Limfopenia to choroba związana z niewydolnością układu, który jest odpowiedzialny za prawidłową produkcję limfocytów, co skutkuje obniżeniem poziomu limfocytów we krwi obwodowej. Limfocyty to jeden z rodzajów leukocytów, czyli białych krwinek. Oprócz nich do grupy leukocytów zalicza się także monocyty, neutrofile, eozyofile i bazofile.
Limfopenia jest przeciwieństwem limfocytozy, czyli zbyt wysokiego poziomu limfocytów. Limfopenia może być stanem wrodzonym, w przypadku dzieci wiąże się z wrodzonymi zaburzeniami odporności, natomiast u dorosłych ma charakter nabyty i może być objawem niektórych chorób przewlekłych, w tym zakażenia wirusem HIV. Określenie liczby limfocytów sprawdzane jest na podstawie badania morfologii krwi wraz z wymazem. Za normę uważa się wartość 1000–5000/µl.
Limfopenia – przyczyny powstawania
W zależności od tego jakiego rodzaju niedobór stwierdzono, wyróżnia się kilka rodzajów limfopenii:
- limfopenia typu T, odpowiedzialna jest między innymi za usuwanie patogenów. Objawiająca się tylko i wyłącznie niedoborem limfocytów typu T. Za główną przyczynę podaje się wirus HIV.
- limfopenia typu B, jej zadaniem jest produkcja przeciwciał i występuje u osób, które zażywały leki osłabiające system odpornościowy,
- limfopenia typu NK, jest to najrzadziej spotykany typ choroby, polegający na zmniejszeniu liczny cytotoksycznych limfocytów.
Główne przyczyny niskiego poziomu limfocytów przy limfopenii nabytej, która występuje najczęściej to: białaczki limfoblastyczne i chłoniaki o wysokim stopniu złośliwości, np. chłoniak Hodgkina, zakażenie wirusem HIV, sepsa, niewydolność nerek i wątroby, chemioterapia, radioterapia, zespół Cushinga, przyjmowanie glikokortykosteroidów, niedokrwistość aplastyczna, mocznica, sarkoidoza, toczeń rumieniowaty układowy, gruźlica, zapalenie płuc, dur brzuszny, zapalenie wątroby, reumatoidalne zapalenie stawów.
Przy limfopenii nabytej stwierdzanej szczególnie u małych dzieci główną rolę odgrywają zespoły niedoborów odporności. Dochodzi wtedy do obniżenia limfocytów typu T lub limfocytów typy B, których zaburzenia prowadzą do częstych infekcji. Za normę uważa się do 6-8 infekcji rocznie.
Objawy świadczące o limfopenii nabytej to najczęściej: pospolity zmienny niedobór odporności, przewlekła kandydoza błon śluzowych i skóry, hipogammaglobulinemia niemowląt, aplasia limfopoetycznych komórek macierzystych, niedobór odporności w grascu, zespół Wiskotta-Aldricha, zespół di George’a, niedobór deaminazy adenozynowej, ataksja-teleangiektazja.
Limfopenia – objawy
Osoby u których stwierdzono limfopenię są podatne na nieustające zakażenia i infekcje. Często zapadają na anginę, przeziębienia grypopodobne, grypę, a w najgorszym wypadku do stanów zakaźnych i zapalnych, które pojawiają się kilkakrotnie w ciągu roku. O niedoborze odporności świadczy powiększenie migdałków oraz węzłów chłonnych, a także choroby powiązane.
Występuje skłonność do powstawania owrzodzeń jamy ustnej, czyraków, bladość skóry, występowanie wyprysków, wysypek oraz zmian ropnych na skórze, wypadanie włosów, żółtaczka, teleangiektazje, powiększenie śledziony. Dochodzi również do wzrostu temperatury, odczuwamy większe zmęczenie oraz osłabienie.
Limfopenia – profilaktyka i leczenie
Wczesne wykrycie i leczenie zapobiega poważniejszych konsekwencjom w przyszłości i zmniejsza ryzyko powikłań. Powinniśmy udać się do specjalisty – hematologa lub infekcjonisty, który po dokładnej analizie przyczyn i okoliczności wystąpienia objawów, rodzajów przebytych chorób, wyników badań immunologiczno-serologicznych ustali odpowiednie leczenie dostosowane do indywidulanych cech organizmu.
W przypadku leczenia zaburzeń odporności wdraża się leczenie stymulujące odporność organizmu oraz leczenie objawowe. W celu zdiagnozowania choroby lekarz zleca radiografię, ultradźwięki, rezonans magnetyczny (MRI). W leczeniu stosuje się leki przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, antybiotyki, glikokortykosteroidy oraz zaleca się przyjmowanie kompleksu witamin. W przypadku bardzie zaostrzonych objawów stosuje się metody bardziej radyklane tj. chemioterapie, radioterapię oraz transplantację komórek. Wstrzyknięcia dożylne przeciwciał, białek surowicy oraz płynów ustrojowych ma na celu szybko znormalizować poziom komórek.
Zaleca się również dużo aktywności fizycznej na świeżym powietrzu, ponieważ nadwaga prowadzi do niebezpiecznego niskiego poziomu odporności, unikanie sytuacji stresowych, oraz włączenie właściwej suplementacji preparatami wpływającymi korzystnie na naszą odporność (po wcześniejszej konsultacji z lekarzem). Produkty spożywcze powinny być bogate w odpowiednią ilość witamin i mikroelementów, w tym kwasy omega-3, witaminę D, beta-karoten, cynk, selen, oraz magnez.
Należy unikać produktów wysokoprzetworzonych, odznaczających się dużą zawartością tłuszczy na rzecz warzyw i owoców, szczególnie tych sezonowych. Przeciwskazaniem jest spożywanie alkoholu oraz zrezygnowanie z palenia tytoniu, ponieważ nawyki te doprowadzają do zwiększonej podatności na infekcje bakteryjne i wirusowe.
