Ogórecznik lekarski – roślina jednoroczna, pochodząca z zachodniej części basenu Morza Śródziemnego, skąd rozprzestrzeniła się aż po Azję Mniejszą i Syberię, a także Europę środkową i zachodnią. W Polsce rośnie jako rzadki chwast ogrodowy.
Ogórecznik ma łodygę wzniesioną, wysoką do 60 cm, w górze wiechowato rozgałęzioną. Cała roślina jest odstające szorstko owłosiona. Liście dolne duże, jajowate, górne małe, wpół obejmujące łodygę. Na wierzchu łodygi pojawiają się luźne skrętki złożone z niebieskich kwiatów.
Okres kwitnienia ogórecznika lekarskiego przypada na przełom od maja do września i przez cały ten okres możliwe jest zbieranie kwiatostanu do celów leczniczych.
Ogórecznik lekarski – zastosowanie
Ogórecznik lekarski można uprawiać w doniczce ustawionej na okiennym parapecie bądź w skrzynce na balkonie.
Do celów leczniczych zbiera się ziele ogórecznika. Ścina się je w okresie zakwitania, a następnie suszy rozłożone cienką warstwą w zacienionym i przewiewnym miejscu w temperaturze nie przekraczającej 40 C. Ziele ogórecznika zawiera flawonoidy, związki śluzowe, garbniki, cholinę, kwasy organiczne, witaminę C, sole mineralne zawierające rozpuszczalną krzemionkę.
Kwasy linolenowe i kwasy z grupy omega zawarte w ogóreczniku lekarskim obniżają poziom tzw. złego cholesterolu (LDL), zapobiegają utlenianiu i odkładaniu się w postaci złogów w ściankach naczyń krwionośnych. Jednocześnie normalizują poziom cholesterolu dobrego (HDL), który usuwa nadmiar komórek tłuszczowych z żył i tętnic, i tym samym zmniejszają ryzyko rozwoju miażdżycy. Dodatkowo mają działanie antyagregacyjne na płytki krwi – poprawiają przepływ krwi w naczyniach krwionośnych, obniżają ciśnienie tętnicze i w ten sposób zmniejszają ryzyko choroby wieńcowej.
W medycynie ludowej przetwory z ogórecznika stosowano jako środek moczopędny, „czyszczący krew”, przeciwzapalny i odkażający na skórę. Świeży sok ogórecznika podawano w zapaleniu opłucnej. Natomiast napar z kwiatów ogórecznika stosowano do okładów i przemywań w zapaleniu spojówek, zaczerwienionych i zmęczonych oczach.
Młode liście ogórecznika zawierają dużo witaminy C dlatego tez doskonale mogą służyć do sporządzania różnego typu sałatek.
Warto pamiętać iż jest to doskonała roślina miododajna.
Ogórecznik lekarski – właściwości lecznicze
Istnieje szereg dolegliwości które reguluje ogórecznik lekarski, poprawia i usprawnia kondycje wielu narządów. Wśród najczęściej wymienianych zalet wskazuje się na:
– działa regenerująco na skórę,
– reguluje poziom cholesterolu,
– eliminuje uszkodzenia błon śluzowych,
– wspomagająco w stanach depresji,
– poprawia samopoczucie,
– pomaga zwalczać zapalenia nerek i układu moczowego,
– sprzyja obniżeniu ciśnienia krwi,
– usprawnia pracę mózgu,
– posiada właściwości oczyszczające organizmu,
– zwiększa dobową ilość wydalanego moczu,
– przyspiesza wydalanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii,
– pomocniczo w chorobach nerek,
– dnie moczanowej,
– posiada działanie napotne,
– przeciwgorączkowe,
– przeciwzapalne.
Z nasion ogórecznika pozyskuje się olej, używany w preparatach farmaceutycznych i produktach kosmetycznych.
Świeże ziele i sok z ogórecznika nadają się do maseczek odmładzających, odżywczych i nawilżających dla skóry. Sok usuwa stany zapalne i pobudza regenerację naskórka. Papka z ziela przyspiesza gojenie ran, oparzeń, wyprysków, odleżyn. Maść sporządzona ze świeżego ziela ogórecznika (ziele rozcierać z masłem lub tranem na papkę, przechowywać w lodówce) dobra do leczenia wyprysków i ran. Okłady z naparu, świeżego roztartego ziela i soku zmniejszają obrzęk po urazach mechanicznych.
Spożywanie oleju z ogórecznika znacząco zmniejsza też reakcje zapalne, które są podstawą wielu schorzeń, nie tylko serca, ale również niektórych nowotworów czy chorób z autoagresji, np. reumatoidalnego zapalenia stawów.
Świeże liście ogórecznika są używane jako dodatek do sałatek, sosów, zapiekanek.
Kwiaty ogórecznika zbiera się w momencie, gdy nie są jeszcze rozwinięte do końca. Znakomicie nadają się do mrożenia i często się je w ten sposób przechowuje.
Ogórecznik lekarski – sposób użycia
Odwar z ziela ogórecznika
Przepis; należy 1-2 łyżki stołowe ziela zalać szklanką ciepłej wody, ogrzać do wrzenia, a następnie gotować powoli przez 5-7 minut pod przykryciem; odstawić na 10 minut; przecedzić. Odwar wykazuje dodatkowo działanie napotne dzięki czemu może być stosowany w stanach przeziębieniowych lub anginowych z współwystępującą gorączką, uczuciem chłodu i dreszczy. Wskazane jest stosowanie ogórecznika w stanach zapalnych gardła jako środek osłonowy i przeciwzapalny (można łączyć z podbiałem, dziewanną, ślazem, pierwiosnkiem). Odwar podany zewnętrznie łagodzi różnego typu chorobowe zmiany skórne. Pić po 0,5 szklanki 2-3x dziennie.
Miazga ze świeżego ziela ogórecznika
Przepis; należy Świeżo zebrane ziele miażdżymy, tniemy na kawałeczki, rozdrabniamy w mikserze lub przepuszczamy przez maszynkę do mięsa. Otrzymana papka jest cenna w kosmetyce. Korzystne będzie okładanie nią swędzących wyprysków, trądziku, trudno gojących się ran, blizn po ranach, stłuczeń, wrzodów, oparzeń, siniaków. Okłady nadają skórze jędrności i elastyczności, a także zmniejszają widoczność drobnych blizn, wyprysków, odmrozin.
