Radikulopatia występuje, gdy dochodzi do naruszenia korzenia rdzenia kręgowego. Najczęściej wiąże się z osteochondrozą kręgosłupa (choroba zwyrodnieniowa dysku miedzykręgowego) i jej powikłaniami, takimi jak przepuklina międzykręgowa, spondyloza (zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa). W rzadszych przypadkach występują nowotwory w świetle kanału kręgowego. Do diagnostyki należy przede wszystkim zastosować rezonans magnetyczny. Leczenie zachowawcze, stosowanie leczenia chirurgicznego powinno być znacznie ograniczone.
Radikulopatia – przyczyny
Czynniki ryzyka rozwoju radikulopatii obejmują czynności związane z nadmiernym lub powtarzającym się obciążeniem kręgosłupa. Osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną lub uprawiające sporty kontaktowe są bardziej niż inni narażenie na radikulopatię. Historia rodzinna radikulopatii i inne problemy z kręgosłupem również zwiększają ryzyko rozwoju tego schorzenia.
Radikulopatia wywoływana jest przez podrażnienie nerwów w obszarze wyjścia z kręgosłupa, może to być następstwem mechanicznego ucisku korzenia nerwu przepukliny krążka międzykręgowego, narośli na kości przy zaniku krążków międzykręgowych lub zgrubieniem sąsiednich więzadeł.
Innymi rzadszymi przyczynami radikulopatii mogą być guzy lub infekcje. Wszystkie powyższe formacje zmniejszają przestrzeń kanału kręgowego, co prowadzi do uszkodzenia nerwu. Skolioza może powodować uszkodzenie nerwów po jednej stronie kręgosłupa z powodu jego nietypowego zginania. Inne przyczyny radikulopatii obejmują cukrzycę, która może spowalniać normalny przepływ krwi do nerwów rdzeniowych, jak również zapalenie spowodowane urazem lub procesem zwyrodnieniowym kręgosłupa.
Jakie są objawy radikulopatii?
Objawy radikulopatii zależą od tego, na który nerwowy kręgosłup ma wpływ. Nerwy kręgosłupa szyjnego kontrolują mięśnie szyi i rąk i zapewniają ich wrażliwość. Nerwy środkowej części pleców rejon klatki piersiowej kontrolują mięśnie klatki piersiowej i jamy brzusznej i zapewniają wrażliwość w tym obszarze. Nerwy kręgosłupa lędźwiowego kontrolują mięśnie pośladków i nóg oraz zapewniają ich wrażliwość.
Najczęstszymi objawami radikulopatii są ból, drętwienie i mrowienie w dłoniach lub nogach. Często obserwuje się zlokalizowany ból szyi lub dolnej części pleców. Lędźwiowa radikulopatia, która powoduje ból schodzący z dolnej części pleców do kończyn dolnych, a czasami nogi, jest również nazywana rwą kulszową. Piersiowa radikulopatia powoduje ból, rozprzestrzeniający się od środkowej części pleców do klatki piersiowej. Taki ból jest często mylony z półpaścem spowodowanym przez różne wirusy opryszczki.
U niektórych osób występuje nadwrażliwość na dotyk, który zaczyna być odczuwany, jako ból w chorym obszarze. Rzadko u pacjentów obserwuje się osłabienie mięśni kontrolowane przez zablokowane nerwy. Ten objaw jest wskaźnikiem uszkodzenia nerwów.
Zwykle przy radikulopatii objawy pojawiają się tylko po jednej stronie ciała. Na przykład w przypadku radikulopatii szyjnej mogą wystąpić objawy, takie jak ból lewego ramienia, lewej ręki, palców lewej ręki. W lędźwiowej radikulopatii ból można zaobserwować tylko w lewym udzie, lewej nodze, itp. Objawy radikulopatii mogą rosnąć z czasem lub mogą pojawić się nagle. Ból często nasila się w pewnej pozycji ręki lub jest związany z obrotem głowy.
