Niedokrwistość jest stanem, który rozwija się, gdy krew nie ma wystarczającej ilości zdrowych krwinek czerwonych lub hemoglobiny. Hemoglobina jest główną częścią czerwonych krwinek i wiąże tlen. Jeśli jej liczba jest zbyt mała lub nieprawidłowych krwinek czerwonych jest za dużo albo stężenie hemoglobiny jest nieprawidłowe lub niskie, komórki w organizmie nie będą miały wystarczającej ilości tlenu.
Objawy anemii – jak zmęczenie – występują, ponieważ narządy nie otrzymują tego, czego potrzebują do prawidłowego funkcjonowania. Niedokrwistość jest najczęstszą chorobą krwi w Polsce. Kobiety, małe dzieci i osoby z przewlekłymi chorobami mają zwiększone ryzyko niedokrwistości. Niektóre formy niedokrwistości są dziedziczne, a dzieci mogą być dotknięte anemią już od urodzenia.
Kobiety w wieku rozrodczym są szczególnie podatne na niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza ze względu na utratę krwi spowodowaną miesiączką i zwiększone zapotrzebowanie na krew podczas ciąży.
Starsze osoby dorosłe również mogą mieć większe ryzyko rozwoju niedokrwistości z powodu złej diety i innych schorzeń.
Niedokrwistość – rodzaje anemii
Istnieje wiele rodzajów anemii. Wszystkie są bardzo różne w zależności od ich przyczyn i leczenia. Niektóre formy niedokrwistości – takie jak łagodna anemia, która rozwija się w czasie ciąży – są nawet uważane za normalne. Jednak niektóre rodzaje niedokrwistości mogą powodować problemy zdrowotne ciągnące się przez całe życie.
Niedokrwistość – przyczyny
Istnieje ponad 400 rodzajów anemii, które są podzielone na trzy grupy:
- Niedokrwistość spowodowana utratą krwi
Czerwone krwinki mogą zostać utracone poprzez krwawienie, które często może występować przez długi czas i może pozostać niewykryte. Ten rodzaj przewlekłego krwawienia zwykle wynika z stanów żołądkowo-jelitowych, takich jak wrzody, hemoroidy, zapalenie żołądka i rak. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak aspiryna lub ibuprofen może powodować owrzodzenia i zapalenie żołądka.
- Niedokrwistość spowodowana zmniejszoną lub wadliwą produkcją krwinek czerwonych
Przy takim typie niedokrwistości organizm może wytwarzać zbyt mało komórek krwi lub komórki krwi mogą nie działać prawidłowo. W obu przypadkach może dojść do anemii. Czerwone krwinki mogą być wadliwe lub zmniejszone z powodu nieprawidłowych czerwonych krwinek lub braku minerałów i witamin potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania czerwonych krwinek. Dolegliwości związane z tymi przyczynami niedokrwistości obejmują:
- Anemię sierpowatą
- Niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza
- Niedobór witamin
- Problemy z szpikiem kostnym i komórkami macierzystymi
- Inne problemy zdrowotne.
Anemia sierpowata jest dziedzicznym zaburzeniem, które w dotyka głównie Afroamerykanów i Latynosów. Czerwone krwinki przybierają kształt półksiężyca z powodu defektu genetycznego. Rozkładają się gwałtownie, więc tlen nie dostaje się do narządów ciała, powodując anemię. Czerwone krwinki w kształcie półksiężyca mogą również utknąć w maleńkich naczyniach krwionośnych, powodując ból .
Niedokrwistość z niedoboru żelaza występuje z powodu braku żelaza w organizmie. Szpik kostny znajdujący się w środku kości potrzebuje żelaza do produkcji hemoglobiny, która transportuje do narządów organizmu tlen. Bez odpowiedniego poziomu żelaza organizm nie jest w stanie wytworzyć wystarczającej ilości hemoglobiny dla czerwonych krwinek. Rezultatem jest niedokrwistość z niedoboru żelaza. Ten rodzaj anemii może być spowodowany:
- Dietą ubogą w żelazo, szczególnie u niemowląt, dzieci, nastolatków , wegan i wegetarian
- Zaburzenia metaboliczne ciąży i karmienia piersią, które wyczerpują kobiece zapasy żelaza
- Miesiączką
- Częstym oddawaniem krwi
- Treningiem wytrzymałościowym
Niedokrwistość z niedoboru witamin może wystąpić, gdy nastąpi niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego. Te dwie witaminy są potrzebne do tworzenia czerwonych krwinek.
Niedokrwistość – leczenie
Leczenie anemii jest bardzo zróżnicowane i zależy od przyczyny i rodzaju niedokrwistości. Jeśli niedokrwistość jest łagodna i nie wiąże się z żadnymi objawami lub minimalnymi objawami, dokładne zbadanie przez lekarza zostanie przeprowadzone w ambulatorium (gabinecie lekarskim). Jeśli zostanie znaleziona jakakolwiek przyczyna, rozpocznie się odpowiednie leczenie.
Na przykład, jeśli niedokrwistość jest łagodna i stwierdzono, że ma związek z niskim poziomem żelaza, można podawać suplementy żelaza i zleca dalsze badania w celu ustalenia przyczyny niedoboru żelaza. Z drugiej strony, jeśli niedokrwistość jest związana z nagłą utratą krwi spowodowaną urazem lub szybko krwawiącym wrzodem żołądka, może być wymagana hospitalizacja i transfuzja czerwonych krwinek w celu złagodzenia objawów i zastąpienia utraconej krwi nową. W tym samym czasie mogą wystąpić dalsze czynności kontrolujące krwawienie w celu powstrzymania dalszej utraty krwi.
Transfuzja krwi może być również wymagana w innych, mniej krytycznych sytuacjach. Na przykład osoba, która otrzymuje chemioterapię może być jej poddana. W związku z tym lekarz może rutynowo kontrolować liczbę krwinek, a jeśli poziom ten stanie się wystarczająco niski, może on zalecić transfuzję krwinek czerwonych w celu złagodzenia objawów niedokrwistości.
