Częstoskurcz serca, czyli inaczej tachykardia to choroba powodująca zaburzenia rytmu serca. Pacjenci cierpiący na częstoskurcz zgłaszają się do lekarza głównie z powodu przyspieszonego bicia serca. Puls na minutę w spoczynku mierzony u zdrowego dorosłego człowieka wynosi od 60 do 100. U pacjentów zgłaszających się z podejrzeniem tachykardii odnotowuje się nawet 200 uderzeń na minutę. Przyczyn przyspieszonej pracy serca należy szukać w mięśniu komór.
Jakie są przyczyny częstoskurczu?
Główne przyczyny częstoskurczu serca to choroby wieńcowe, choroba niedokrwienna serca w następstwie zawału, kardiomiopatie, czy inne wady wrodzone, których źródła w niektórych przypadkach nie można ustalić. Tego typu kanałopatie mogą obejmować zespół Brugadów, często prowadzący do nagłej śmierci sercowej. Także zespół wydłużonego odstępu QT, czyli rzadką chorobę serca o podłożu genetycznym. Choroba w efekcie może prowadzić do zatrzymania akcji serca w mechanizmie migotania komór. Też idiopatyczny częstoskurcz komorowy i katecholaminozależny różnokształtny częstoskurcz komorowy. Ponadto, tachykardia może być spowodowana chorobami ogólnoustrojowymi, zaburzeniami elektrolitowymi, metabolicznymi, czy hormonalnymi.
Czy częstoskurcz może przebiegać bezobjawowo?
W większości przypadków występują specyficzne objawy i dolegliwości i wówczas istnieje możliwość postawienia diagnozy i zastosowania odpowiedniej terapii w krótkim czasie, jednak nie każdy pacjent cierpiący na częstoskurcz może zdawać sobie sprawę ze swojej choroby. Dzieje się tak najczęściej, gdy częstoskurcze występują rzadko i są krótsze. Tego typu epizody często są bagatelizowane i diagnoza jest często stawiana dopiero przy okazji innych badań.
Jak najczęściej objawia się częstoskurcz serca?
Chorzy podejrzewający, że coś złego dzieje się z ich sercem, skarżą się bardzo często na dokuczliwe kołatanie, odczuwane także w stanie spoczynku. Pacjenci bardzo szybko męczą się, nawet przy niewielkim wysiłku fizycznym, a także skarżą się na częste uczucie duszności. Narządy i tkanki u osób cierpiących na częstoskurcz serca nie są właściwie dotleniane, ponieważ serce nie jest w stanie pompować krwi w wystarczającym stopniu, jak u osoby zdrowej.
Niedotlenienie organizmu jest bardzo niebezpieczne i w najgorszym wypadku może być przyczyną omdlenia, zatrzymania krążenia krwi, na skutek czego może dojść nawet do nagłej śmierci sercowej. Niedotlenienie organizmu może objawiać się także poprzez mroczki przed oczami, duszności, ogólne osłabienie i poczucie rozbicia, nadmierną potliwość, kaszel i tępy ból w okolicy mostka.
Czy niezdrowy tryb życia ma wpływ na wystąpienie częstoskurczu?
Tak, jak w przypadku wielu innych schorzeń, niehigieniczny tryb życia ma ogromny wpływ na występowanie częstoskurczu sercowego. Pojawia się ona często u osób przepracowanych, a także na skutek silnego stresu. Tachykardia często występuje na skutek wystąpienia bardzo wysokiej gorączki, odwodnienia organizmu, zatrucia alkoholowego, czy picia zbyt dużej ilości kawy, czy napojów energetycznych. Należy zachować także umiar z ćwiczeniami fizycznymi, szczególnie dotyczy to osób dopiero rozpoczynających przygodę z siłownią, bieganiem, czy innymi sportami wysiłkowymi. Częstoskurcz może bowiem wystąpić także na skutek zbyt intensywnego wysiłku. Tego rodzaju częstoskurcz to tachykardia zatokowa o podłożu fizjologicznym.
Czym jest częstoskurcz nadkomorowy?
Jeden z rodzajów częstoskurczu serca to częstoskurcz nadkomorowy, występujący powyżej pęczka Hisa, który odpowiada za przewodzenie impulsów z węzła przedsionkowo-komorowego do przegrody międzykomorowej i do mięśnia komór serca. W tym przypadku szybki rytm serca może osiągać częstotliwość nawet >100/min. Częstoskurcz nadkomorowy ma przebieg nagły i najczęściej bardzo szybko ustępuje. Tachykardia nadkomorowa nie zawsze jest związana z żadną inną chorobą podstawową.
Jak skutecznie zdiagnozować i leczyć częstoskurcz?
Częstoskurcz serca może przebiegać bezobjawowo, jednak w większości przypadków objawia się na wiele różnych sposobów, powodując rozmaite dolegliwości. Szybka i trafna diagnoza jest niezwykle ważna, ponieważ wdrożenie odpowiedniego leczenia nie tylko znacznie poprawi standard życia pacjenta i wyeliminuje nieprzyjemne dolegliwości, ale przede wszystkim zapobiega wystąpieniu nagłej śmierci sercowej.
Skuteczna diagnostyka częstoskurczu serca polega na dokładnym przeprowadzeniu szeregu badań, obejmujących echo serca, czyli echokardiografię, podczas której wykorzystywane jest zjawisko echa ultradźwięków (USG); koronarografię, polegającą na podaniu do tętnic wieńcowych kontrastu, co w efekcie pozwala na ich rejestrację poprzez prześwietlenie rentgenowskie, a także szczegółowe badania krwi.
W przypadku niektórych chorych możliwe jest zastosowanie ILR – terapii polegającej na wszczepieniu rejestratorów pętlowych monitorujących bicie serca. Tego typu rejestratory muszą być stosowane przez kilka miesięcy, aby zapewnić miarodajny obraz pracy serca pacjenta. Najczęściej w leczeniu tachykardii stosuje się werapamil i beta-blokery, charakteryzujące się niezwykle wysoką skutecznością.