Istnieją trzy główne rodzaje bólu:
- Ból miejscowy jest spowodowany podrażnieniem struktur kręgosłupa, w tym kości, mięśni, więzadeł i stawów. Ból jest zwykle stały, tępy lub ostry, odczuwany w obszarze, w którym doszło do uszkodzenia, i można go nasilić lub zmniejszyć poprzez zmianę postawy.
- Przyczyną bólu może być także patologia, która nie ma związku z kręgosłupem, na przykład ból pleców z tętniakiem aorty brzusznej. Przyczyną takiego bólu może być również problem z kręgosłupem, który odczuwany jest w innych strukturach ciała.
- Ból korzeniowy wiąże się z podrażnieniem lub zablokowaniem korzeni nerwowych. Ból z radikulopatią jest zwykle ograniczony do obszaru unerwienia dotkniętego nerwu. Taki ból nie przechodzi przez długi czas i może nasilać się w niektórych rodzajach aktywności i pewnych pozach, na przykład siedząc lub chodząc.
Radikulopatia – diagnozowanie
Rozpoznanie radikulopatii rozpoczyna się od przeprowadzenia wywiadu z pacjentem. Podczas badania lekarz pyta o rodzaj i lokalizację objawów, czas ich występowania, co zwiększa lub zmniejsza objawy, jakie są inne problemy zdrowotne. Znając dokładną lokalizację objawów, lekarz może określić uszkodzony nerw. Badanie lekarskie skupia się na analizie objawów stanu kończyn górnych i dolnych. Lekarz sprawdza siłę mięśni, wrażliwość i refleks, aby sprawdzić, czy są jakieś odchylenia.
Następnie pacjent może zostać wysłany na badanie radiologiczne kręgosłupa w celu ustalenia przyczyny radikulopatii. Prosta radiografia pomoże zidentyfikować wczesne objawy guza lub infekcji. Aby uzyskać szczegółowy obraz kręgosłupa, stosuje się rezonans magnetyczny, badanie to pozwala zobaczyć stan tkanek miękkich w obrębie kręgosłupa, w tym nerwy, krążki międzykręgowe i więzadła.
Jeśli, z tego czy innego powodu, pacjent nie może wykonać MRI, może zostać skierowany na CT w celu zidentyfikowania możliwego podrażnienia korzeni nerwowych. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić elektromiografię (EMG) lub badanie przewodnictwa nerwowego. Badania te mogą ocenić aktywność elektryczną nerwów i określić obecność uszkodzeń.
Radikulopatia – leczenie
Na szczęście większość osób z radikulopatią odczuwa znaczną ulgę przy leczeniu zachowawczym. Może to obejmować środki przeciwbólowe i leki przeciwzapalne, fizykoterapię, masaż leczniczy kręgosłupa, akupunkturę, itd. Większość osób z radikulopatią dobrze reaguje na leczenie zachowawcze, a objawy często ustępują w ciągu 2-3 miesięcy.
W niektórych przypadkach objawy nie ustępują nawet po podjęciu wszystkich działań. Jeśli tak się stanie i chory odczuwa silny ból, lekarz może rozważyć opcję chirurgiczną kręgosłupa. W zależności od przyczyny radikulopatii, problem ten można rozwiązać za pomocą laminektomii (usunięcie fragmentu tylnej części kręgosłupa) lub discectomy (usunięcie niesprawnego krążka międzykręgowego i wstawienie implantu).
W przypadku laminektomii usuwany jest niewielki kawałek kości pokrywającej nerw, aby rozszerzyć dostępną przestrzeń. Operację discectomy wykonuje się w przypadku przepukliny międzykręgowej. Jednak przy przepuklinie międzykręgowej ryzyko powikłań może być znacznie większe niż ryzyko leczenia bez operacji. W związku z tym operacyjne leczenie przepuklin międzykręgowych powinno być wykonywane tylko w wyjątkowych przypadkach.
Nie ma określonego sposobu zapobiegania pojawieniu się radikulopatii. Trzeba starać się utrzymać prawidłową wagę, dobry stan mięśni i unikać nadmiernego wysiłku w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. Zmniejszy to ryzyko wystąpienia radikulopatii. Rokowanie jest korzystne, większość chorych dobrze reaguje na leczenie zachowawcze.
