Jeżyna fałdowana to charakterystyczny krzew o gałęziach kolczastych, posiadający pierzaste liście omszaste po dolnej stronie. Jeżyna fałdowana występuje w Azji i Europie, w Polsce spotykana na całym niżu i w niższych partiach górskich.
Jeżyna fałdowana to krzew kolczasty dochodzący wysokością do 1,5 m. Pędy płonne kanciaste, pokryte kolcami. Kolce średnio duże, nagle zaostrzone, nieco zakrzywione. Liście nieparzysto-pierzastozłożone. Jeżyna fałdowana to odmiana rośliny z rodziny różowatych. Jest ona rośliną leczniczą, z której wykorzystuje się zarówno owoce, jak i liście.
Jeżyna fałdowana – zastosowanie
Jeżyna fałdowana posiada bardzo szerokie zastosowanie w lecznictwie. W tym celu wykorzystuje się całą roślinę a nie tylko i wyłącznie jej owoc. Do celów leczniczych zbiera się młode liście jeżyny, nim roślina zakwitnie. Zaleca się zbiór na przełomie maja i na początku czerwca. Wysuszone liście posiadają charakterystyczną zieloną barwę. Zbierać należy liście młode i zdrowe bez ogonków liściowych, zwykle zbiór liści odbywa się przed zakwitnięciem. Należy pamiętać aby z jednego krzewu nie zrywać więcej niż 1/4 , najwyżej 1/3 wszystkich liści. Posiada smak cierpki, ściągający, są pozbawione zapachu. Zebrane świeże jędrne owoce po wysuszeniu mają kwaskowaty smak i czarną barwę.
Liście zawierają głównie garbniki, kwasy organiczne, glikozydy flawonowe i witaminę C. W owocach znajdują się głównie witaminy i cukier. Liście należy suszyć rozkładając cienką warstwą w miejscach ocienionych, a temperatura nie powinna przekraczać 35 stopni Celsjusza. Podobnie należy zbierać owoce na początku dojrzewania.
Liście są złożone, 5-listkowe, dolna para listków jest prawie siedząca, listek szczytowy zwykle sercowaty. Listki za młodu są zwykle wzdłuż nerwów sfałdowane, brzegiem ostro nierówno piłkowane, spodem miękko owłosione. Kwiatostan jest dość krótki, groniasty. Kwiaty są 5-krotne, białe lub różowe, na wypukłym dnie kwiatowym znajdują się liczne nitkowate słupki i równie liczne pręciki. Właściwości lecznicze posiadają nie tylko liście jeżyn, ale również owoce. Nie bez znaczenia jest to, iż można je wykorzystywać w celach kulinarnych tworząc zdrowe dżemy, nalewki, czy konfitury. Owoce jeżyny sprawdzają się w przypadku schorzeń układu pokarmowego. Niedojrzałe owoce idealne są w przypadku biegunek, przejrzałe w przypadku zaparć. Pomagają w leczeniu anemii, wzmacniają organizm w czasie rekonwalescencji.
Jeżyna fałdowana – właściwości lecznicze
Wśród najbardziej popularnych zalet jeżyny wskazuje się na:
– wspomagająco w leczeniu biegunek,
– w nieżytach żołądkowych,
– jako środek dietetyczny,
– ogólnie wzmacniająco,
– usprawnia procesy trawienne,
– eliminuje afty,
– łagodzi stany zapalne gardła,
– wspomagająco w stanach zapalnych jamy ustnej i dziąseł,
– leczniczo w owrzodzeniach skóry,
– pomocniczo w ciężko gojących się ranach.
Pomimo tak wielu zalet, jeżyna dodatkowo jest idealna jest do wykorzystania w kuchni. Warto wiec zainteresować się jeżynami i przygotować suszone liście do zaparzania, lub przetworzyć owoce. Liście obniżają stężenie glukozy we krwi, działają wybitnie ściągająco, przeciwzapalnie, słabo moczopędnie i nieznacznie żółciopędnie. Owoce posiadają bardzo dużą wartość odżywczą. Otrzymany z nich sok działa napotnie, moczopędnie, przeciwgorączkowo oraz wzmacniająco.
Jeżyna fałdowana – sposób użycia
Napar
Przepis; należy 2 łyżki liści zalać szklanką wrzącej wody. Następnie odstawić na 20 min. i przecedzić. Zaleca się przyjmowanie 3-4 razy dz. po 200 ml
Nalewka jeżynowa
Przepis; należy pół szkl. liści zalać 300 ml wódki. Następnie odstawić na okres nie krótszy niż 14 dni a po upływie tego czasu zaleca się przefiltrowanie. Zażywać 3-4 razy dz. po 10-15 ml. Istnieje możliwość innego uztku nalewki, mianowicie nalewką można przemywać skórę z wągrami, z trądzikiem pospolitym i różowatym, ze stanami zapalnymi, ze zmianami sączącymi, z łojotokiem i pryszczami w okresie miesiączkowania.
Sok jeżynowy
Przepis; należy świeże owoce włożyć do garnka zalać gorącą wodą tylko tyle, żeby były przykryte, doprowadzić do momentu wrzenia, odstawić na bok, przykryć i pozostawić na 6 godz.. Zaleca się odcedzenie wywaru na czysty i klarowny sok. Następnie na 1 l soku dać 0,5-1 kg cukru, mieszać dopóki cukier nie rozpuści się, gotować 3 minuty i zaraz gorący sok zlewać do słoików lub butelek. Pasteryzować 20 minut w wodzie o temp. 80o C. Z miazgi zrobić marmoladkę, którą należy dosłodzić do smaku.
Konfitura z jeżyn
Przepis; należy wymieszać następujące składniki 1 kg jeżyn, 1 kg cukru, 200-400 ml soku jeżynowego. Następnie z soku i cukru ugotować ulep czyli syrop. Na gorący ulep wrzucić umyte owoce, odstawić na bok i tak pozostawić do następnego dnia. Nazajutrz ulep z owocami smażyć aż będą przeźroczyste i odpowiednio gęste. Gorący składać do słoików, zakręcać. Nie pasteryzować. Owoce są zakonserwowane cukrem.
