Lebiodka pospolita to roślina, którą bardziej rozpoznawana jest pod nazwą tradycyjną czyli oregano. Jest to bylina o łodydze wzniesionej, liściach charakterystycznych naprzeciwległych, jajowatych dość niewielkich.
Lebiodka pospolita w stanie dzikim rośnie w Afryce Północnej, Azji, Europie. Nie oznacza to że nie można jej spotkać w Polsce. Występuje dość często, nie można jednak powiedzieć o występowaniu bardzo mnogim.
Lebiodka znana była już w średniowieczu i wówczas właśnie olej z oregano wykorzystywano na bóle zębów oraz jako antidotum na jadowite ugryzienia. Stosowany zewnętrznie, łagodził swędzenie. Wierzono również, że ziele lebiodki zabezpieczało przed złymi czarami, a nawet przynosiło szczęście. Wieniec zakładany przez młodą parę był znakiem radosnego wydarzenia.
Lebiodka pospolita – zastosowanie
Lebiodka pospolita jest rośliną wieloletnią, o pokładających się pędach. Rozrasta się przez rozłogi i tworzy duże kępy. Rośnie dziko w Afryce Północnej, Europie i Azji. W Polsce w stanie dzikim można ją spotkać na brzegach lasów, na polanach i słonecznych stokach. Lubi miejsca zaciszne i nasłonecznione, glebę ciepłą, żyzną, przepuszczalną i wapienną. Jej drobne liliowe kwiaty zebrane są w niewielkie kwiatostany.
W celach leczniczych zbiera się głównie ziele na samym początku kwitnienia, które przypada na czas lipca i sierpnia. Zaleca się suszenie pędów rozpostartych cienką warstwą w cieniu lub zawieszone w dość dużych ale nie zbitych pęczkach w przewiewnym miejscu. Ziele posiada bardzo silny i charakterystycznych zapach po wyschnięciu. Zaleca się przechowywanie w zamkniętych pojemnikach.
Oregano posiada również wartościowe walory smakowe oraz aromatyczne. Często jest używane w potrawach z pomidorów i z mięsa, zwłaszcza z drobiu, a także w pizzach i we włoskich sosach. Wchodzi w skład ziół prowansalskich. Zioło to jest stosowane w omletach, w potrawach z makaronów, we włoskich sosach, sałatkach, do przyprawiania potraw z owoców morza, do tartych serów, warzyw, zup, duszonych mięs, drobiu, oraz do potraw mięsnych z wieprzowiny, wołowiny, baraniny, cielęciny.
Lebiodka pospolita bogata jest w takie wartości jak olejki eteryczne, które głównie złożone są z tymolu, gorycze oraz garbniki.
Lebiodka pospolita – właściwości lecznicze
Lebiodka pospolita posiada bardzo szerokie spektrum zastosowania. Wśród najważniejszych jej cech wskazuje się miedzy innymi na działania:
– pobudzające,
– wzmacniające,
– regulujące,
– usprawniające funkcjonowanie układu pokarmowego,
– zwiększają apetyt,
– pobudzają wydzielanie śliny,
– ułatwią przyswajanie pokarmu.
Lebiodka pospolita posiada niezbadane właściwości lecznicze, dlatego skutecznie przeciwdziała niektórym objawom zespołu złego wchłaniania, zwłaszcza biegunkom i wzdęciom. W niewielkim stopniu wpływa na wytwarzanie żółci przez wątrobę oraz zwiększa ilość wydalanego moczu. Pobudza też czynność gruczołów potowych. Stosowany jest jako silny antyseptyk, oregano może być stosowane w leczeniu problemów związanych z układem oddechowym np. w leczeniu kaszlu, zapalenia migdałków, zapalenia oskrzeli, w astmie.
Substancje czynne zawarte w olejku działają odkażająco i wiążą toksyczne produkty przemiany materii. Olejek ten jest również doskonałym domowym środkiem stosowanym do płukania jamy ustnej i gardła oraz do inhalacji w stanach zapalenia górnych dróg oddechowych. Oregano jest również uważane jako pomocny środek w celu wywołania miesiączki.
Lebiodka pospolita – sposób użycia
Przyprawa
Przepis; należy zgnieść liście oregano i dodać do gorącej potrawy w ostatnich 10 minutach gotowania. Używaj go rozsądnie.
Oliwie z oliwek można nadać smak oregano umieszczając w niej kilka młodych gałązek tego zioła.
Napar z oregano
Przepis; należy wymieszać ze sobą 100g ziela lebiodki, 50g liści mięty i 3g korzenia kozłka, łyżkę ziół zalej szklanką gorącej wody. Zaleca się pozostawienie naparu średnio około kwadransu do naciągnięcia a następnie picie po jedzeniu. Poleca się w szczególności na niestrawność i nieprzyjemne odbijanie się.
Płukanka do ust
Przepis; należy szklanką wrzątku zalać łyżkę ziół i pozostawić do ostygnięcia. Następnie zaleca się przecedzenie i płukanie jamy ustnej dwa razy dziennie 100ml naparu. Przy płukaniu gardła używaj mieszanki 4 razy dziennie. Płukanka jest w szczególności zalecana w problemach stomatologicznych i bólach gardła a także stanach zapalnych dziąseł.
Nalewka z oregano
Przepis; należy wymieszać 4 łyżki suszonego zioła lebiodki i zalać litrem czystej wódki. Dodatkowo dodać jedna łyżka stołowa miodu i odstawić na około miesiąc. Po upływie tego czasu odcedź nalewkę i przelej do butelek. Zaleca się spożywanie łyżkę 3 razy dziennie w celach pobudza apetyt, regulacji trawienia, odtruwająco i oczyszczająco dla organizmu.
Maść z oregano
Przepis; należy rozgrzać w rondelku 500g smalcu i wsyp do niego 3 garście świeżego ziela lebiodki lub 4 łyżki suszonego. Gdy tłuszcz zacznie się pienić, zaleca się trzymanie na małym ogniu jeszcze 3-4min energicznie mieszaj. Następnie odcedzić a następnie odstawić do zastygnięcia. Stosować 2 razy dziennie.
