Hemoroidy to uciążliwa i krępująca przypadłość, z którą na co dzień zmaga się wielu ludzi. To schorzenie występujące w obrębie odbytu i odbytnicy, czyli szczególnie mocno ukrwionych obszarów. Hemoroidy stanowią żylakowate rozszerzenia żył, a gdy nadmiernie wypełniają się krwią, dochodzi do stanu zapalnego wiążącego się z nieprzyjemnym bólem. Wyróżnia się 3 rodzaje żylaków odbytu:
- zewnętrzne;
- wewnętrzne;
- mieszane.
Hemoroidy zewnętrzne pojawiają się pod skórą wokół odbytu. Wywołują dyskomfort i ból chorobowo zmienionej partii skóry, a jeszcze boleśniejsze są, gdy dojdzie do ich zakrzepicy. Hemoroidy wewnętrzne dla odmiany umiejscawiają się w środku odbytu i zwykle są bezbolesne, dlatego znacznie trudniej je zdiagnozować. Mogą objawiać się świądem lub obrzękiem odbytu, wydzielaniem śluzu lub oddawaniem stolca z domieszką krwi. Hemoroidy mieszane natomiast występują, zarówno w samym odbycie, jak i poza nim. Rodzaj żylaków odbytu, z którym zmaga się dany pacjent determinuje odpowiednie sposoby leczenia.
Hemoroidy – przyczyny
Problemy hemoroidalne są udziałem, zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Na ich wystąpienie może złożyć się szereg czynników, zwłaszcza:
- uwarunkowania genetyczne (schorzenie znacznie częściej dotyka osób, w których rodzinie występował już podobny problem);
- uwarunkowania żywieniowe i zaburzenia trawienia (biegunki lub zaparcia);
- obciążenia związane z ciążą i porodem (wówczas powiększona macica wywiera nacisk na naczynia krwionośne miednicy).
Do innych przyczyn sprzyjających rozwojowi choroby hemoroidalnej należą:
- nieprawidłowa dieta (niedobór błonnika, zbyt ostre doprawianie potraw, picie małej ilości płynów na co dzień, palenie papierosów i picie alkoholu, spożywanie zbyt dużej ilości czekolady oraz kawy);
- nadwaga i brak codziennej aktywności ruchowej;
- zbyt długie przebywanie w jednej pozycji (np. praca siedząca lub stojąca);
- zażywanie środków przeczyszczających;
- uprawianie seksu analnego;
- narażenie na stres;
- uporczywy i przewlekły kaszel;
- uprawianie sportów, w których może dojść do nadmiernego nacisku na naczynia krwionośne odbytu (np. kolarstwo czy jeździectwo konne);
- choroby typu nowotwór odbytu, przerost prostaty, zapalenie jelita grubego lub marskość wątroby;
- przeciążenia związane np. z dźwiganiem przedmiotów o dużej masie.
Hemoroidy – objawy
Pierwszymi objawami, które możemy odczuwać są ból, pieczenie lub krwawienie okolic odbytu. Objawów tych nie można lekceważyć. Jeśli stosowanie odpowiednich czopków oraz maści nie przyniesie w ciągu kilku dni poprawy, konieczna jest wizyta u lekarza. Objawy są zróżnicowane w zależności od rodzaju hemoroidów, można jednak wskazać pewien katalog objawów właściwych dla choroby hemoroidalnej. Są to:
- świeża, intensywnie czerwona krew na stolcu lub papierze toaletowym (hemoroidy wewnętrzne);
- ból, dyskomfort lub swędzenie odbytu (charakterystyczne dla hemoroidów zewnętrznych);
- obrzęk odbytu i jego okolic;
- śluz w stolcu.
Występowanie żylaków zewnętrznych jest o tyle niebezpieczne, że może prowadzić do tzw. zakrzepowego zapalenia guzków krwawniczych. Choroba ta zazwyczaj pojawia się nagle i towarzyszy jej przenikliwy ból. Powikłaniami po chorobie mogą być: zakrzepowe zapalenie żył, martwica lub zgorzel. Choroba hemoroidalna, w zależności od jej stopnia rozwoju, może występować w:
- I stopniu (hemoroidy wewnętrzne wywołujące krwawienie z odbytu);
- II stopniu (przy wypróżnianiu hemoroidy wypadają na zewnątrz odbytu, lecz potem samoistnie się cofają);
- III stopniu (żylaki, które wyszły poza odbyt nie cofają się samodzielnie);
- IV stopniu (żylaki znajdują się na zewnątrz odbytu na stałe, towarzyszy im krwawienie oraz silny ból).
Hemoroidy – diagnostyka
Diagnozowanie choroby odbywa się w drodze wywiadu lekarskiego oraz oględzin odbytu. W pierwszej kolejności lekarz wyklucza schorzenia podobne, jak zapalenia i nowotwory odbytu, szczeliny odbytu, czy zapalne choroby jelit. Badaniem służącym wykrywaniu choroby hemoroidalnej jest kolonoskopia.
Hemoroidy – leczenie
Na rynku dostępnych jest mnóstwo preparatów (jak czopki czy maści), które stosowane doraźnie łagodzą objawy hemoroidów. Żylaki odbytu mają jednak naturę nawracającą, zatem po okresie „uśpienia”, mogą zaatakować ze zdwojoną siłą. W skutecznym pozbyciu się kłopotu pomagają następujące metody leczenia:
- podwiązanie żylaków gumową opaską;
- skleroterapia;
- koagulacja podczerwienią.
Pierwsza z metod daje najbardziej zadowalające rezultaty. Polega na podwiązaniu każdego z żylaków elastyczną opaską w ten sposób, by nie dopływała do niego krew. W wyniku utraty dopływu krwi obumarły hemoroid odpada. Skleroterapia natomiast polega na ostrzykiwaniu zmian chorobowych substancjami chemicznymi powodującymi zmniejszenie żylaków. Z kolei koagulacja, wykorzystująca laser, podczerwień lub fale dwubiegunowe, sprawdza się dobrze w leczeniu żylaków wewnętrznych, lecz możliwe są nawroty choroby.
Hemoroidy – profilaktyka
Hemoroidy to przypadłość negatywnie wpływająca na komfort oraz jakość życia, dlatego tak istotne jest podejmowanie działań profilaktycznych. Prowadzenie zdrowego i aktywnego trybu życia, zbilansowana dieta oraz dbałość o własny organizm mogą w znacznej mierze zniwelować ryzyko wystąpienia żylaków odbytu.
