągają się od odcinków szyjnych kręgosłupa.
• Zakłócenie dopływu krwi do mózgu, objawiające się bólami głowy, dzwonieniem w uszach, utratą pamięci, zaburzeniami wzroku. W ciężkich przypadkach dochodzi do niedokrwienia mózgu.
• Zapalenie nerwów szyjnych.

Spondyloartroza – metody diagnostyczne

Rozpoznanie spondyloartrozy dokonuje się:

• Na podstawie historii choroby.
• Charakterystycznych dolegliwości.
• Badania palpacyjnego okolicy dotkniętego stawu, które ujawnia tkliwość, przykurcz mięśni, czasami obrzęk i zaczerwienienie.
• Określenia możliwości ruchu kręgosłupa i ocenienia go na podstawie ograniczenia ruchliwości.

Metody diagnozowania tej choroby obejmują:

• Badanie rentgenowskie które jest często czynnikiem decydującym w diagnozie spondyloartrozy. Jednak trudniej jest rozpoznać zwyrodnienie stawów kręgosłupa na obrazie radiograficznym niż uszkodzenie większych stawów.
• MRI (rezonans magnetyczny). Metoda oparta na właściwościach protonów wodoru emituje fale radiowe.
• CT (tomografia komputerowa) .Jest to metoda badania warstwy organizmu po warstwie. Aby zbadać stawy kręgów, wyznaczana jest minimalna odległość, aby dokładnie określić obecność narośli kostnych i osteosklerozę (zwiększenie masy kostnej).

Spondyloartroza – leczenie

Leczenie spondyloartrozy czyli zapalenia stawów kręgosłupa ma na celu zmniejszenie bólu, przywrócenie sprawności ruchu stawów i ich funkcji, zmniejszenie postępu patologicznego procesu i poprawę jakości życia pacjenta.

Metody zwalczania zapalenia stawów kręgosłupa – spondyloartrozy obejmują:

• Fizykoterapię – aktywność fizyczna przyczynia się do zachowania funkcjonalnych możliwości stawów kręgosłupa. W tym przypadku obciążenie musi być dynamiczne, a obciążenie osi kręgosłupa powinno być wykluczone. Zalecane są ćwiczenia w pozycji leżącej lub siedzącej. Pływanie jest najlepszą opcją dla aktywności fizycznej. Konieczne jest wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie grzbietu. Ponadto zalecane jest zmniejszenie masy ciała.
• Zastosowanie gorsetów ortopedycznych. Narzędzia te pomagają zmniejszyć objaw bólu.
• Procedury zmiany temperatury. Poza ostrą fazą choroby zalecane jest stosowanie zimna lub ciepła, co pomoże na jakiś czas, pozbyć się bólu.
• Terapia ultradźwiękowa. Zmniejsza objawy i poprawia funkcjonowanie stawów.
• Aby zmniejszyć bolesny zespół korzeniowy, zapalenie nerwu można zastosować blokadę nerwów międzyżebrowych.
• Niektórzy specjaliści sugerują stosowanie refleksoterapii, ale w przypadku spondyloartrozy jest to niekonwencjonalna metoda leczenia.

Leczenie farmakologiczne obejmuje leki, które można włączyć do dwóch dużych grup:

Leki o szybkim działaniu. Ich stosowanie prowadzi do minimalizacji objawów bólu. Należą do nich środki przeciwbólowe (paracetamol), niesteroidowe leki przeciwzapalne, tramadol.
Środki powolnie działające.

Ich działanie ma na celu przywrócenie struktury chrzęstnej tkanki stawów kręgowych. Obejmuje to siarczan chondroityny, glukozaminę, diacereinę, związki soi lub awokado.

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne. Najczęściej używane w praktyce. Ich przyjmowanie jest właściwe w przypadku braku odpowiedniego działania paracetamolu.Ta grupa leków ma wiele skutków ubocznych w układzie sercowo-naczyniowym, układzie trawiennym, nerkach. Stosowanie tych leków w przypadku spondyloartozy zalecane jest tylko w okresie nasilenia bólu.
• Opioidowe leki przeciwbólowe. Wskazane są przy braku efektu z poprzednich grup. Przyjmowanie opiatów powinno być krótkotrwałe.
• Kortykosteroidy podawane wraz z postępem choroby, ze znaczącym ograniczeniem ruchu w stawach.
• W przypadku przeciwwskazań do podawania leków ogólnoustrojowych, środki miejscowe stosuje się w postaci maści, żeli, kremów.
• Chirurgiczne metody leczenia są niezwykle rzadkie.