Zaburzenia tętna są oznaką zaburzenia pracy serca, czyli organu niezbędnego nam do życia. Serce jest centralnym narządem układu krwionośnego i działa jako pompa zalewowo-tłocząca, której zadaniem jest utrzymanie przepływu krwi przez tkanki.
Natomiast tętno samo w sobie przedstawia się jako falisty ruch naczyń tętniczych, który zależny jest od skurczów serca, a także elastyczności ścian tętniczych. Powszechnie i na co dzień nazywany jest zwyczajnie pulsem. Jego zaburzenia nazywane są inaczej arytmią, czyli zaburzeniem cyklicznej pracy serca. Ono ma wypracowany rytm, który pobudzany jest przez impulsy elektryczne pochodzące od węzła zatokowego, a ten z kolei znajduje się w prawym przedsionku.
Jeżeli opisane impulsy pochodzą dodatkowo z innego źródła, dochodzi do zaburzenia pulsu serca. W takiej sytuacji bije ono za szybko, zatem mamy tachykardie, dalej może bić zbyt wolno, czyli bradykardia lub bije nieregularnie.
BADANIE TĘTNA
Badania tętna dokonuje się na tętnicach powierzchownych, którymi są promieniowa, szyjna zewnętrzna, ramienna, udowa, podkolanowa, skroniowa oraz grzbietowa stopy. W czasie jego trwania zwraca się uwagę na aspekty takie jak:
- częstotliwość – czyli liczba wyczuwalnych uderzeń na minutę,
- miarowość – wszystkie uderzenia powinny odbyć się z podobną do siebie siłą, jak i odstępy pomiędzy nimi powinny być jednakowe,
- wypełnienie – jest ono określeniem wysokości fali tętna i zależne jest od wypełnienia tętnicy krwią (może być ono wysokie, małe, nitkowate, równe, nierówne lub dziwaczne),
- napięcie – jest odzwierciedleniem ciśnienia tętniczego (może być twarde, miękkie lub dwubitne),
- chybkość – zależy od prędkości przepływu krwi oraz podatności ściany tętnic (może być chybkie lub leniwe),
- symetria – tętno powinno być takie same po prawej i lewej stronie.
Zaburzenia tętna – przyczyny
Przyczynami zaburzenia tętna mogą być codzienne czynności takie jak reakcja na wysiłek lub emocje, przemęczenie, niewłaściwa dieta, a także nadużywanie wyrobów tytoniowych i alkoholu. Kolejne wymieniane w katalogu to choroby serca i co za tym idzie – układu krążenia, na przykład miażdżyca, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, wady serca, kardiomiopatia oraz zapalenie mięśnia sercowego. Dalej podaje się niedobory potasu, magnezu i wapnia, hiperkaliemie, hipernatremie, wagotonie, nadczynność tarczycy, menopauzę i gorączkę. Mogą być też skutkiem przedawkowania leków wśród których znajdują się glikozydy nasercowe.
Zaburzenia tętna – objawy
Objawy zależą od rodzaju zaburzenia tętna. Pierwszym przypadkiem jest tachykardia, tak zwany częstoskurcz, gdzie podaje się, że serce przyspiesza do ponad 100 uderzeń na minutę. Taki stan przejawia się uczuciem kołatania serca, przerwami w jego pracy, dalej trzepotaniem serca, dusznościami, osłabieniem i zawrotami głowy. Należy wspomnieć, że najgroźniejszym zaburzeniem rytmu serca jest migotanie komór i przedsionków (zaliczane do tachykardii), poprzez które pacjent narażony jest na udar mózgu, niewydolność serca, a dalej śmierć.
Jako drugą podaje się bradykardię, czyli przeciwieństwo poprzedniego, którym są rzadkoskurcze. Tutaj serce bije dużo wolniej, bo jedynie 50 do 60 razy na minutę, co doprowadza do niedotlenienia. Charakterystyczne objawy to osłabienie, nadmierne zmęczenie, zawroty głowy, mroczki przed oczami, również uczucie kołatania serca, utrata przytomności oraz omdlenia. Pesymistycznie u większości chorych bradykardia nie daje o sobie znać. Może to być także zagrożeniem dla życia, poprzez doprowadzenie do stanu ustania krążenia, a co za ty idzie niedotlenienia komórek. Śmierć następuje w ciągu kilku minut.
Zaburzenia tętna – diagnoza i leczenie
Po osłuchaniu chorego wykonuje się pomiar tętna w celu diagnozy zaburzenia. Dalej obowiązkowym jest EKG serca, nazywane też elektrokardiograficznym. Niekiedy wykonuje się dodatkowo badanie Holtera, które monitoruje nasze serce przez całą dobę. Wskazuję się także niekiedy wykonanie ECHO serca.
Leczenie zaczyna się od usunięcia przyczyn, tak samo jak w większości chorób układu krwionośnego. W sytuacji, gdy przyczyna jest niemożliwa do usunięcia wszczepia się takiej osobie rozrusznik serca, czyli taki stymulator, bardzo małe urządzenie, które zasilane jest na baterie. Ratuje on życie wielu ludziom. Co najważniejsze wspomaga pracę serca i dodatkowo zbiera, zapisuje i przesyła informacje o jego funkcjonowaniu.
Założenie go nie jest skomplikowaną operacją, raczej zalicza się jako bezpieczny zabieg. Dodatkowo ryzyko powikłań jest praktycznie znikome. Niestety tak rewelacyjna pomoc nie może być udzielona każdemu, iż założenie go dyskwalifikują miejscowe lub ogólne zakażenia organizmu. O założeniu go lub nie decyduje lekarz prowadzący.
Zabieg odbywa się w pracowni elektrofizjologicznej, jedynie ze znieczuleniem miejscowym. Nie wymaga on otwarcia klatki piersiowej. Urządzenie umieszcza się pod obojczykiem i dalej prowadzi elektrody drogą wewnątrznaczyniową aż do serca. Zazwyczaj lekarze mieszczą się w dwóch godzinach jeżeli chodzi o czas trwania zabiegu, jednak chory pozostaje w szpitalu co najmniej jeden dzień.
