Nerka ruchoma to zaburzenie, które charakteryzuje się opuszczeniem się nerki. Ruchoma nerka to najczęściej bolączka smukłych kobiet w wieku rozrodczym. Nerka ruchoma (zwana też jako wędrująca, opadnięta lub opadająca) to nerka, która przemieściła się do miednicy mniejszej. U mężczyzn za nerkę ruchomą stwierdza się nerkę, która opadła o więcej niż 1,5 kręgu, a u kobiet o ponad 2,0 kręgi (ponad 5 cm).
W swym normalnym stanie nerki są mobilne oddechowo, tzn, że w trakcie wdechu i wydechu przemieszczają się zgodnie z ruchem klatki piersiowej. Jednak czasem z powodu zmiany struktury podtrzymującej nerki tkanki tłuszczowej dochodzi do opuszczenia się tego organu. Wtedy nerka ruchoma powoduje zaginanie się moczowodów, a co się z tym wiąże – zaburzony odpływ moczu z nerek. W takim przypadku należy przeanalizować możliwość podwieszenia nerki, aby zmniejszyć jej ruchomość.
Nerka ruchoma – przyczyny
Czynniki występowania ruchomej nerki są wielorakie i można do nich zakwalifikować:
- niedowagę;
- nagłe i znaczące schudnięcie;
- uszkodzenia związane ze strukturą tkanki łącznej;
- przebyte ciąże – w wyniku zwiotczenia skóry na brzuchu dochodzi do mniejszego ciśnienia w jamie śródbrzusznej;
- nieprawidłowa długość naczyń nerkowych;
- trwałe wykonywanie obciążającej pracy fizycznej w pozycji stojącej.
Nerka ruchoma – objawy
Nieznaczne opadanie nerki nie powoduje nieprzyjemnych odczuć dla pacjenta, ale bardziej zaawansowany stan zwykle skutkuje odczuwaniem sporych dolegliwości w okolicy lędźwiowej i krzyżowej, zwiększających się przy wykonywaniu aktywności fizycznej lub przy porannym wstawaniu.
Ponadto ból może się jednocześnie pojawiać w czasie napełniania nerki moczem oraz kiedy w organizmie dochodzi do nawracających zastojów moczu (wodonercza). Niekiedy obserwowalne są wymioty i problemy z oddychaniem. Chorzy skarżą się także na krwiomocz będący skutkiem pęknięcia szyjki kielicha nerki lub będący wynikiem zastoju moczu.
W lwiej większości przypadków ruchoma nerka nie daje symptomów i zostaje zdiagnozowana dopiero podczas badania USG zlecanego przez lekarza z jakiegoś innego powodu.
Typowe oznaki chorobowe, które można wyłapać to dolegliwości związane z podginaniem się moczowodu i złym funkcjonowaniem nerek (zastój w nerce), które umiejscowione są w nadbrzuszu, okolicy lędźwiowej i krzyżowej, występują w trakcie przebywania chorego w pozycji stojącej i podczas wykonywania aktywności ruchowej. Bóle te zwykle ustępują po przybraniu pozycji leżącej i mogą mieć charakter napadów. Chorzy mogę skarżyć się na krwiomocz, powtarzające się zakażenia układu moczowego, kamicę nerkowe, wodonercza.
Nerka ruchoma – diagnostyka
Zdiagnozowanie tej choroby narzuca na lekarza konieczność przeprowadzenia dokładnego wywiadu lekarskiego oraz kilku konkretnych testów wykluczających występowanie ukrytych innych chorób. Niezbędne jest także określenie zlokalizowania nerki zależnego od przybieranej podczas badania rzez chorego pozycji ciała – nerka ruchoma jest nietrudno wyczuwalna w pozycji stojącej i można ją przesunąć do góry. Oprócz tego konieczne jest zlecenie urografii w pozycji leżącej.
Testy urograficzne określają zastój moczu oraz zaawansowanie przesunięcia się nerki w stronę kręgosłupa. Bardziej szczegółowa diagnoza tego rodzaju schorzeń nerek może być wydana dopiero po przeprowadzeniu renografii izotopowej i scyntygrafii, czyli badań izotopowych nerek. W razie stwierdzenia możliwości wystąpienia nerki wędrującej, lekarz bada organ w pozycji pozycji stojącej (wtedy nerka ruchoma jest wymacalna przez dotyk i można ją przesunąć do góry) i leżącej (wówczas nerka jest niewyczuwalna). W celu ostatecznego potwierdzenia diagnozy zleca się urografię, czyli badanie RTG nerek z wykorzystaniem kontrastu. Lekarz może zlecić także wykonanie scyntygrafii nerek oraz renografii izotopowej.
Nerka ruchoma – leczenie
Ruchoma nerka to przypadłość, którą leczy się wyłącznie w nikłych przypadkach (około 1/5 chorych). Jeśli nie powoduje ona przypadłości bólowych i rozwojów chorób anatomo-morfologicznych, pacjent nie jest upoważniony do leczenia. Operacje chirurgiczne są wykonywane tylko wtedy, kiedy choremu zagraża jednoznacznie niewydolność nerek (długotrwałe zmiany w naczyniach i miąższu nerek), związane z pojawieniem się takich objawów, jak: powtarzające się bóle nerek w konkretnej pozycji, częsty zastój moczu w nerce (sprzyja to rozwojowi zakażeń i kamicy nerkowej), krwiomocz, powtarzające się zapalenie nerek oraz zaburzenia patomorfologiczne i czynnościowe nerek, gdy badany przyjmuje pozycję siedzącą.
W czasie trwania całej operacji ruchomej nerki można jednocześnie wykonać także uwolnienia moczowodu, jeśli w wywiadzie i poprzednio wykonanych badaniach stwierdzono jednoznacznie, że doszło do jego zgięcia i pojawiły się również zaburzenia w odpływie moczu. Opadająca nerka powinna być przytwierdzona w taki sposób, aby większa połowa narządu (około 70 procent) znajdowała się powyżej łuku żebrowego. Operacja w większości przypadków przynosi spodziewane efekty i ulgę. Aż w 91 procent chorych wskazuje ustanie wymienionych powyżej objawów.
