Tętniak to zagrażająca życiu zmiana w strukturze naczynia krwionośnego. Ściany naczyń krwionośnych są delikatne i wątłe, dlatego co rusz ulegają nagłym pęknięciom. Tętniak mózgu w inicjalnym stadium, kiedy jest niewielki, nie daje żadnych symptomów, dopiero gdy staje się większy, a potem pęka, pojawiają się specyficzne objawy. Pęknięcie tętniaka mózgu jest groźne dla zdrowia i życia.
Tętniak to miejscowa zmiana ściany tętnicy w jakiejkolwiek części ciała. Ze względu na obszar występowania rozróżnia się:
- tętniak aorty,
- tętniak serca,
- tętniak mózgu (tętniak tętnic mózgowych),
- tętniak tętnicy udowej,
- tętniak tętnicy podkolanowej,
- tętniak tętnicy nerkowej.
Biorąc pod uwagę przejawy, wyróżnia się tętniaki utajone, objawowe oraz pęknięte.
Natomiast struktura ściany daje możliwość, aby wyróżnić tętniaki prawdziwe i rzekome. O tym pierwszym można mówić wtedy, gdy stwierdzi się workowate powiększenie się światła naczynia przy jednoczesnej ciągłości jego ścian. Co się tyczy tętniaka rzekomego, powstaje na wskutek przerwania ciągłości ściany tętnicy okrążonej wąsko przez mięśnie, powięzie oraz tkankę łączną.
Tętniak mózgu – przyczyny
Tętniak mózgu może pojawić się praktycznie u każdego bez względu na wiek, płeć, wagę ciała czy inne uwarunkowania genetyczne. Główna przyczyna powstawania tętniaka mózgu to defekt wrodzony, która cechuje się zmianą w budowie ściany naczynia krwionośnego. Ma naruszoną błonę mięśniową oraz błonę sprężystą. Na tak wątłe naczynie krwionośne oddziałuje siła przepływu krwi oraz ciśnienie, jakie wytwarza ona na ściany naczynia krwionośnego.
Na rozrost tętniaka wpływa także zdiagnozowana miażdżyca, która osłabia naczynie krwionośne. Prócz tego przyczyny tętniaka to: palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu oraz zażywanie narkotyków. Wszystko to ma wpływ na to, że w mózgu wytwarzają się tętniaki o zróżnicowanej wielkości.
Tętniak mózgu – rodzaje
Można wyróżnić cztery typy tętniaka mózgu:
- Tętniak wrzecionowaty, zlokalizowany jest zazwyczaj na tętnicy podstawnej oraz tętnicy szyjnej wewnętrznej oraz otaczających go tętnic mózgu. Jego wygląd jest nierówny, rozgałęziony we wszystkie strony.
- Tętniak prosowaty, zazwyczaj umiejscawia się na gałęziach tętnic mózgowych w obszarze skorupy, wzgórza, mostu, móżdżku i płaszcza mózgu.
- Tętniak workowaty, to najbardziej popularny rodzaj tętniaka. Występuje u większości pacjentów. Umiejscawia się w naczyniach koła tętniczego mózgu. Jego wygląd jest kulisty lub trochę bardziej wydłużony, jego rozmiar może dochodzić do kilku centymetrów.
- Tętniak rozwarstwiający w mózgu pojawia się rzadko. Powstaje na skutek uszkodzenia wewnętrznej strony naczynia krwionośnego.
Tętniak mózgu – objawy
Oznaki tętniaka mózgu mogą wcale nie pojawiać się, zwłaszcza gdy tętniak jest w inicjalnej fazie wzrostu. Specyficzne symptomy występują dopiero w bardziej zaawansowanym etapie choroby, często gdy tętniak mózgu pęknie i wystąpi krwawienie albo gdy powiększy się i dochodzi do gniecenia na jakiś nerw. Wówczas dochodzi np. do opadania powieki, zaburzenia wzroku. W takim momencie już nie sposób zlekceważyć pojawiających się objawów.
Pęknięcie tętniaka sprawia bardzo mocny ból głowy, któremu wtórują torsje i mdłości, światłowstręt, czasami dochodzi do utraty przytomności, sztywności szyi. Jeśli krwawienie jest obfite, może spowodować ogniskowe zaburzenie ośrodkowego układu nerwowego i może dojść np. do paraliżu narządów ruchu. Stan ten określany jest już jako stan poważnego zagrożenia życia pacjenta.
Objawy tętniaka mózgu są charakterystyczne i nie należy ich pod żadnym pozorem ignorować, nawet kiedy na moment ustąpią. Pęknięcie tętniaka mózgu zawsze jest niebezpieczeństwem dla życia.
Tętniak mózgu – diagnostyka
Realizacja tomografii komputerowej potwierdza krwotok będący konsekwencją pęknięcia tętniaka mózgu. Jeśli do realizacji tomografii komputerowej nie może dojść, lekarz zleca tzw. nakłucie lędźwiowe.
Jeśli po nakłuciu pojawi się krew w płynie mózgowo-rdzeniowym to jest stwierdzenie wystąpienia krwotoku. Diagnozowanie tętniaka powinno opierać się na czteronaczyniowej angiografii mózgu. Opiera się ona na realizacji prześwietlenia RTG po zaaplikowaniu kontrastu do tętnic wewnątrzczaszkowych. Lekarze wybierają także sposoby nieinwazyjne w określaniu, czy mają do czynienia z tętniakiem mózgu.
Tętniak mózgu – leczenie
Tętniaki mózgu można leczyć chirurgicznie. W przypadku nagłego krwawiącego tętniaka powinno się jak najszybciej podjąć leczenie. Metody chirurgicznego usunięcia tętniaka można podzielić na:
- clipping,
- wrapping,
Tętniaki często rozwijają się bezobjawowo i diagnozuje się je przy okazji rutynowych badań. Wówczas leczone są w procedurze planowej.
Nigdy nie ma stuprocentowej pewności, kiedy tętniak mózgu pęknie i dojdzie do wystąpienia krwawienia podpajęczynówkowego, więc wybór stosownego momentu do wdrożenia leczenia jest niełatwy. Chory zawsze ma jednak możliwość samodzielnego wybrania modelu leczenia oraz zdecydowania się na właściwy moment rozpoczęcia leczenia tętniaka mózgu.
