Zapaść krążeniowa to nic innego jak ostra niewydolność serca, jest bardzo niebezpiecznym stanem zdrowia, co wynika z tego, że prowadzi do zmniejszenia dopływu krwi do mózgu. Bez udzielenia pierwszej pomocy zagrożona osoba może nawet umrzeć. Potocznie nazywana jest zapaścią serca oraz zapaścią sercowo-naczyniową.
Zazwyczaj trwa kilka sekund lub minut, jednak w bardzo znikomych wypadkach może trwać dłużej. Jej bezpośrednią przyczyną jest spadek objętości wrzutowej i minutowej serca lub zmniejszenie objętości krwi krążącej w stosunku do tak zwanego porażenia poszerzonego łożyska naczyniowego. Zapaść krążeniowa dokładnie polega na rzeczywistym lub względnym, na skutek porażenia regulacji, znacznym poszerzeniu światła naczyń krwionośnych łącznie z występującą zmniejszoną objętością krążącej krwi.
Zapaść jest chorobą układu krążenia, a on sam nazywany jest krwionośnym i jest zamkniętym układem, w którym krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest tam tak zwaną pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Istotną kwestą jest, że krew wypływa z serca tętnicami, a wraca żyłami. Im dalej od serca tym ciśnienie krwi jest mniejsze. Co ciekawe w żyłach jest ono nawet bliskie zeru.
Jednak ciśnienie wytwarzane przez serce nie wystarcza zupełnie do pchnięcia krwi przez cały obieg i z powrotem. Pomaga mu zatem w tym pulsowanie tętnic, które wyposażone są we własną mięśniówkę. Natomiast cofaniu się krwi w żyłach zapobiegają zastawki. Podsumowując, układ krwionośny składa się z serca, naczyń krwionośnych, tętnic, żył oraz sieci naczyń włosowatych. Pełni on wiele ról, między innymi odpornościową, utrzymuje temperaturę ciała, a także transportuje niezbędne do życia substancje.
Zapaść krążeniowa – przyczyny
Na zapaść krążeniową składa się wiele przyczyn i są to między innymi choroby zakaźne, których dobrze obrazującym przykładem będzie gorączka Denga, kolejne to obfite wymioty i biegunki, które doprowadzają do odwodnienia, zatrucia, wstrząs, krwotoki powstałe wskutek wypadku lub zabiegu chirurgicznego, gdy dochodzi do utraty krwi, choroby krążenia takie jak niezwykle groźna zakrzepica, krezkowy zespół tętnicy.
Zdarza się, że zapaść krążeniowa jest powikłaniem grypy. W etiologii choroby wymienia się również wstrząs lub działanie niepożądane niektórych leków. Wymienia się tu także wcześniej już wspomniany spadek objętości wrzutowej i minutowej serca lub zmniejszenie objętości krwi krążącej w stosunku do „porażenia” poszerzonego łożyska naczyniowego. Co ciekawe, niebezpieczne może być picie wody morskiej.
Zapaść krążeniowa – objawy
Zapaść krążeniowa przejawia się poprzez osłabienie organizmu, uczucie silnego pragnienia, skóra jest sina, blada lub niekiedy pokryta lepkim potem. Następne objawy to często pojawiający się płytki oddech, słabo wyczuwalne, natomiast przyspieszone tętno, obniżenie ciśnienia krwi, gdzie duży spadek ciśnienia powoduje zmniejszony przepływ krwi do tkanek i narządów, co powoduje niedostateczne dostarczanie tlenu i substancji odżywczych.
Zapaść prowadzi do niedokrwienia tkanek, narządów i kończyna także omdlenia. Bardzo często przed samym atakiem pojawiają się sygnały ostrzegawcze i są to zawroty głowy, duszność, ból w klatce piersiowej, uczucie zimna, dość nieracjonalne uczucie niepokoju lub paniki, poczucie mrowienia i kłucia w palcach kończyn górnych, ostatnie wymieniane to nudności i wymioty.
Zapaść krążeniowa – pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc w przypadku osoby z zapaścią krążeniową jest niezwykle ważna i może uratować poszkodowanemu życie. Zgonie z prawem, każdy z nas ma obowiązek udzielenia jej, a zaniechanie tego działania jest zagrożone karą. Tak więc przystępując do udzielenia pomocy, w sytuacji gdy osoba jest przytomna, sadzamy ją na krześle, bądź czymś je przypominającym przedmiocie, który mamy akurat pod ręką, podajemy mu kawę lub herbatę i obowiązkowo wzywamy pogotowie.
W czasie, zanim przyjedzie karetka nadzorujemy i monitorujemy, czy stan chorego nie pogarsza się. Prosimy, by wziął on kilka głęboki oddechów oraz ogrzewamy mu kończyny, na przykład kocem termicznym. Należy zrobić co się da, by nie dopuścić do utraty przytomności. Jednak w przypadku drugim, gdy osoba straciła przytomność, niezwykle ważne jest, by jak najszybciej wezwać pogotowie.
Dalej pomoc w czasie, gdy karetka jedzie na miejsce zdarzenia, my układamy chorego w pozycji poziomej, z lekko uniesionymi nogami. Nie wolno podkładać nic pod głowę, nawet małej poduszki. Następne podejmowane kroki to podsunięcie pod nos chorego soli trzeźwiących lub perfum, których zapach może go ocucić. Nieraz może wystąpić sytuacja, w której poszkodowanego kładziemy w pozycji bocznej, tak zwanej bezpiecznej. Zapobiega ona zadławieniu podczas wymiotów. Jeśli chory jest nieprzytomny i nie oddycha, należy wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową.
Zapaść krążeniowa – leczenie
Dobrze udzielona pierwsza pomoc może zapobiec zgonowi. Zatem po przyjeździe karetki niezbędna jest pomoc lekarza, który może opanować zapaść krążeniową podając noradrenalinę. Dalej w leczeniu skupia się przyczynach tej dolegliwości. Leczenie zależy przede wszystkim od siły ataku oraz stanu pacjenta.
