Cholesterol to substancja tłuszczowa, która pełni w ludzkim organizmie wiele pożytecznych funkcji. Jest to substancja, która znajduje się w błonach większości komórek. Cholesterol jest konieczny do takich procesów jak:
- produkcja niektórych hormonów,
- synteza kwasów żółciowych,
- wytwarzanie witaminy D,
- i inne.
Dlaczego cholesterol jest groźny?
Do prawidłowego funkcjonowania organizmu konieczny jest cholesterol w takiej ilości w jakiej wyprodukuje go sam organizm. Jest to tzw. cholesterol endogenny(zgromadzony głównie w wątrobie). Natomiast sporo cholesterolu dostarczamy razem z pożywieniem. Jest to substancja, która znajduje się przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego.
To właśnie cholesterol z pożywienia zawyża poziom całkowitego cholesterolu we krwi. Zagrożenie powstaje, gdy nadmiar cholesterolu odkłada się w postaci blaszek miażdżycowych. Przez to tętnice stają się coraz mniej elastyczne. W ten sposób może rozwijać się choroba niedokrwienna serca (wieńcowa) lub nawet zmniejsza się wydolność mózgu.
Dobry i zły cholesterol?
Cholesterol jako rodzaj tłuszczu nie rozpuszcza się w wodzie. Ma postać kuleczek, które są otoczone białkami. Cząsteczki mogą różnić się między sobą proporcjami tłuszczu i białek. Z tego powodu rozróżnia się dwie frakcje cholesterolu:
- HDL- high density lipoproteins(dobry)
- LDL- low density lipoproteins(zły).
Frakcja HDL powoduje obniżenie stężenia złego cholesterolu we krwi. Do podwyższenia tej frakcji w organizmie konieczna jest aktywność fizyczna oraz zmiana diety(włączenie do posiłków owoców i warzyw). Na niski poziom tej frakcji wpływa także palenie papierosów czy niektóre choroby(jak cukrzyca lub przewlekła niewydolność nerek).
Co może spowodować podwyższenie poziomu cholesterolu?
Zbyt wysoki poziom cholesterolu to obecnie epidemia XXI wieku. Jej przyczyną są przede wszystkim brak ruchu i nieodpowiednia dieta. Nadmiar cholesterolu odkłada się w naczyniach krwionośnych, co przyczynia się do rozwoju chorób krążenia, a w następstwie do zgonu głównie w krajach wysoko rozwiniętych. Niestety nawet szczupła sylwetka nie jest gwarancją prawidłowego poziomu cholesterolu.
Z tego powodu powinno stać się nawykiem regularne badanie całkowitego poziomu cholesterolu jak i frakcji LDL i HDL. Przyczyną nieprawidłowego lipidogramu może być także wrodzony brak lub nieprawidłowe funkcjonowanie receptorów lipoprotein LDL. Oprócz skłonności genetycznych przyczyną zbyt wysokiego poziomu jest nieprawidłowa dieta.
Niewłaściwe wzorce są już wpajane od dzieciństwa, gdzie dziecku daje się ciasteczka zamiast marchewki czy jabłka. Dodatkowo współczesny tryb życia sprawia, że jesteśmy zabiegani, zestresowani i sięgamy po niezdrowe posiłki i przekąski. Ponadto brak ruchu sprawia, że zgromadzony nadmiar cholesterolu nie zostaje odprowadzony z organizmu.
Jak zbić zbyt wysoki poziom cholesterolu?
W profilaktyce jak i późniejszym zbijaniu zbyt wysokiego cholesterolu najważniejsza jest dieta. Dieta taka powinna polegać na ograniczeniu produktów, które są bogate w cholesterol oraz na dostarczeniu produktów, które podnoszą frakcje dobrego cholesterolu. W codziennym jadłospisie dawka cholesterolu nie powinna przekraczać 300 mg. Ograniczeniu powinny ulec takie produkty jak:
- jajka (żółtko pokrywa niemal całodzienne zapotrzebowanie organizmu na cholesterol),
- podroby,
- tłuste mięso,
- smalec,
- masło,
- śmietana,
- pełnotłuste mleko,
- przetwory pełnotłustego mleka i inne.
Jak jeść, aby zbić cholesterol?
W diecie osoby usiłującej zbić zbyt wysoki poziom cholesterolu powinny znaleźć się takie produkty jak:
- warzywa,
- owoce,
- pełnoziarniste produkty zbożowe.
Super produkty spożywcze wspomagające walkę z wysokim poziomem cholesterolu
Osobom posiadającym zbyt wysoki poziom cholesterolu poleca się włączenie do diety takich produktów jak:
- karczochy,
- czosnek,
- siemię lniane,
- otręby,
- zielona herbata,
- ostropest plamisty.
Istotnym elementem tej walki jest także regularny ruch fizyczny. Liczy się każda aktywność jak:
- wchodzenie po schodach,
- spacery,
- jazda rowerem,
- taniec i inne.
Warto również wziąć pod uwagę tzw. sterole i stanole. Są to substancje występujące w produktach roślinnych mające wpływ na poziom cholesterolu we krwi poprzez częściowe hamowanie wchłaniania cholesterolu w przewodzie pokarmowym. Składniki te można znaleźć w takich produktach jak:
- kukurydza,
- orzechy,
- nasiona sezamu,
- oleje i inne.
Obecnie stanole są dodawane do niektórych produktów jak np. margaryny czy jogurty. Niestety w niektórych przypadkach substancje te są niewystarczające i konieczne jest wsparcie z apteki. Leki są zawsze dobierane indywidualnie przez lekarza, który bierze pod uwagę metabolizm organizmu. Przepisane przez lekarza leki powinny być przyjmowane regularnie i pod kontrolą lekarza. Jest to konieczne z uwagi na możliwe pojawienie się skutków ubocznych ich stosowania.
