Choroba wieńcowa to choroba cywilizacyjna serca. Spowodowana jest zablokowaniem tętnic i niedotlenieniem serca, co w konsekwencji prowadzić może do zawału. W krajach dobrze rozwiniętych jest to najczęściej diagnozowana choroba układu krążenia.
Co to jest choroba wieńcowa?
Choroba wieńcowa, zwana inaczej chorobą niedokrwienną serca, występuje w momencie zwężenia się tętnic wieńcowych, na skutek gromadzenia się w nich cholesterolu. Ten z kolei tworzy płytkę, która gromadzi się w naczyniach i zazwyczaj prowadzi do miażdżycy. Tętnice zwężają się, jednocześnie odcinając dopływ krwi bogatej w tlen do serca.
Niedobór tlenu i cennych składników odżywczych, powoduje zakłócenie pracy serca. Cały proces zachodzi powoli i może trwać latami, a zakończeniem w przypadku ostrych zespołów wieńcowych, bywa nawet zawał serca. Choroba wieńcowa często prowadzi do innego schorzenia, zwanego dławicą piersiową. Różnicą między zawałem serca, a dławicą piersiową jest stopień zablokowania tętnic.
Choroba wieńcowa charakteryzuje się stałą lub okresową nierównowagą w doprowadzeniu tlenu do mięśnia sercowego. Objawy schorzenia najczęściej odczuwalne są podczas wysiłku fizycznego.
Przyczyny choroby wieńcowej
Choroba wieńcowa zaczyna się wraz z pierwszymi uszkodzeniami wewnętrznych warstw tętnic. Mowa wtedy o czynnikach ryzyka pierwotnych:
- wysoki poziom cholesterolu – dokładnie mowa o sytuacji, gdy wysoki jest cholesterolu LDL, zaś obniżony cholesterol HDL
- palenie papierosów
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzyca
- brak aktywności fizycznej
- nieprawidłowa dieta
- stres
- rodzinna predyspozycja
- nieodpowiednia dieta
Istnieją również czynniki ryzyka wtórne i dotyczą one występowania innych chorób, które przyczyniają się do powstania choroby wieńcowej. Są to między innymi: anemia, skurcze tętnicy wieńcowej, zatrucie tlenkiem węgla.
Na chorobę wieńcową szczególnie narażeni są mężczyźni powyżej 40 roku życia. Jednak nie jest to reguła i coraz częściej spotyka się młodsze osoby chorujące lub kobiety. Mimo wszystko uznaje się, że największe ryzyko występuje u osób starszych.
Objawy choroby wieńcowej
Początkowo zmniejszenie przepływu krwi do serca, może nie wywoływać żadnych objawów. Jednak z biegiem czasu i postępem gromadzenia się złogów tłuszczu, mogą pojawiać się pewne symptomy. Pierwsze objawy odczuwalne są rano zaraz po przebudzeniu i podczas zwiększonej aktywności fizycznej. Są to najczęściej bóle w klatce piersiowej, dające wrażenie ucisku i gniecenia. Zlokalizowane są za mostkiem , jednak często promieniują do szyi, pleców, ramion, a nawet szczęki i zębów. Bóle zwykle mijają po kilku minutach, a ich częstotliwość powtarzania jest różna.
Pozostałe objawy choroby wieńcowej:
- nudności
- przyspieszone tętno
- zgaga
- osłabienie
- płytki oddech
Podział choroby wieńcowej
STABILNA
Zalicza się do niej między innymi dławica piersiowa stabilna. Dyskomfort podczas ataku utrzymuje się krótki czas i może powracać przez miesiące, a nawet lata. Zwykle objawy nasilają się podczas aktywności fizycznej i przechodzą przy odpoczynku lub zażyciu odpowiednich leków.
OSTRA
Występuje w momencie nasilenia objawów. Symptomy pojawiają się częściej, przy niewielkim wysiłku, a nawet w momencie całkowitego spoczynku. Są nagłe i silne, trwają dłużej i z biegiem czasu stan pogarsza się. Do tej grupy zaliczają się zawały serca.
Diagnoza choroby wieńcowej
W momencie, gdy objawy utrzymują się dłużej niż 10-15 minut, należy wezwać karetkę, ponieważ może to oznaczać nadchodzący zawał serca. Jeśli jednak ataki nie przekraczają kilku minut i powtarzają się regularnie, mniej więcej kilkakrotnie w ciągu tygodnia, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza w celu wykonania koniecznych badań, potwierdzających chorobę wieńcową. Takimi badaniami są przede wszystkim EKG, echokardiografia oraz badania enzymów sercowych.
Leczenie choroby wieńcowej
W leczeniu choroby wieńcowej podstawą jest zmiana trybu życia. Wprowadzenie aktywności fizycznej, ograniczenie używek, unikanie stresu i zmiana diety. W większości przypadków leczenie obejmuje także farmakologia. Podawane są leki z kwasem acetylosalicylowym, który zapobiegają zlepianiu się płytek krwi oraz leki obniżające cholesterol i udrażniające naczynia. W razie ataku objawów choroby stosuje się nitroglicerynę, wkładając jedną tabletkę pod język.
Jeśli chodzi o dietę przeznaczoną dla osób chorych na chorobę wieńcową, przede wszystkim należy w codziennej diecie ograniczyć:
- sól
- cukier i słodycze
- tłuszcze zwierzęce (mięso czerwone)
- alkohol i papierosy
- produkty pszenne
Z kolei warto wprowadzić produkty takie jak:
- roślinne tłuszcze
- produkty zbożowe
- produkty pełnoziarniste
- ryby morskie
- warzywa i owoce
Niezwykle ważne jest także wprowadzenie aktywności fizycznej, zwłaszcza w przypadku występowania otyłości. Sport należy uprawiać tak, aby stopniowo zwiększać intensywność ćwiczeń. Warto zaczynać od spacerów, jazdy na rowerze i innych sposobów spędzania czasu na świeżym powietrzu. Nie wolno dopuścić do przeforsowania organizmu i szczególną uwagę zachować w okresie letnim, kiedy temperatura jest wysoka i utrudnia prawidłowe funkcjonowanie.
