Dychawica sercowa to choroba nazywana także astmą sercową. Najogólniej mówiąc, polega na nieprawidłowej wydolności lewej komory serca, czego konsekwencją są nagłe napady duszności. U pacjentów z tym schorzeniem dochodzi do zaburzeń krążenia krwi w obiegu płucnym, ponieważ niepracująca prawidłowo lewa komora ma ograniczoną przepustowość i, zamiast sprawnie przepompowywać napływającą krew, hamuje ją. Warto zwrócić uwagę na fakt, że u osób zmagających się z dychawicą sercową prawa komora serca jest zazwyczaj całkowicie sprawna, niekiedy nawet nadaktywna.
Dychawica sercowa – przyczyny
Dychawica sercowa jest wynikiem zaburzeń krążenia krwi w tzw. obiegu małym oraz nadmiernego przekrwienia płuc. Wyjaśnić należy, iż w organizmie ludzkim krążenie krwi odbywa się niejako dwutorowo: w obiegu dużym (układowym) oraz w obiegu małym (płucnym). Oba obiegi współpracują ze sobą synchronicznie. W obiegu dużym krew wzbogacona o tlen wędruje z lewej komory serca do aorty, skąd następnie jest rozprowadzana do poszczególnych tkanek i narządów.
Potem krew wraca do prawego przedsionka serca i przez zastawkę trójdzielną dostaje się do jego prawej komory. Proces ten zostaje zakłócony, jeżeli lewa komora serca nie funkcjonuje jak należy, gdyż w dalszej kolejności krew jest wypompowywana z prawej komory do płuc i pęcherzyków płucnych. Na tym etapie krew wyposażana jest w zapas tlenu, który transportuje przez żyły płucne i zastawkę dwudzielną do lewej komory serca. Jeżeli na tym etapie dochodzi do zastojów, sprzyja to rozwojowi astmy sercowej. Na wystąpienie dychawicy sercowej najbardziej narażone są osoby cierpiące na następujące przypadłości:
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
- obturacyjny bezdech senny;
- rozstrzenie oskrzeli;
- schorzenia śródmiąższowe płuc;
- astma (zdecydowanie rzadziej).
Występują aż 4 rodzaje astmy sercowej, a mianowicie:
- astma sercowa wraz ze skurczem przekrwionych oskrzeli;
- astma sercowa atopowa (wirusy oskrzeli);
- astma sercowa powstała na tle nerwowym (pobudzenie psychoemocjonalne);
- astma sercowa powstała na tle metabolicznym (kwasica organizmu).
Dychawica sercowa – objawy
Najbardziej znamiennym objawem są duszności. Ich występowanie może potęgować narażenie na liczne sytuacje stresowe oraz pozostawanie przez dłuższy czas w jednej pozycji (najczęściej jest pozycja leżąca przyjmowana podczas nocnego spoczynku). Duszności mają charakter nagły, napadowy. Do innych objawów dychawicy sercowej należą:
- suchy kaszel oraz towarzyszące odpluwanie flegmy o różowym zabarwieniu;
- nadmierna potliwość;
- łatwość męczenia się oraz osłabienie organizmu nawet bez wysiłku fizycznego;
- bladość skóry oraz zaburzenia krążenia w kończynach.
Żadnego z objawów nie można lekceważyć, ponieważ astma sercowa stanowi poważne zagrożenie dla naszego życia. W przypadku złego samopoczucia lub stwierdzenia któregokolwiek z powyższych objawów, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu.
Dychawica sercowa – diagnostyka
Podejrzenie astmy sercowej może pojawić się podczas osłuchowego badania lekarskiego nad polami płucnymi. Trzeszczenie, świsty czy rzężenie mogą być pierwszymi sygnałami, że sytuacja jest poważna i wymaga specjalistycznej pomocy. Lekarz pierwszego kontaktu skieruje wówczas pacjenta do specjalisty.
Dychawica sercowa – sposoby leczenia
Leczenie astmy sercowej polega na zmaganiu się z chorobami, które bezpośrednio tę przypadłość wywołały (mogą to być np. choroba wieńcowa czy różnorodne wady serca). Metody leczenia skupiają się zatem wokół przyczyn schorzenia. Metody leczenia są ponadto uzależnione są od stopnia rozwoju choroby. W łagodniejszych przypadkach wystarcza zazwyczaj przyjmowanie tlenu oraz wdrożenie odpowiednich leków, jak:
- inhibitory konwertazy angiotensyny;
- leki moczopędne;
- beta- andrenolityki.
Te ostatnie nazywane są również beta-blokerami. To grupa leków szeroko wykorzystywanych przede wszystkim w kardiologii. Ich zadaniem jest hamowanie układu współczulnego. Układ współczulny działa pobudzająco w rozmaitych sytuacjach stresowych występujących w życiu. To on jest zatem odpowiedzialny za reakcje takie, jak: przyspieszenie akcji serca czy skurcze naczyń krwionośnych.
Beta-blokery łagodzą i hamują tego typu reakcje, a co za tym idzie przeciwdziałają nadmiernej pobudliwości organizmu. Dzięki temu leki te mogą mieć niepośledni wpływ na prawidłową pracę mięśnia sercowego. Subsydiarnie można stosować preparaty ziołolecznicze, które w swym składzie zawierają krwawnik, kozłek lekarski, nawłoć pospolitą lub żarnowiec miotlasty.
W poważniejszych przypadkach dychawicy sercowej konieczne jest już leczenie operacyjne, w którym usprawnia się pracę lewej komory serca oraz likwiduje blokady i zastoje w krwiobiegu.
Dychawica sercowa – postępowanie profilaktyczne po przebytej chorobie
U pacjenta wskazana jest zmiana dotychczasowego trybu życia oraz niezdrowych przyzwyczajeń. Następuje ona poprzez:
- zdrową, zbilansowaną dietę (bez nadmiernej ilości sodu);
- rezygnację z używek typu papierosy oraz alkohol;
- dbanie o szczupłą sylwetkę i uprawianie aktywności fizycznej.
