Oman wielki – to roślina pochodząca prawdopodobnie z Azji Środkowej i rozpowszechniona dość pospolicie w Europie. W Polsce najczęściej można ją spotkać w cichych zaroślach, na porębach i przy źródłach, zarówno na niżu, jak też w niższych położeniach górskich. Oman to bylina która posiada silne , rozgałęzione kłącze z grubym korzeniem. Wydaje jedną lub kilka łodyg rozgałęzionych zakończonych żółtymi koszyczkami. Posiada charakterystyczne odziomkowe liście które są eliptyczne, ogonkowe a nawet można powiedzieć że jajowate. Wszystkie liście od spodu filcowate owłosione, na brzegu nierówno karbowano ząbkowate. Kwiaty żółte, zebrane w duże koszyczki, ustawione na szczycie łodygi w baldachokształtną wiechę.
Oman wielki – zastosowanie
Zbiera się kłącze i korzenie omanu wielkiego głównie jesienią. Warunkiem koniecznym jest dokładne wyczyszczenie i usunięcie nadziemnych części. Następnie należy korzeń przeciąć na połowę i poddać suszeniu w temperaturze nie przekraczającej 35C.
W ciągu dnia człowiek wdycha 12-17 kilogramów powietrza, razem z milionami cząsteczek kurzu, bakterii i różnych związków chemicznych, które nie są nam potrzebne. Potrzebny nam jest przede wszystkim tlen, a tak 70% niepotrzebnych nam śmieci osiada w płucach. Toksykacja płuc jest główną przyczyną zapalenia oskrzeli, astmy, zapalenia płuc, przeziębień. Główną przyczyna niewydolności serca i zawałów oraz innych chorób jest brak tlenu we krwi. Jeżeli płuca, które zaopatrują krew w tlen są zablokowane kurzem, bakteriami, starymi nienadającymi się do funkcjonowania komórkami.
Korzeń omanu zawiera około 30-45% polisacharydu – inuliny, olejek eteryczny (2-3,5%), seskwiterpeny, alantopikrynę, stigmasterol, poliacetyleny, allantoinę, alantol (kamforowy związek), kwas alantolowy. Olejek eteryczny zawiera laktony seskwiterpenowe określane mianem heleniny. Helenina obejmuje: alantolaktny, izoalantolaktony i dihydroalantolakton; trójterpeny (dammarany, frydelina), lakton – germakren.
Inulina – wielocukier (fruktan), polimer beta-D-fruktofuranozy o masie cząsteczkowej około 5000; wiązanie glikozydowe typu 2—>1.
Oman wielki – właściwości lecznicze
Istnieje bardzo wiele zastosowań w odniesieniu do omanu wielkiego. Do najbardziej popularnych zaliczyć może te, iż wyciągi z korzenia omanów działa nie tylko rozluźniająco na gęstą i zalegająca wydzielinę śluzową w drogach oddechowych, ale również hamuje rozwój grzybów, bakterii, wirusów i pierwotniaków.
Możliwe jest przygotowanie nalewki z omanu wielkiego. Nalewka, wyciąg eterowy z korzenia i olejek eteryczny omanowy działają zabójczo na pasożyty przewodu pokarmowego i skóry. W medycynie znane jest także inne zastosowanie, takie jak to że ocet na korzeniu omanu odstrasza pchły, roztocze, zabija wszy i odpędza komary oraz gryzące meszki. Ocet omanowy (na spożywczym 5-8%) 1:3 wcierany w miejsca ukąszenia działa przeciwobrzękowo i gojąco. Okłady z octu omanowego dobre są na obrzęki wywołane urazem mechanicznym (rozcieńczyć wodą 1:1, dodać można nalewkę nostrzykową lub arnikową, albo nagietkową).
Wśród najczęściej spotykanych wskazań zastosowanie omanu wielkiego wskazuje się na:
– ostre zakażenie wirusowe układu oddechowego,
– schorzenia dróg oddechowych,
– zapalenie płuc,
– nieprzyjemny zapach z ust,
– depresyjny nastrój,
– zmęczenie,
– leczenie schorzeń sercowo-naczyniowych,
– alergia.
Korzeń i kwiat omanu łąkowego Inula britannica L.mają podobne właściwości lecznicze jak arnika (kwiat i korzeń) i podobnie były używane (działanie przeciwzapalne, gojące, antyseptyczne, przeciwobrzękowe). Oman jest wykorzystywany głównie jako lek silnie odkażający układ oddechowy, wykrztuśny, przeciwkaszlowy, przeciwgruźliczy, przeciwprzeziębieniowy i przeciwgrypowy. Niegdyś stosowano go również do leczenia gnijących ran oraz do wcierań i inhalacji w przebiegu chorób zakaźnych. Zanim wprowadzono leki przeciwgruźlicze, antybiotyki i sulfonamidy olejek omanowy, podobnie jak olejek eukaliptusowy, gwajakol, balsam peruwiański, żywica benzoesowa, eugenol, fenol, tymol, czy krezol należał do najsilniejszych antyseptyków i substancji odkażających oraz przeciwgnilnych i antypleśniowych.
Oman wielki – sposób użycia
Wywar
Przepis; należy przegotować korzenie omanu i owoce dzikiej róży, następnie wsypać po jednej dużej łyżce każdego z tych ziół do garnka i zalać wodą w taki sposób, by proporcje wynosiły 1 łyżka na szklankę wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować przez 10-15 min. następnie wlać do termosu i pozostawić na 2-3 godz.
Zaleca się spożywanie po 100-150 g. 20-30 min. przed posiłkiem trzy razy dziennie przez 1 – 2 miesiące. Nie wolno robić przerw. Pić obowiązkowo z miodem dodając go według własnego uznania (lub naturalnymi melasami słodzącymi). W celu wzmocnienia efektu pójść do sauny 2-3 razy w tygodniu.
Podczas okresu oczyszczania układu oddechowego nie należy jeść tłustych, ostrych, słonych, smażonych oraz wędzonych potraw.
Napar z korzenia omanu
Przepis; należy wymieszać 1 łyżkę korzenia omanu na szklankę wrzącego mleka lub wody. Wówczas hamuje on rozwój Candida w jamie ustnej i jelitach, zaleca się picie na czczo. Ma wpływ żółciopędny i moczopędny. Świeżo zmielony korzeń omanu przyjmować doustnie jako prebiotyk (źródło inuliny), po 1 łyżeczce lub po wymieszaniu z miodem jako środek wzmacniający, żółciopędny, poprawiający trawienie i pomagający przy nieżycie gardła, tchawicy i oskrzeli.
