Ścięgno Achillesa – uraz ścięgna Achillesa może się zdarzyć każdemu, niezależnie od tego, czy zawodowo uprawiasz sport, czy po prostu podczas wykonywania zwykłych czynności w codziennym życiu, na przykład sprzątasz mieszkanie, kosisz trawę, bawisz się z dziećmi. Ścięgno Achillesa jest największym ścięgnem w ludzkim ciele. Rozciąga się aż od kości pięty do mięśni łydek. Można je poczuć – jest to sprężysty pas tkanki z tyłu kostki i powyżej pięty.
Pozwala skierować palce w stronę podłogi i podnieść się na palcach. Przy nawet drobnym urazie ścięgno ulega ściśnięciu i wiąże się z odczuciem bólowym. Odczuwany ból może być łagodny, umiarkowany, palący ból z towarzyszącą mu sztywnością w tylnej części nogi. Jeśli ból jest wyjątkowo uporczywy można domniemywać, że ścięgno Achillesa może jest częściowo lub całkowicie zerwane.
Ścięgno Achillesa – przyczyny
Uszkodzenia ścięgna Achillesa są powszechne u ludzi, którzy wykonują aktywności fizyczne polegające na nagłych przyspieszeniach ruchów, zatem szczególnie narażeni na tego typu urazy będą głównie:
- biegacze (zarówno sprinterzy, jak i maratończycy)
- gimnastyczki
- tancerzy
- piłkarze
- koszykarze
- tenisiści
Obrażenia te zdarzają się, gdy nagle podczas stałego ruchu w sposób niefortunny postawi się stopę nawet na płaskim podłożu. Na przykład, sprinter może uzyskać lepszą pozycję w wyścigu, gdy gwałtownie odsunie się się od bloku startowego. Nagła zmiana mże być na tyle dużą, że ścięgno może sobie z nią poradzić. Mężczyźni powyżej 30 roku życia są szczególnie podatni na urazy ścięgna Achillesa.
Prawdopodobieństwo wystąpienia takich obrażeń mogą również zwiększać:
- noszenie wysokich obcasów, które mogą zbyt mocno naprężać ścięgno
- płaskostopie – u chorego przy każdym kroku uderzenie powoduje zwiotczenie stopy, rozciągając jej mięśnie i ścięgna.
- Zbyt małe umięśnienie nóg
- Przyjmowanie niektórych leków.
Ścięgno Achillesa – objawy
Najbardziej oczywistym objawem jest ból powyżej pięty, szczególnie przy rozciąganiu kostki lub staniu na palcach. Może być łagodny i z czasem coraz intensywniejszy. Jeśli ścięgno pęka, ból jest jednak natychmiastowy i ciężki. Obszar ten może również być wrażliwy, spuchnięty i sztywny.
Jeśli ścięgno Achillesa napełnia się płynem ustrojowym, można usłyszeć specyficzne trzaski, którym towarzyszą również siniaki i obrzęk.
Ścięgno Achillesa – diagnoza
Celem postawienia dokładnej i rzetelnej diagnozy lekarz powinien przeprowadzić bardzo szczegółowe badanie polegające również na obserwacji chorego podczas chodzenia, biegania i przyjmowania różnych pozycji ciała. Często wykonywanym badaniem jest test wyciskania łydek. Chory klęka na krześle lub ławce albo kładzie się na brzuchu na stole. Potem lekarz delikatnie ściska mięsień łydki na zdrowej nodze, co spowoduje ruch stopy. Następnie robi to samo na drugiej nodze. Jeśli ścięgno Achillesa jest rozdarte, stopa nie będzie się poruszać, ponieważ mięsień łydki nie będzie połączony ze stopą.
Ścięgno Achillesa – leczenie
Niewielkie i umiarkowane urazy ścięgna Achillesa powinny same się wyleczyć. Aby jednak przyspieszyć proces, można:
- zapewnić nodze odpoczynek, unikać jej obciążania, w niektórych przypadkach pomóc może korzystanie z kul
- w razie potrzeby schładzać obrażenie torebką lody, jednak nie dłużej niż do 20 minut, aby zapobiec uszkodzeniu i odmrożeniu tkanek
- zapewnić nodze odpowiedni ucisk za pomocą elastycznego bandaża owiniętego wokół kostki
- unoszenie nogi powyżej linię serca podczas odpoczynku – można ku temu wykorzystać poduszkę
Leki przeciwzapalne i dostępne bez recepty środki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen i naproksen, pomagają w bólu i nieco minimalizują obrzęk. Należy przestrzegać jednak instrukcji na etykiecie, aby zapobiec skutkom ubocznym, takim jak krwawienie i owrzodzenie. Zawsze należy przyjmować je z jedzeniem, a najlepiej skonsultować się z lekarzem w kwestii dawkowania oraz omówienia ewentualnych przeciwskazań do ich stosowania. Lekarz może zalecić wkładanie wkładek do buta, podczas rekonwalescencki. Pomoże to chronić ścięgno Achillesa przed dalszym rozciąganiem.
Zalecane są również ćwiczenia rozciągające i wzmacniające wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza, fizjoterapeuty lub innego pracownika służby zdrowia.
Proces dochodzenia do zdrowia po naderwaniu ścięgna Achillesa może być procesem złożonym i długotrwałym. Okres ten w znacznej mierze uzależniony jest od tego, jak wielkie jest uszkodzenie tkanki ale również dyscyplina samego pacjenta pełni niebagatelną rolę. W dobrych warunkach zmiany chorobowe powinny szybko ustąpić.
Podczas dochodzenia do zdrowia zaleca się wybieranie takich aktywności fizycznych, które nie będą obciążały chorej kończyny a także dostosować poziom jej intensywności do swoich możliwości.
Nadal możesz być aktywny, gdy twoja rana się leczy. Zapytaj swojego lekarza, co jest w porządku. Ale nie spiesz się. Nie zaleca się powrotu do dawnego poziomu aktywności fizycznej, dopóki:
- nie można poruszać nogą łatwo i swobodnie
- noga, która doznała kontuzji nie jest tak silna jak druga, nieuszkodzona noga
- odczuwa się ból lub niedogodności w nodze podczas chodzenia, biegania, skakania.
