Gorzknik kanadyjski (Hydrastis canadensis) to wieloletnia roślina zielna z rodziny jaskrowatych z mocnym, mięsisto brązowo-żółtym kłączem i cienkimi poziomymi korzeniami o długości do 6 cm. Prosta, owłosiona łodyga osiąga zwykle wysokość 15-30 cm. Liście są przeważnie dwa: jeden znajduje się bliżej podstawy łodygi, drugi jest na szczycie.
Krawędź liści ząbkowana, liście palczastodzielne, kwiaty przeciętnie posiadają od 3 do 9 płatków. Na samym czubku łodygi na krótkich szypułkach znajdują się pojedyncze kwiaty w kolorze białym i różowym. Owoc jest czerwoną mięsistą jagodą z czarnymi lub dwoma błyszczącymi nasionami o długości około 3 mm. Nasiona są jajowate, mają gęstą skórkę z wyraźnym brzegiem.
Gorzknik kanadyjski rośnie w cienistych wilgotnych lasach Kanady i wschodniej części Ameryki Północnej. Występuje od Ontario do Gruzji. Zachodnia granica leży w obszarach Minnesoty, Missouri, Arkansas i Missisipi. Roślina uprawiana jest również w Europie Zachodniej.
Gorzknik kanadyjski – właściwości lecznicze
Gorzknik kanadyjski w swoim składzie posiada alkaloidy z kanadyny, berberyny, co powoduje żółte zabarwienie korzenia. Znajdują się w nim również substancje mineralne: aluminium, miedź, wapń, kobalt, żelazo, fosfor, magnez, krzem. Ponadto roślina zawiera witaminy A, B, C, E, olejki eteryczne. Gorzknik kanadyjski ma 11% białek, 2% tłuszczów, 80% węglowodanów i 12% błonnika pokarmowego.
Z właściwości leczniczych rośliny można wymienić działanie wzmacniające. Przyczynia się do zwiększonego uwalniania soku żołądkowego i żółci, pobudza apetyt, poprawia trawienie. Gorzknik kanadyjski poprawia stan błony śluzowej przewodu żołądkowo-jelitowego, a także ma wyraźne działanie przeciwzapalne. Roślina ma korzystny wpływ na jelita.
Gorzknik kanadyjski wywiera następujący wpływ na organizm ludzki:
- Rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi
- Zwiększa napięcie macicy
- Pobudza aktywność ruchową jelit
- Stymuluje układ odpornościowy
- Wzmacnia wydzielanie soku żołądkowego i żółci poprawia trawienie
- Wywiera efekt tonizujący
- Pomaga zatrzymać obfite i przedłużone miesiączki
- Wykazuje właściwości antybakteryjne.
Właściwości lecznicze rośliny wykorzystywane są także:
- W przewlekłym zapaleniu błon śluzowych wszystkich narządów, szczególnie nieżyt nosa
- Zapaleniu zatok, zapaleniu oskrzeli, gardła, migdałków, zapalenie ucha środkowego.
Przyczyniają się one do rozrzedzenie śluzu i flegmy ułatwiając jego proces usuwania. Właściwości antybakteryjne sprawiają, że jest on użyteczny w przypadku różnych infekcji dróg moczowych.
Gorzknik kanadyjski – zastosowanie
Odwieczna roślina zielna, której korzeń od dawna słynie z właściwości leczniczych, jest stosowana w leczeniu zapalenia oskrzeli, nieżytu nosa, zapalenia jamy ustnej i wielu innych poważnych chorób.
Gorzknik kanadyjski znalazł zastosowanie w ginekologii, jest zalecany przy ciężkim krwawieniu miesiączkowym, z ciężkim zespołem napięcia przedmiesiączkowego, z mięśniakami, krwawieniem z macicy i zapaleniem błony śluzowej macicy.
Zioło ma również korzystny wpływ na stan górnych dróg oddechowych. Jest stosowany w leczeniu zapalenia zatok, nieżytu nosa, zapalenia oskrzeli. Jest skuteczny w zapaleniu ucha środkowego, zapaleniu rogówki i zapaleniu jamy ustnej
Ponadto, alkaloidy zawarte w roślinie blokują poszczególne punkty w rdzeniu przedłużonym i działają drażniąco na nerw błędny. W wyniku tego następuje rozszerzenie naczyń krwionośnych, pojawia się bradykardia (niskie tętno) i zmniejsza się ciśnienie krwi.
Gorzknik kanadyjski można stosować w leczeniu łuszczycy, dysbiozy (zaburzenia flory jelitowej), a nawet choroby Leśniowskiego-Crohna (choroba zapalna jelit). Ponadto zioło polecane jest na zaparcia oraz do wzmocnienia włosów.
Inne zastosowanie to:
- Choroby żołądka i pęcherzyka żółciowego
- Zapalenie okrężnicy
- W chorobach wątroby.
Gorzknik kanadyjski – sposoby użycia
W medycynie tradycyjnej rozcieńczona alkoholowa nalewka z gorzknika kanadyjskiego może być stosowana zewnętrznie do wcierania przy chorobach skóry, takich jak: egzema, łuszczyca, wysypka. Ponadto roślina znalazła zastosowanie, jako płukanka przy chorobach gardła, zapalenia jamy ustnej, zapaleniu dziąseł.
Nalewka alkoholowa
Dobrze rozgniecione korzenie rośliny w ilości 10 g zalać ½ szklanki alkoholu. Taką nalewkę należy przechowywać przez okres dwóch tygodni w zaciemnionym miejscu, okresowo potrząsając butelką. Nalewka jest doskonałym środkiem na zapalenie jelita grubego do 10 – 20 kropli trzy razy dziennie, zaparcia i ciężkie miesiączki 20 kropli nalewki rozcieńczone w 100 ml wody i spożywane rano i wieczorem po posiłku. Ponadto można jej używać do smarowania chorobowo zmienionych obszarów skóry, wyprysków, łuszczycy. Do płukania jamy ustnej 5 ml nalewki mieszać się z 100 ml wody destylowanej. Przy problemach ginekologicznych natomiast 2 ml nalewki rozcieńcza się w 100 ml wody.
Wywar z gorzknika kanadyjskiego
Gorzknik kanadyjski w ilości 10 g (korzeń) zalewa się wodą i doprowadza do wrzenia, następnie gotuje się na małym ogniu przez 10 minut pod przykryciem. Wywar trzeba pozostawić do wystygnięcia i przecedzić. W powstałym wywarze należy zamoczyć bawełniany wacik i przemywać skórę wiele razy w ciągu dnia.
