Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest niespecyficzną chorobą zapalną nerek o pochodzeniu bakteryjnym, charakteryzującą się zmianą miedniczki nerkowej, kielichów i miąższu nerek. Biorąc pod uwagę strukturalne cechy kobiecego ciała, odmiedniczkowe zapalenie nerek jest 6 razy częstsze u kobiet niż u mężczyzn.
Osoby cierpiące na ostre i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek odpowiadają około 2/3 wszystkich pacjentów urologicznych. Odmiedniczkowe zapalenie nerek może występować w postaci ostrej lub przewlekłej, dotykając jedną lub obie nerki. Jest to choroba bezobjawowa lub wykazuje łagodne objawy w przewlekłej postaci, usypiając czujność osób dotkniętych tym schorzeniem.
Rozpoznanie choroby i jej leczenie wykonuje nefrolog. W przypadku braku w odpowiednim czasie leczenia może to doprowadzić do poważnych powikłań, takich jak niewydolność nerek, choroby nerek lub ropnie, posocznica i wstrząs bakteryjny.
Odmiedniczkowe zapalenie nerek – przyczyny
Choroba może wystąpić w każdym wieku. Częściej odmiedniczkowe zapalenie nerek rozwija się:
- U dzieci w wieku poniżej 7 lat – prawdopodobieństwo rozwoju odmiedniczkowego zapalenia nerek wzrasta ze względu na szczególne cechy rozwoju anatomicznego.
- U młodych kobiet w wieku 18-30 lat – występowanie odmiedniczkowego zapalenia nerek wiąże się z początkiem aktywności seksualnej, ciąży i porodu.
- U starszych mężczyzn – z niedrożnością dróg moczowych z powodu rozwoju gruczolaka prostaty.
Wszelkie przyczyny organiczne lub funkcjonalne, które zapobiegają normalnemu wypływowi moczu, zwiększają prawdopodobieństwo choroby. Często odmiedniczkowe zapalenie nerek pojawia się u pacjentów z kamicą moczową.
Do niekorzystnych czynników przyczyniających się do wystąpienia tej choroby należą:
- Cukrzyca
- Zaburzenia immunologiczne
- Przewlekłe choroby zapalne
- Częsta hipotermia (szybkie ochładzanie organizmu).
W wielu przypadkach zwykle u kobiet, odmiedniczkowe zapalenie nerek rozwija się po ostrym zapaleniu pęcherza. Bezobjawowy przebieg choroby jest przyczyną przedwczesnego rozpoznania przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek. Pacjenci zaczynają leczenie, gdy czynność nerek jest już zaburzona. Ponieważ choroba bardzo często występuje u osób z kamicą moczową, tacy pacjenci wymagają specjalnego leczenia nawet w przypadku braku objawów.
Odmiedniczkowe zapalenia nerek – objawy
Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek charakteryzuje się nagłym początkiem z ostrym wzrostem temperatury do 39-40 ° C.
Poza tym chorobie towarzyszy:
- Silne pocenie się
- Utrata apetytu,
- Silne osłabienie
- Bóle głowy
- Nudności i wymioty.
Tępy ból w okolicy lędźwiowej, częściej jednostronny, pojawia się jednocześnie ze wzrostem temperatury. Nieskomplikowana forma ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek nie powoduje zaburzeń oddawania moczu. W tej chorobie mocz staje się mętny lub staje się czerwonawy. Podczas laboratoryjnych badań bakterii w moczu ujawnia się nieznaczny białkomocz i krew w moczu. Typowe badanie krwi charakteryzuje się leukocytozą i nasileniem ESR. Około 30% przypadków w analizie biochemicznej krwi występuje wzrost ilości cząstek azotowych.
Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek często staje się wynikiem niepełnego ostrego procesu. Być może rozwój pierwotnego przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek, z ostrym przebiegiem w historii pacjenta jest nieobecny. Czasami chroniczne schorzenie jest wykrywane przypadkowo podczas badania moczu.
Wraz z progresją przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek czynność nerek jest stopniowo przerywana, co prowadzi do zmniejszenia ciężaru właściwego moczu, nadciśnienia tętniczego i rozwoju niewydolności nerek.
Odmiedniczkowe zapalenia nerek – diagnostyka
W wywiadzie często występuje obecność chorób przewlekłych lub ostatnio przebytych ostrych procesów ropnych. Potwierdzeniem laboratoryjnym rozpoznania jest wykrycie w moczu bakterii i niewielkich ilości białka. Za pomocą specjalnych zestawów testowych przeprowadza się identyfikację mikroflory, która spowodowała zapalenie.
Podczas przeprowadzania badania urograficznego ujawnia się wzrost objętości jednej nerki. Urografia wydalnicza wskazuje na ostre ograniczenie ruchomości nerek podczas testu. Rozpoznanie zmian strukturalnych w odmiedniczkowym zapaleniu nerek przeprowadza się za pomocą ultradźwięków. Zdolność koncentracji nerek szacuje się za pomocą testu Zimntsky’ego. Aby wykluczyć kamicę nerkową i anomalie anatomiczne, wykonuje się CT nerek.
Odmiedniczkowe zapalenie nerek – leczenie
Nieskomplikowane ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek leczy się zachowawczo w warunkach urologii szpitalnej. Przeprowadzana jest terapię antybakteryjna. Leki nefrolog wybiera biorąc pod uwagę wrażliwość bakterii obecnych w moczu. W celu szybkiego wyeliminowania zapalenia w postaci ropnej, leczenie rozpoczyna się od najbardziej skutecznego leku.
Prowadzana jest także terapia detoksykacyjna, korekcja odporności. W pierwszym etapie wtórnego leczenia ostrego odmiedniczkowego zapalenie nerek należy usunąć przeszkody, które hamują normalny przepływ moczu. Terapia obejmuje następujące środki leczenia:
- Wyeliminowanie przyczyn, które doprowadziły do trudności z odpływem moczu lub zaburzeń krążenia nerkowego
- Terapia antybakteryjna gdzie leczenie jest przepisywane z uwzględnieniem wrażliwości drobnoustrojów
- Normalizacja ogólnej odporności.
W obecności przeszkód konieczne jest przywrócenie normalnego przepływu moczu. Przywrócenie odpływu moczu wykonuje się szybko np. usuwanie kamieni z nerek i dróg moczowych, usunięcie gruczolaka stercza, itp. Eliminacja przeszkód, które utrudniają przepływ moczu, w wielu przypadkach pozwala osiągnąć trwałą długotrwałą remisję.
Pacjenci z przewlekłym odmiedniczkowym zapaleniem nerek wymagają długotrwałej systematycznej terapii, przez co najmniej rok. Leczenie rozpoczyna się ciągłym kursem antybiotykoterapii trwającym 6-8 tygodni. Technika ta pozwala wyeliminować proces ropny w nerkach bez rozwoju powikłań i powstawania blizn. Aby poprawić odporność, przepisywane są immunostymulanty i immunomodulatory. Po osiągnięciu remisji pacjent przerywa leczenie przeciwbakteryjne.
