Kozłek lekarski – występuje także pod inną nazwą – waleriana. To bardzo popularne ziele które posiada bardzo liczne właściwości lecznicze. Cała roślina kozłka może być wykorzystywana do celów leczniczych. Dlaczego? Otóż właściwości leczące zawierają zarówno kłącza jak i korzenie. Charakteryzują się one w szczególności swoją grubością oraz korzonkami włókienkowymi, które to bardzo bogato rozprzestrzeniają się w glebie na wszystkie strony.
Kozłek lekarski to bardzo popularny lek na całym świecie dlatego też w XVIII został on włączony do farmakopei wszystkich krajów europejskich.
Kozłek lekarski – zastosowanie
Kozłek lekarski posiada charakterystyczny mało przyjemny zapach co nie ujmuje mu absolutnie w jego właściwościach leczniczych i szerokim zastosowaniu. Wśród najważniejszych cech kozłka lekarskiego wskazuje się miedzy innymi na nietrwałe związki zwane walepotriatami należące do irydoidów, olejek eteryczny i jego składniki oraz związki terpenowe. Działanie kozłka jest wypadkową działania wymienionych składników. W lecznictwie wykorzystuje się korzeń i kłącze kozłka lekarskiego.
Kozłek lekarski należy do rodziny kozłkowatych jest to roślina dwuletnia, osiągająca wysokość do 2 m.
Już w pierwszym roku bytowania wytwarza rozetę nieparzysto-pierzastych liści, w drugim długą, wzniesioną łodygę zakończoną kwiatostanami.
Okres kwitnienia kozłka lekarskiego przypada od czerwca do sierpnia, wytwarzając lejkowate kwiaty o barwie białej lub bladoróżowej. Jego owoce to niełupki – drobne, nagie lub owłosione, ale najważniejszym organem są kłącza.
Gdzie najczęściej możemy go spotkać? Otóż kozłek wymaga gleb żyznych, przepuszczalnych i zwapnowanych. Nie jest to roślina która lubi zastoiny wodne jak również suche gleby. Raczej preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste. Zwykle uprawia się go z siewu do rozsadników, czynność tę zaleca się wykonywać w sierpniu, następnie zaleca się rozsady których dokonuje się na przełomie września i października.
Nasion nie należy przykrywać, wschodzą po 2-3 tygodniach od siewu.
Kozłek lekarski – właściwości lecznicze
Kozłek lekarski pomimo iż jest to zioło stosunkowo niedawno dokładnie zbadane to posiada bardzo szerokie spektrum zastosowań. W szczególności jako pierwsza została w nim dointerpretowania funkcja przeciwdziałania na bezsenność. Dodatkowym atutem tego zioła jest to iż nie powoduje on skutków ubocznych tak jak zażywane leki na bezsenność miedzy innymi nie powoduje uzależnienia i nie wchodzi w reakcje z alkoholem.
Kozłek lekarski jest szczególnie zalecany nie tylko tym którzy nie mogą zasnąć ale także w skuteczny sposób poprawia jakość snu. Dzięki regularnemu zażywaniu rano wstajemy rześcy i wypoczęci. Kozłek lekarski leczy nerwowość, zdenerwowanie.
Właściwości lecznicze kozła lekarskiego były znane już w średniowieczu. Wówczas to uznawano że leczy on wszystkie dolegliwości. Najczęściej jednak wykorzystywano je do leczenia epilepsji. Kozłek lekarski pomaga na wszystkie dolegliwości, których przyczyną jest stres.
Kozłek lekarski i jego przetwory są składnikami wielu mieszanek i preparatów płynnych o działaniu uspokajającym. Może być stosowany w różnych postaciach: tabletek, wyciągów, kapsułek, herbatek, nalewek, naparów. Można go dodawać do kąpieli. Nalewkę można używać jako środka uspokajającego lub na bezsenność. Dawka może się różnić w zależności od jednostki. Można stosować 5ml nalewki, ale u niektórych osób może powodować bóle głowy, należy więc zacząć od niższych dawek, tzn. 1-2ml. Kozłek lekarski można łączyć z lukrecją gładką i innymi ziołami posiadającymi właściwości wykrztuśne np. z chmielem w czasie kaszlu. Kozłek lekarski może być dodawany do środków na wysokie ciśnienie, które jest spowodowane napięciem nerwowym oraz nerwicą.
Kozłek pomaga opanować pochodne nerwicy takie jak palpitacje serca czy pocenie się. Jeżeli cierpisz na bezsenność i chcesz znaleźć coś na sen, sięgnij po kozłka lekarskiego. Jego właściwości podziałają kojąco i uciszająco.
Wśród innych zalet kozłka lekarskiego wskazuje się na jego pomocnicze działanie w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi. Posiada także silne działanie rozluźniające szczególnie pomocniczo w napięciu w mięśniach ramion i szyi, w leczeniu kolki oraz astmy a także minimalizuje ból miesiączkowy oraz różnego rodzaju skurcze mięśni.
Kozłek lekarski – przeciwskazania
Istnieje wiele przeciwwskazań do stosowania kozłka lekarskiego. Wśród najbardziej znanych wskazuje się na:
– podeszły wiek,
– ciąże,
– karmienie piersią,
– prowadzenie pojazdów mechanicznych.
Nie zaleca się łączyć kozłka lekarskiego z takimi lekami jak:
– środkami uspokajające,
– preparaty nasenne,
– przeciwgrzybiczne itp.
Kozłek lekarski – sposób użycia
Macerat z korzenia
Przepis; należy namoczyć 2 łyżeczki posiekanego, możliwie świeżego korzenia kozłka lekarskiego 8-10 godzin w szklance zimnej wody. Po tym czasie można zacząć stosować preparat. Zaleca się dodawanie 2-3 krople wody miętowej w celu zamaskowania nieprzyjemnego smaku.
Kompres
Przepis; należy namoczyć kompres w nalewce z kozłka lekarskiego w celu łagodzenia skurczów mięśni. Jako środek do przemywania zaleca się używać napar lub macerację z kozłka lekarskiego w celu leczenia chronicznych wrzodów oraz ran.
