Kardiomegalia to stan, podczas którego dochodzi do powiększenia serca. Warto podkreślić, że nie jest to choroba, ale poważny objaw innego schorzenia. Dlatego też można wyróźnić dwie formy kardiomegalii: ostrą i łagodną. Łagodna kardiomegalia nie zawsze powoduje objawy, wiele osób z nieznacznie powiększonym sercem nie jest świadomych swojego problemu.
Dla niektórych osób kardiomegalia jest tymczasowym stanem. Po jakimś czasie naturalnie zanika. Jednak inne osoby mogą mieć tzw. stałą kardiomegalię. Istotne jest, aby ten objaw i jego przyczyny były leczone, aby zapobiec poważniejszemu uzkodzeniu serca. Typowe leczenie obejmuje włączenie leków, zabiegi chirurgiczne i zmianę stylu życia.
Rodzaje kardiomegalii
Kardiomegalia może być spowodowana wieloma stanami chorobowymi, w tym między innymi przez nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową, infekcje bakteryjne oraz dziedziczne zaburzenia. Zwykle głównym powodem rozwoju kardiomegalii jest kardiopatia, czyli choroba mięśnia sercowego. Jej podstawowy podział to:
- Kardiomiopatia rozrodcza: ten typ charakteryzuje się szeroką, źle funkcjonującą lewą komorą, która jest głównym ośrodkiem pompowania serca. Kardiomiopatia rozrodcza jest główną przyczyną powiększonego serca.
- Kardiomiopatia przerostowa: podczas tego typy choroby komórki mięśnia sercowego stają się większe, a ściany komór serca stają się grubsze. To pogrubienie ściany komory może utrudnić przepływ krwi.
Kardiomegalia – objawy
W większości przypadków objawy kardiomegalii zwykle pojawiają się w zaawansowanym stanie, czyli wtedy, kiedy przerost serca jest zauważalny. Podstawowe objawy obejmują?
- anormalny rytm serca,
- ból w klatce piersiowej,
- kaszel,
- zawroty głowy,
- przewlekłe zmęczenie,
- odczuwalna duszność,
- rozdęcie żołądka,
- obrzęk kostek, stóp i nóg.
Przyczyny łagodnej kardiomegalii
- nieprawidłowo pracująca zastawka serca,
- skrobiawica, rzadka choroba, która może zakłócać czynność serca,
- niedokrwistość złośliwa,
- kardiomiopatia, choroba mięśnia sercowego,
- odziedziczone choroby serca,
- cukrzyca,
- choroba zastawki serca,
- hemochromatoza, która powoduje zbyt dużo żelaza w ciele,
- przebyty zawał serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- nadczynność tarczycy,
- niedoczynność tarczycy,
- otyłość,
- bezdech senny,
- wysięk osierdziowy, czyli nagromadzenie płynu wokół serca,
- szybkie tętno.
Warto jednak podkreślić, że często nieznana jest przyczyna łagodnej kardiomegalii i może być ona wynikiem niewyjaśnionych konglomeratem czynników.
Przyczyny przejściowej łagodnej kardiomegalii
Bywa tak, że kardiomegalia ustępuję. Wtedy też mamy do czynienia z tymczasową kardiomegalią, która po upływie kilku tygodni bądź miesięcy zanika. W takim przypadku, głównymi źródłami tego rodzaju choroby są:
- Nadmierne spożycie alkoholu lub zażywanie narkotyków: Nadużywanie substancji może powodować łagodną postać kardiomegalii. Leczenie pomoże odwrócić ten stan.
- Ekstremalny stres: stres może prowadzić do kardiomiopatii Uznaje się, że 3/4 wszystkich zdiagnozowanych przypadków swoje źródło posiada w przewlekłym stresie.
- Ciąża: serce może czasem powiększyć się w czasie porodu. Tego typu kardiomegalia można nazwać kardiomiopatią okołoporodową.
- Wirusowa infekcja serca: przeciwwirusowe leki mogą być
Czynniki ryzyka
Niektórzy pacjenci są bardziej zagrożeni i podatni na rozwój kardiomegalii. Czynniki, które mogą zwiększać ryzyko obejmują:
- nadużywanie alkoholu lub narkotyków,
- wrodzona wada serca,
- cukrzyca,
- obciążenia genetyczne,
- rodzinna historia zawału serca lub choroby serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- nieaktywny styl życia,
- otyłość,
- zaburzenia tarczycy – w tym niedoczynność i nadczynność.
Możliwe powikłania
Tak jak w przypadku każdej choroby, zwłaszcza, która dotyczy serca, istnieją różnego rodzaju powikłania. Oczywiście, nie zawsze komplikacje będą miały miejsce. Te najczęściej występujące zostaną przedstawione poniżej:
- Zakrzepy krwi: Osoby z kardiomegalią są narażone na tworzenie się skrzepów krwi. Jeśli zakrzepy dostaną się do krwi, mogą utrudnić przepływ krwi do reszty ciała. W niektórych przypadkach może to prowadzić do udaru lub ataku serca.
- Zatrzymanie krążenia i nagła śmierć: powiększone serce może przyczynić się do nieprawidłowego działania układu elektrycznego serca, co powoduje zatrzymanie akcji serca. Może to czasami doprowadzić do nagłej śmierci.
- Niewydolność serca: choroba ta może prowadzić do osłabienia mięśnia sercowego, co zmniejsza zdolność serca do pompowania krwi w organizmie – niewydolność serca.
- Szmery serca: niektóre zastawki serca mogą nie być prawidłowo zamknięte z powodu kardiomegalii. Powoduje to cofanie się krwi, co w konsekwencji prowadzi do pojawienia się szmerów w sercu. Szmery serca nie są niebezpieczne, ale powinny być monitorowane.
Zasadniczo, rodzaj powikłania kardiomegalii zależy od przyczyny i jego stopnia powiększenia.
Jakie leczenie?
Bardzo często łagodna kardiomegalia ustępuję sama. W tych rzadkich przypadkach, bardzo ważne jest leczenie schorzenia, aby nie doprowadzić do rozwoju powikłań. Leczenie obejmuje:
- leki przeciwzakrzepowe,
- zainstalowanie rozrusznika serca,
- operacja zastawki serca,
- operacja pomostowania tętnic wieńcowych,
- transplantacja serca,
- zmiany stylu życia jak np. rzucenie palenia, ograniczenie spożycia alkoholu, kontrola ciśnienia krwi.
