Przełom tarczycowy to poważny, zagrażający życiu stan, który jest powikłaniem nadczynności tarczycy, rozwija się z wolem tarczycowym (choroba Gravesa-Basedowa). Rozwój choroby może prowadzić do śmierci. Na szczęście przełom tarczycowy nie jest powszechny. Przeciętnie, według statystyk występuje w kilku procentach przypadków. Może rozwijać się z poważnym przebiegiem choroby Gravesa-Basedowa ( choroba tarczycy, której towarzyszy uwolnienie do krwi nadmiernych ilości hormonów tarczycy T3 i T 4).
Mechanizm rozwoju przełomu tarczycowego obejmuje 3 kolejne następujące po sobie ogniwa:
- Nadczynność tarczycy (we krwi występuje zwiększony poziom tyroksyny i wolnej trójjodotyroniny)
- Względna funkcja niewydolność nadnerczy (uważa się, że istnieje odwrotna zależność pomiędzy funkcjonowaniem tarczycy i kory nadnerczy, stąd gwałtowny wzrost poziomu hormonu tarczycy związany z rozwojem niewydolności nadnerczy)
- Zwiększona aktywność układu współczulnego (to jest mechanizm do uruchomienia systemu obronnego każdy organizm, gdy poddaje się różnego rodzaju napięciu hormony tarczycy zwiększają wrażliwość tkanki na katecholaminy.
Przełom tarczycowy – przyczyny
Główną przyczyną przełomu tarczycowego jest przebycie operacji związanych z tarczycą (całkowite lub częściowe usunięcie tarczycy), a także leczenie radioaktywnym jodem u pacjentów z nadczynnością tarczycy bez wcześniejszego uzyskania prawidłowego stanu hormonalnego. Jod radioaktywny prowadzi do przełomu w tych przypadkach, gdy chory zaczyna otrzymywać terapię na tle podwyższonego poziomu hormonów tarczycy we krwi.
Istnieją również czynniki, które mogą przyczynić się do rozwoju przełomu tarczycowego, takie jak:
- Zaostrzenie ciężkich chorób przewlekłych
- Przyjmowanie leków przeznaczonych do leczenia wola toksycznego
- Przyjmowanie leków zawierających jod (długotrwałe podawanie w małych dawkach lub pojedyncza duża dawka).
- Stosowanie kontrastów zawierających jod (substancji wprowadzanych do organizmu, których rozkład ocenia się na podstawie funkcjonalnych możliwości badanego narządu) podczas badania rentgenowskiego.
- Infekcje (szczególnie choroby zapalne układu oddechowego)
- Nadmierna aktywność fizyczna
- Stres psychoemocjonalny, uraz psychiczny
- Powikłania cukrzycy: kwasica ketonowa lub hipoglikemia
- Ostre zaburzenie krążenia mózgowego (udar)
- Choroba zakrzepowo-zatorowa
- Ciąża, poród.
Przełom tarczycowy – objawy
We wczesnym rozwoju przełomu tarczycowego chory jest bardzo podekscytowany, niespokojny, agresywny, psychoza może się dalej rozwijać, natomiast stan pobudzenia może zostać zastąpiony apatią i silnym osłabieniem ogólnym, osłabieniem mięśni i intensywnym bólem głowy.
Ponadto obserwowane jest:
- Drżenie w mięśniach
- Kołatanie serca
- Zaburzenie rytmu serca (przerwy w pracy serca)
- Zwiększone tętnicze ciśnienie krwi (tętno wzrasta do 200 uderzeń na minutę).
- Nudności.
- Wymioty
- Ból w jamie brzusznej
- Biegunka
- Podniesiona temperaturę ciała do 40-41 ° C
- Może pojawić się żółtaczka
- Oddychanie jest szybkie, powierzchowne
- Występuje wyraźna iobfita potliwość
- Zmniejszenie ilości oddawanego moczu, aż do całkowitego braku
- Możliwe utrata przytomności wraz z rozwojem śpiączki.
Objawy wynikają z faktu, że nadmiar hormonów tarczycy ma szkodliwy wpływ na układ sercowo-naczyniowy, układ nerwowy, nadnercza.
Przełom tarczycowy – diagnostyka
Rozpoznanie lekarz ustala się na podstawie danych dotyczących nadczynności tarczycy, nasilenia objawów choroby po stresujących sytuacjach, historii leczenia chirurgicznego. Lekarz przeprowadza badanie palpacyjne jamy brzusznej, wykonuje pomiar ciśnienia tętniczego krwi, przeprowadza badanie osłuchowe za pomocą stetoskopu.
Diagnostyka laboratoryjna choroby:
- Hormony T3 i T4, TSH
- Określenie poziomu kortyzolu we krwi: hormonów nadnerczy
- Badanie poziomu glukozy we krwi
- Badanie poziomu cholesterolu we krwi.
Konieczne jest, aby wykonać EKG rejestrowanie tachykardii (przyspieszenie czynności serca), różne rodzaje arytmii. Charakterystyczny jest rozwój migotania przedsionków. Na USG gruczołu tarczycy lekarz określa wielkość tarczycy i przepływ krwi w tkance gruczołu.
Przełom tarczycowy – leczenie
Przełom tarczycowy jest bardzo niebezpiecznym, poważnym stanem zagrażającym życiu. Leczenie odbywa się tylko w szpitalu, ponieważ konieczne jest rozpoczęcie leczenia tak wcześnie, jak to możliwe.
Leczenie obejmuje podawanie:
- Tyrostatyków, które blokują syntezę preparatów hormonów tarczycy grupy beta-blokerów, które zmniejszają częstość akcji serca, kołatanie serca, stosowanych w leczeniu arytmii.
- Hormony glukokortykosteroidowe są również stosowane w leczeniu zaawansowanej niewydolności kory nadnerczy.
- Aby zmniejszyć objawy zatrucia, stosowane są infuzje dużych ilości płynów i elektrolitów.
- Wraz ze wzrostem ciśnienia krwi stosowane są leki obniżające ciśnienie krwi.
- W przypadku wysokiej gorączki lekarz podaje środki przeciwgorączkowe, stosowana jest także procedura chłodzenia.
- Do leczenia pomocniczego w szpitalu należą preparaty witaminowe (B, C).
- Roztwory jodu blokują wydzielanie hormonów tarczycy.
- Antybiotyki aby zapobiec infekcji.
- Plazmafereza czyli metody oczyszczania krwi z krążących hormonów tarczycy.
Terminowo rozpoczęta odpowiednia terapia przełomu tarczycowego prowadzi do stabilizacji stanu chorego już w dzień po jego wystąpieniu. Konieczne jest kontynuowanie leczenia aż do ustąpienia objawów chorobowych. Zazwyczaj dzieje się to w ciągu 1-1,5 tygodnia.
