Kozieradka pospolita, to gatunek rośliny zielnej z rodziny bobowatych. Jest to gatunek rośliny znanej od wielu lat i wykorzystywany powszechnie w medycynie. Znany był już w czasach starożytnych w szczególności przez starożytnych Egipcjan a także przez Hipokratesa. Swoje zastosowanie uzyskiwał głównie jako popularny afrodyzjak. Kozieradka była używana w starożytnych Chinach, Indiach, Egipcie i Grecji, jako pożywienie, pasza dla zwierząt i lek. Prażone nasiona spożywano, jako pokarm wzmacniający i odmładzający, a na Bliskim Wschodzie tuczono nią kobiety w haremach.
Obecnie istnieje bardzo szerokie i zróżnicowane nazewnictwo kozieradki pospolitej, nazywana jest jako fenegryka, greckie siano, kozioroźnik, boża trawka.
Kozieradka pospolita – zastosowanie
Kozieradka pospolita to bardzo znana roślina lecznicza. Posiada bardzo duża zawartość śluzu ale także jej skład jest bogaty w tłuszcze, śladowe ilości olejków eterycznych, saponiny steroidowe, w tym pochodne diosgeniny, flawonoidy, cholinę, lecytynę, witaminy (np. witamina PP, czyli amid kwasu nikotynowego – 5 mg/100 g, witamina H, karoten, witamina F, witamina B1), biopierwiastki – 4% (żelazo, fosfor, potas, wapń), flawonoidy (witeksyna, wicenina, izowiteksyna, luteolina, orientyna, kwercetyna), kumaryny, olejek eteryczny (0,014%), fosfolipidy (lecytyna – 2-3%), aminy biogenne (cholina, trimetyloamina), metylobetaina kwasu nikotynowego (trigoneline = trigonelina, o charakterze alkaloidu – 0,4%), kwas fitynowy, alkohole cukrowe i cyklitole (inozytol), fitosterole (lanosterol, sitosterole, stigmosterol), alkaloidy (karpaina, gencjanina), 3-hydroxy-4,5-dimethyl-2-furanone (3-hydroksy-4,5-dwumetyl-2-furanon), e-muurolene (e-murolen), B-elemene (B-elemen), B-selinene (B-selinen), dihydroactinidiolide (dwuhydroaktynidiolidyna), dihydrobenzofuran, 4-hydroksy-izoleucynę.
Kozieradka pospolita – działanie lecznicze
Kozieradka posiada bardzo wiele zastosowań. Jedynym minusem jej częstego stosowania może być wydalanie wraz z potem jej charakterystycznego koziego zapachu.
Wśród charakterystycznych cech kozieradki wskazuje się na to, że:
– nasiona zwiększają wydzielanie soku żołądkowego,
– pobudzają wydzielanie soku trzustkowego oraz śliny,
– ułatwiają trawienie pokarmów,
– usprawniają proces trawienia,
– pobudzają czynności krwiotwórcze szpiku kostnego,
– przyczyniają się do zwiększenia ilości czerwonych krwinek,
– wzmacnia odporność organizmu na patogenne szczepy bakterii,
– działają przeciwmiażdżycowo,
– zapobiegają marskości wątroby,
– przyśpiesza procesy detoksykacji (odtruwania),
– eliminuje toksyny,
– zapobiega zastojom żółci,
– ogranicza rozwój kamicy żółciowej,
– posiada funkcję ochrony wątroby przed wpływem niektórych ksenobiotyków,
– działają przeciwkaszlowo,
– przeciwdepresyjnie,
– stanowi źródło łatwo przyswajalnego białka i tłuszczu roślinnego,
– zalecana w szczególności dla rekonwalescentów i sportowców,
– reguluje wypróżnianie.
Kozieradka pospolita wykorzystywana jest także do użytku zewnętrznego w szczególności przy leczeniu wrzodów, obrzęków, ropnego zapalenia skóry, zapalenia naczyń chłonnych, tkanki łącznej, czyraków.
Używana była jako pasza dla bydła, jednak ze względu na swoisty zapach, który przenika do mleka zarzucono tę praktykę.
Z nasion sporządzano dawniej żółty barwnik, a ich śluz wykorzystywano do usztywniania tkanin. Kozieradka łagodzi stany zapalne skóry, działa zmiękczająco i powlekająco.
Nasiona kozieradki były od dawna uznawane za lek śluzowy, przede wszystkim do użytku zewnętrznego. Jednakże badania wykazały, że stosowane doustnie wywierają u ludzi i zwierząt działanie pobudzające czynności wydzielnicze oraz wzmagające mechanizmy odpornościowe.
Kozieradka pospolita – sposób użycia
Istnieje wiele form używania kozieradki pospolitej, wśród najbardziej popularnychwymienia się:
– odwar,
– napar,
– maseczka itp.
Odwar
Przepis; należy zalać 1 lub 2 łyżeczki nasion. Następnie pozostawić do ostygnięcia średnio na około Zaleca się stosowanie tej formy w celu pobudzenia łaknienia. Należy pić otrzymaną herbatę przed posiłkami. W praktyce nie istnieją przeciwwskazania do takiej formy spożywania kozieradki.
Napar
Przepis; należy rozdrobnić nasiona kozieradki pospolitej, wymieszać z wodą na pastę (zachować stosunek: 25 g nasion na pół szklanki wody), a następnie gotować przez 5 min i nanieść na płótno.
Okład
Przepis; należy rozdrobnić nasiona kozieradki pospolitej, wymieszać z wodą na pastę (zachować stosunek: 25 g nasion na pół szklanki wody), a następnie gotować przez 5 min i nanieść na płótno.
Ciepłe okłady z kozieradki zaleca się przykładać na wrażliwe i chore miejsca 2–3 razy dziennie. Należy jednak uważać, ponieważ przy stosowaniu zewnętrznym mogą wystąpić niepożądane reakcje skórne. W okresie ciąży i karmienia piersią stosowanie leku należy skonsultować z lekarzem.
Maseczka
Przepis; należy przygotować łyżeczkę sproszkowanych nasion kozieradki, dodać wodę, tak aby powstała gęstą papka, po czym nałożyć ja na twarz. Zaleca się pozostawienie do całkowitego zastygnięcia po czym złuszcz, a skórę przemyj letnią wodą.
Odwar kozieradkowo- rumiankowy
Przepis; należy łyżkę sproszkowanej kozieradki zaleć dwoma szklankami wody, po czym gotować średnio ok 5 minut. następnie dodać łyżkę rumianku, odstaw z gazu, przykryj i pozostaw na kwadrans. Odcedź, wystudź i przemywaj skórę lub rób komersy.
Kozieradka świetnie sprawdza się jako składnik maseczek stosowanych na cerę trądzikową, cerę suchą oraz na plamy skórne. Wspomaga regenerację skóry, jak również pomaga przy dermatozie.
