Chromanie przestankowe jest schorzeniem, które wynika ze zmian miażdżycowych w kończynach dolnych. „Chromanie” oznacza w dosłownym znaczeniu „utykanie”. Potocznie ta choroba jest nazywana „chorobą wystaw sklepowych” (ze względu na częstą konieczność zatrzymywania się, np. przy witrynach sklepowych).
CZYM JEST CHROMANIE PRZESTANKOWE?
Chromanie przestankowe jest sytuacją spowodowaną zmianami w układzie tętniczym. Do problemów z chodzeniem podczas chodzenia dochodzą też dyskomfort w kończynach dolnych, a także ból w trakcie poruszania się.
Inne rodzaje chromania to tzw. rzekome, które powstaje z powodu zmian pozanaczyniowych oraz brzuszne, objawiające się bólem brzucha po spożyciu posiłku, które jest wynika z zajęcia tętnic trzewnych przez blaszkę przestankowa.
CHROMANIE PRZESTANKOWE – PRZYCZYNY
Główną przyczyną chromania przestankowego jest miażdżyca. Z jej powodu dochodzi do powolnego zwężania światła tętnic. Sprawia to zmniejszenie dopływu krwi do kończyn dolnych. Sprawia to, zbudowana z cząstek cholesterolu, związków białka i tłuszczu, soli wapnia i innych składników, blaszka miażdżycowa. Przylega ona do ścianki tętnicy. W wyniku choroby następuje jej zwapnienie.
Powstawanie stwardnienie na ścianach tętnicy zaburza swobodny przepływ krwi. Sprawia to, że tkanki przyjmują mniejszą ilość natlenionej krwi (niedotlenienie). W dalszych stadiach może nawet dochodzić do ich obumierania, czyli martwicy. Jeżeli krew przestanie napływać do skrajnych części nóg, czyli kończyn, może być nawet konieczne usunięcie poprzez zabieg amputacji.
Najbardziej narażone na pojawienie się chromania przestankowego są mężczyźni po 50 roku życia. Ten problem dotyka jednak także kobiety a czasem rozpoczyna się już w młodszych latach.
JAKIE SĄ OBJAWY CHROMANIA PRZESTANKOWEGO?
Objawy w początkowym stadium choroby bywają często bagatelizowane. Pojawiający się ból łydek, pod kolanami lub pośladków jest mylony z innymi dolegliwościami. Można np. zrzucać ten fakt na niewygodne buty czy zmęczenie z powodu długotrwałego chodzenia.
Do innych objawów charakterystycznych dla chromania przestankowego należą:
- drętwienie stopy;
- tzw. chód telegrafisty (regularne tempo oraz podobieństwo w kroku do tego rodzaju przekazu wiadomości, a także przeplatanie się okresów z bólem lub bez bólu podczas stawiania stopy na podłożu);
- stoponiowe zmniejszanie mięśni w kończynach dolnych (jest to następstwo niedotlenienia oraz ubytku składników odżywczych) – w skrajnych przypadkach może dojśc nawet do zanikania mięśni;
- słabo wyczuwalne tętno w kończynach dolnych (z powodu zesztywnienia oraz zwapnienia tętnic);
- blada skóra na nogach;
- wypadanie owłosienia;
- możliwe także owrzodzenie kończyny;
- w przypadku postępującej martwicy tkanek ból pojawia się także w stanie spoczynku a ruchomość kończyny jest mocno ograniczona.
CHROMANIE PRZESTANKOWE – DIAGNOZA
W celu postawienia właściwej diagnozy konieczna jest konsultacja z lekarzem specjalistą. W pierwszej kolejności przeprowadzany jest wnikliwy wywiad z pacjentem w celu ustalenia możliwych przyczyn oraz objawów towarzyszących dolegliwości. Zleca on szczegółowe badania układu sercowo-naczyniowego. jak: ultrasonografia (USG) doppler (pokazująca jakość oraz regularność przepływu krwi w dużych tętnicach, ponadto wykrywa zwężenia oraz ewentualne niedrożność naczyń krwionośnych, złogi miażdżycowe czy też powstałe uszkodzenia ścian tętnic).
LECZENIE CHROMANIA PRZESTANKOWEGO
Leczenie chromania przestankowego jest rozpoczynane od terapii farmakologicznej. Stosowane są leki obniżające poziom cholesterolu we krwi (hipolipemizujące), jak również zmniejszające łączenie się płytek krwi, co zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów (leki przeciwzakrzepowe). Dodatkowo często są stosowane leki regulujące ciśnienie krwi (w zależności od wyników indywidualnych osoby).
Równie istotne jak przyjmowanie medykamentów jest zmiana trybu życia. W zmniejszaniu dolegliwości związanych z chromaniem przestankowym może pomóc:
- zrzucenie nadmiernych kilogramów (jeśli występuje nadwaga bądź otyłość);
- leczenie chorób współwystępujących jak np. cukrzyca, nadciśnienie tętnica i inne;
- podjęcie regularnej aktywności fizycznej stosownie do wieku i możliwości;
- ruch na świeżym powietrzu – zwiększenie ilości spacerów (np. z psem, kijami do nordic-walking itp.)
Jeżeli leczenie farmakologiczne oraz zmiana tryby życia nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczne może być włączenie leczenia operacyjnego. Chirurgiczna pomoc w przypadku chromania przestankowego jest stosowana w postaci wprowadzanych do tętnic kończyn dolnych stentów bądź by-passów. Metody te mają za zadanie udrożnienie naczynia, w którym następuje zaburzony przepływ krwi.
Leczenie chromania przestankowego jest konieczne nie tylko z powodu zagrożenia poważnymi konsekwencjami, ale także ze względu na samopoczucie chorego oraz umożliwienie sprawności przez jak najdłuższy czas.
Najpoważniejszą konsekwencją zaniedbania leczenia chromania przestankowego jest konieczność amputacji kończyny, w której nastąpiło niedotlenienie tkanek.
