Zawał serca to jedna z najgroźniejszych chorób układu krążenia. Dochodzi do niego w momencie zamknięcia tętnicy doprowadzającej krew do serca. Zawał serca może spotkać każdego, ponieważ pracuje się na niego od urodzenia. Wiele czynników wpływa na martwicę mięśnia sercowego. Warto więc poznać przyczyny i najczęstsze objawy zawału serca, aby móc mu zapobiegać i w najgorszym wypadku – ratować.
Zawał serca – co to takiego?
Zawał serca to martwica mięśnia sercowego, spowodowana na skutek zablokowania przepływu krwi do serca. Do niedokrwienia dochodzi przez nagromadzenie tłuszczu i cholesterolu w naczyniach, tworząc jednocześnie blokadę. Naczyniami doprowadzającymi krew do serca są tętnice wieńcowe, a choroba poprzedzająca atak serca zwana jest chorobą wieńcową serca. Już na tym etapie można zauważyć niepokojące sygnały, które postępują i doprowadzają do zablokowania jednej z tętnic i tym samym zawału serca.
Najczęściej atak serca dotyka mężczyzn w przedziale wiekowym 60-70 lat. Jednak nie jest to reguła, ponieważ coraz częściej można zauważyć problemy z układem krążenia u osób młodych. 20 -30 latkowie nie spodziewają się tak poważnego schorzenia, bagatelizując objawy, wskazujące na zawał serca. Mimo wszystko, nadal przyjmuje się teorię, że ryzyko zawału wzrasta z wiekiem i powiązane jest z wieloma czynnikami.
Przyczyny zawału serca
Przyczyny wpływających na zawał serca to w większości czynniki nad którymi można zapanować. Dlatego ważne jest to, aby je poznać i sukcesywnie wykreślać ze swojego życia.
- alkohol i papierosy – nie od dziś wiadomo, jak bardzo szkodliwy jest tytoń. Temu nawykowi często towarzyszy nadciśnienie i zwiększona ilość cholesterolu, co tylko ułatwia drogę do rozwijania się miażdżycy. Podobnie jest z alkoholem.
- nadwaga i otyłość – często wiąże się z brakiem ruchu, siedzącym trybem życia i ogólnym zaniedbywaniem aktywności fizycznej. Konsekwencją może być cukrzyca, która jako kolejny czynnik przyczynia się do zawału serca
- zła dieta – mowa tutaj o spożywaniu zbyt dużej ilości tłustych potraw i dań typu fast food. Skutkiem takiej diety jest nadmiar cholesterolu i miażdżyca.
- stres – sam stres nie jest bezpośrednią przyczyną zawału serca, jednak powoduje on stresujące zachowania. Picie zbyt dużej ilości kawy, napojów energetyzujących czy palenie papierosów to wszystko pozwala się odstresować, a tym samym wpłynąć na zaburzenia z układem krążenia.
- genetyka – jeśli w rodzinie zdarzały się przypadki zawału serca, ryzyko zwiększa się. Dlatego tak ważne jest wykonywanie badań profilaktycznych, zwłaszcza u osób powyżej 40 roku życia.
Objawy zawału serca
Objawy zdarzają się różne i nie zawsze są oczywiste. Jednak najczęstszym symptomem jest bardzo silny ból w klatce piersiowej, który promieniować może także na ramiona, kark czy szczękę. Zazwyczaj towarzyszą mu trudności w oddychaniu i panika. Może się zdarzyć, że u chorego obserwuje się:
- zimny pot
- nudności, czasem w połączeniu z bólem brzucha
- spadek ciśnienia
- biegunka
- zawroty głowy
- wysoka gorączka
- zaburzenia czucia
Zawał serca – pierwsza pomoc
Niewątpliwe jest, że w wypadku wystąpienia zawału serca liczy się czas. Jeśli objawy nie ustępują po upływie kilku minut, należy wezwać pogotowie. Warto zadzwonić po pomoc medyczną, nawet w przypadku gdy nie jest się pewnym co do objawów. Tak jak zostało wcześniej opisane – objawy nie zawsze są charakterystyczne. Do czasu przyjazdu karetki, warto zadbać o chorego, ułatwiając mu oddychanie.
Ułożyć go w odpowiedniej pozycji, tak, aby zmniejszyć ucisk na serce oraz pozbyć się ubrań, które mogłyby chociaż minimalnie utrudniać złapanie powietrza. Jeśli zawał serca występuje u osoby kolejny raz, z pewnością posiada ona nitroglicerynę, przepisaną przez lekarza. Trzeba podać tabletkę w momencie ataku. Gdy nastąpi zatrzymanie akcji serca, należy rozpocząć reanimację, do czasu przybycia pomocy.
Dalsze leczenie zawału serca, przebiega zazwyczaj za pomocą farmakologii. Stosuje się wszelkiego rodzaju leki działające przeciwzakrzepowo oraz te, które obniżają cholesterol.
Jak żyć po zawale?
Każdy pacjent dostaje zalecenia co do poprawy jakości życia po wystąpieniu zawału serca. Ważne, aby rzetelnie się do nich zastosować i absolutnie nie bagatelizować nawet najmniejszej wskazówki.
Początkowo wykonuje się rehabilitację po przebytym ataku serca, którą należy kontynuować samodzielnie w domu. Z biegiem czasu może się ona przerodzić w większą aktywność fizyczną, jednak bez gwałtownych zmian w intensywności ćwiczeń. Kolejnym ważnym krokiem jest regularne przyjmowanie leków wraz z poprawą codziennej diety. Taka zdrowa dieta po zawale to przede wszystkim ograniczenie tłuszczu zwierzęcego, soli i wszelkich używek i zamiana ich na produkty bogate w witaminy i minerały. Warto także pozbyć się nadwagi, która jest jedną z przyczyn zawału serca.
Oto produkty, które warto wprowadzić do swojej diety po przebytym zawale serca:
ryby morskie
warzywa i owoce bogate w błonnik
mięso z kurczaka i indyka
produkty bogate w potas i magnez
pełnoziarniste pieczywo
