Rauwolfia wężowa (Rauwolfia Serpentina) to mały krzew, w naturalnym środowisku rosnący w Indii, Tajlandii, Indochinach, Indonezji i Sri Lance. Roślina preferuje brzegi wilgotnych lasów deszczowych. Roślina jest wieloletnim zimozielonym krzewem z rodziny toinowatych, może osiągnąć 1 metr wysokości.
Kłącze jest pionowe, zakrzywione, z licznymi korzeniami o szaro-rdzawym kolorze, o długości od 20 do 40 centymetrów. Przy zerwaniu kłącze jest lekkie, niewłókniste. Łodyga pokryta jest białawą korą, zwykle nierozgałęzioną.
Liście rośliny występują od 3 do 5 w okółku, są podłużne, eliptyczne, odwrotnie jajowate lub lancetowate, cienkie, lśniące, od spiczastych i jasnozielonych naprzemiennych. Liście mogą mieć od 8 do 18 centymetrów długości. Kwiaty są pięcioczłonowe, zebrane w baldaszkowaty kwiatostany. Mają białą lub różową koronę i jaskrawoczerwone szypułki.
Rauwolfia wężowa – właściwości lecznicze
Od wieków korzenie rauwolfii wężowej są używane we wschodniej medycynie. W połowie XX wieku naukowcy byli w stanie wyodrębnić z niego alkaloidy rezerpowe, szeroko stosowane w oficjalnej medycynie, jako jeden z najskuteczniejszych sposobów normalizacji wysokiego ciśnienia krwi.
Rauwolfia wężowa w swoich kłączach zawierają nie mniej niż 50 różnych alkaloidów indolowych tj. 1-2% całkowitej masy, z których najważniejszymi są rezerpina, rezcinnamina, aymalina i serpentyna. Również w nich znajduje się skrobia, żywice i sterol. Łodyga zawiera mleczny sok, flawonoidy i karotenoidy.
Właściwości lecznicze rauwolfii wężowej są związane z zawartymi w nich alkaloidami. Roślina spowalnia rytm skurczów mięśnia sercowego, działa przeciwnadciśnieniowo, działanie rozwija się powoli i utrzymuje przez kilka godzin. Zioło, ma działanie uspokajające, powoduje senność, obniża temperaturę ciała i metabolizm, pogłębia oddychanie, zwęża źrenice, ma działanie antyarytmiczne.
Surowce lecznicze znajdują się w korzeniami rauwolfii wężowej. Wywary i wyciągi z nich stosuje się, jako środki uspokajające i nasenne w ostrych chorobach żołądkowo-jelitowych, bólach głowy, również, jako środki tonizujące mięśni macicy. Korzeń zawiera alkaloidy, które są podstawą do wielu leków, skutecznych w leczeniu nadciśnienia tętniczego, niektórych rodzajów chorób psychicznych.
Rauwolfia wężowa zmniejsza zawartość noradrenaliny, dopaminy i serotoniny w mózgu, który tłumi pobudliwości, a tym samym działa pozytywnie na nadciśnienie. Roślina jest również interesująca dla homeopatów, jest skuteczna w leczeniu depresji.
Korzenie rauwolfii wężowej można znaleźć w suplementach sportowych. Ich obecność jest wyjaśnione przez zawartość alkaloidu johimbiny, któremu przypisuje się działanie związane z rozkładaniem tłuszczów. Ponadto istnieją doniesienia o wpływie ekstraktów z tego zioła na poprawienie funkcji seksualnych.
Rauwolfia wężowa – zastosowanie
Oficjalna medycyna wykorzystuje rauwolfię wężową w tabletkach i roztworze, jako przeciwnadciśnieniową i uspokajającą na zaburzenia czynności serca. Wcześniej roślina była często stosowana w leczeniu chorób psychicznych, ale współcześni lekarze przepisują ją rzadziej. Rauwolfia wężowa, jako lek przeciwarytmiczny stosowana jest w dodatkowym skurczu przedsionkowym i komorowym, napadowym tachykardii. Roślina ma działanie uspokajające i obniżające ciśnienie, i łagodzące niepokój aa także rozszerzające naczynia krwionośne. Odwar z korzeni używany jest, jako hipnotyczny.
W medycynie wschodniej korzeniem rauwolfii wężowej są używane na:
- Bezsenność
- Bóle głowy
- Nerwowość
- Szereg zaburzeń psychiatrycznych (depresja, lęki, schizofrenia, napady maniakalne)
- Choroby neurologiczne np. pląsawica
- Podrażnienie ośrodkowego układu nerwowego
- Chorobę Raynauda (skórcz małych naczyń tętniczych)
- Padaczkę
- Miażdżycę mózgu
- Normalizację układu krążenia
- Nadciśnienie
- Częstoskurcz napadowy
- Migotaniu przedsionków
- Tachykardię
- Zaparcia
- Choroby wątroby
- Obrzęki
- Ukąszenia jadowitych węży
- Zwiększenie perystaltyki jelit
- Zatrucie ciążowe
- Reumatyzm
- Wzrost masy mięśniowej
- Regeneracja mięśni po uszkodzeniu.
Uzdrowiciele stosowali rauwolfię wężową, jako środek przeciwrobaczy i przeciwgorączkowy w leczeniu cholery. Rauwolfia wężowa używana jest, jako środek przeczyszczający, moczopędny, antidotum na jad węży, wykrztuśny i przeciwgorączkowy. W medycynie ludowej korzeń tej rośliny stosuje się podczas porodu w celu stymulacji skurczów macicy i powodowania szybszego urodzenia płodu.
Ekstrakty z korzenia stosuje się w leczeniu zaburzeń jelitowych, w szczególności biegunki i czerwonki. Roślina jest pomocna w leczeniu zmętnienia rogówki, w trudnościach z widzeniem odległych obiektów. Leczy także krwawiące hemoroidy i palące bóle w cewce moczowej.
Rauwolfia wężowa – sposoby użycia
Rauwolfia wężowa stosowana jest w postaci tabletek, których dzienna ilość nie przekracza 0,3 mg. Leki te są najczęściej przepisywane przez lekarza.
Można stosować roślinę w formie naparu lub herbatki, określoną ilość zioła zalewa się wrzącą wodą i zaparza pod przykryciem, następnie należy przecedzić i spożywać.
W formie proszku (korzeń) zioło może być stosowane do dwóch razy dziennie nie więcej niż 300 mg.
