Ziarnica złośliwa – chłoniaki są grupą nowotworów układu limfatycznego. Pośród wielu rodzajów wyróżnia się kilka najczęściej spotykanych, w tym między innymi ziarnice złośliwą. Ziarnica złośliwa występuje również pod inną nazwą – chłoniaka Hodgkina, od nazwiska badacza, który pierwszy wyodrębnił w badaniu mikroskopowym komórki nowotworowe specyficzne dla tego typu nowotworu.
Chłoniak Hodgkina – patogeneza
Ziarnica złośliwa należy obecnie do grupy nowotworów o bardzo wysokiej skuteczności leczenia, zwłaszcza w początkowych stadiach rozwoju tego nowotworu. Szacuje się, że wcześnie wykryta daje 90% szans na całkowitewyleczenie. Niestety – paradoksalnie, choroba ta jest nadal słabo diagnozowana we wczesnych stadiach, ponieważ początkowe jej objawy są często mylone z przeziębieniem i bagatelizowane lub długi czas bezskutecznie leczone objawowo. Ziarnica złośliwa najczęściej dotyka osoby przed 25 r.ż. oraz powyżej 50 r.ż., przy czym znacznie częściej atakuje mężczyzn.
Wśród przyczyn zachorowania wymienia się zakażenie wirusem Epsteina-Barra, odpowiedzialnym za rozwój mononukleozy zakaźnej. Przy czym, o ile zakażenie wirusem następuje drogą kropelkową, o tyle rozwijający się w następstwie chłoniak Hodgkina absolutnie nie jest zakaźny. Wspomina się również o podłożu genetycznym tego nowotworu, zwłaszcza że ryzyko zachorowania rodzeństwa tej samej płci jest aż pięciokrotnie wyższe niż przeciętnego człowieka.
Chłoniak Hodgkina może się pojawić u osób o obniżonej odporności – po transplantacji narządów lub u nosicieli wirusa HIV, zwiększone ryzyko występuje również u osób palących. Rozwój nowotworu przypisuje się stopniowej mutacji namnażających się w nieskończoność limfocytów B, które przez zasiedlenie wirusem E-B stają się „nieśmiertelne”.
Ziarnica złośliwa – pbjawy
Początkowe objawy są bardzo często mylone z przeziębieniem i długi czas lekceważone, co w sposób oczywisty pogarsza rokowania na wyleczenie chorego. Nowotwór początkowo atakuje pojedyncze węzły chłonne – najczęściej okolice pachwin i pach, szyi czy okołoobojczykowe, powodując ich niebolesne powiększenie. Jedynymi objawami towarzyszącymi mogą być wieczorne stany podgorączkowe niezwiązane z przeziębieniem, utrzymujące się pomimo zbijania środkami przeciwgorączkowymi oraz nocne poty, które niestety przypisuje się właśnie podwyższonej temperaturze. Na dalszym etapie chorzy mogą zauważyć u siebie:
- niekontrolowany ubytek masy ciała do 10% w ciągu pół roku;
- bolesność węzłów chłonnych po spożyciu nawet niewielkiej ilości alkoholu;
- powiększenie wątroby i/lub śledziony;
- brak apetytu i ogólne osłabienie;
- bóle kostne;
- uporczywy kaszel ;
- trudna do zdiagnozowania wysypka i świąd skóry;
- niedokrwistość, bladość powłok skórnych, małopłytkowość.
Ziarnica złośliwa – diagnoza i leczenie
Z uwagi na nieswoiste objawy trudno jest wyłapać chorobę na bardzo wczesnym etapie. W przypadku jej podejrzenia, lekarz zleca badanie morfologii krwi i OB, RTG klatki piersiowej oraz USG jamy brzusznej. Potwierdzenie nowotworu na którego wskazują wyniki tych badań uzyskuje się po badaniu wyciętego w całości węzła chłonnego.
W leczeniu chłoniaka Hodgkina stosuje się przede wszystkim chemioterapię z ewentualną miejscową radioterapią zajętych węzłów chłonnych. W opornych przypadkach stosuje się leczenie przeciwciałami monoklonalnymi, wykonuje się przeszczep szpiku. Leczenie operacyjne jest w tym typie nowotworu nieskuteczne.
