Grasica

Grasica – anatomia, funkcje grasicy, przerost, zanik, usunięcie

Grasica jest gruczołem, który wchodzi w skład zarówno układu immunologicznego (odpornościowego) człowieka jak i układu hormonalnego.

Powstaje w 6 tygodniu życia płodowego, a rośnie do 2 roku życia, przy czym do okresu dojrzewania utrzymuje swoją wielkość (waży wówczas około 25 gram). Po tym okresie znacznie się zmniejsza pod wpływem działania hormonów płciowych, po 60 roku życia może ważyć mniej niż 5 gramów. Funkcjonalna tkanka stopniowo przekształca się w tłuszcz i właśnie przez to odporność starszego człowieka jest znacznie słabsza niż odporność młodej osoby.

Mimo iż grasica pełni bardzo ważne funkcje w organizmie i wchodzi w skład układu odpornościowego, jej usunięcie nie wpływa na znaczne pogorszenie jakości życia czy zdrowie. Układ chłonny jest w stanie funkcjonować bez tego gruczołu. Grasica jest niezbędna natomiast do rozwoju całego układu odpornościowego w młodym wieku.

Grasica – anatomia

Grasica jest położona w śródpiersiu górnym, zaraz za mostkiem.

Jej budowa jest bardzo charakterystyczna – to kora, którą przegrody łącznotkankowe dzielą na zraziki. Cechą, która różni grasicę od innych narządów układu immunologicznego jest zrąb zbudowany z komórek nabłonkowych pochodzenia endodermalnego. W części rdzennej występują ciałka Hassala, których funkcja nie jest do końca poznana.

Funkcje grasicy

Grasica jest narządem, który produkuje między innymi takie hormony jak:

  • tymozyna – pełni znaczną rolę w zwalczaniu chorób autoimmunologicznych, działa antynowotworowo oraz wpływa na przyspieszenie dojrzewania limfocytów T. Niedobór tymozyny powoduje znaczny spadek odporności organizmu, co wiąże się ze zwiększeniem podatności na wszelkie infekcje.
  • tymopoetyna – wpływa na przyspieszenie dojrzewania limfocytów T, wzmaga limfopoezę
  • tymopentyna – bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych
  • tymostymulina – pobudza produkcję interferonu, spadek tego hormonu powoduje osłabienie odporności na wirusy
  • tymulina – to grasiczy czynnik surowiczy, przyspiesza wzrost limfocytów T
  • grasiczy czynnik humoralny THF – pośrednio wpływa na reakcję organizmu związaną z odrzuceniem lub przyjęciem przeszczepu. Jednocześnie odpowiada za ogólną odporność organizmu oraz przyspieszenie procesów regeneracyjnych tkanek

W grasicy dojrzewają również limfocyty T – krwinki białe odpowiedzialne za procesy obronne organizmu. Właśnie dlatego często określa się je mianem komórek grasiczozależnych. Produkowane są w szpiku kostnym czerwonym, po czym przemieszczają się właśnie do grasicy i ulegają tam namnożeniu. Grasica nadzoruje prawidłowy rozwój układu immunologicznego poprzez kontrolę wzrostu obwodowych tkanek limfatycznych takich jak śledziona lub węzły chłonne.

Innym zadaniem gruczołu jest usuwanie limfocytów auto reaktywnych, czyli takich, które mogą zaatakować komórki i tkanki własne organizmu.

Ponad to warto wiedzieć, że to właśnie grasica wpływa na zahamowanie rozwoju alergii, na zdolności rozrodcze, a także na wzrost organizmu i jego metabolizm.

Na zaburzenie funkcjonowania grasicy wpływają między innymi czynniki takie jak nadmierny lub przewlekły stres, nadmierne spożywanie alkoholu, regularne palenie papierosów, zażywanie narkotyków, przyjmowanie antybiotyków, tabletek antykoncepcyjnych oraz leków steroidowych. Podsumowując, można powiedzieć, że grasica jest ważnym, choć niedocenionym narządem.

Przerost grasicy

Jeśli zamiast do zanikania grasicy dochodzi do jej zwiększania się, mówi się o poważnym, zagrażającym życiu stanie – miastenii. Mimo iż nie wykazano dokładnego powiązania choroby z przerostem grasicy, zauważono, że sytuacja ta zwykle towarzyszy osobom chorym.

Objawami miastenii są przede wszystkim osłabienie mięśni oraz nadmierna męczliwość. W pierwszej kolejności zajęte są zwykle mięśnie poruszające gałkami ocznymi, następnie mięśnie odpowiadające za połykanie, gryzienie czy mimikę twarzy.

Chorobę często leczy się poprzez chirurgiczne usunięcie grasicy.

Przerost grasicy towarzyszy nie tylko miastenii. Może być bowiem związany z takimi chorobami jak nadczynność tarczycy, niedokrwistość aplastyczna, toczeń rumieniowaty układowy czy stany nowotworowe. Nasilony ból w klatce piersiowej i kaszel mogą wskazywać na raka grasicy lub grasiczaka.

Zanik grasicy

Zanik grasicy z kolei może wiązać się z Zespołem SCID lub z Zespołem di George’a. Zespół di George’a dotyczy średnio 1 niemowlęcia na 5 000. Przejawia się problemami sercowo-naczyniowymi lub podśluzówkowym rozszczepem podniebienia, a także nieprawidłowościami anatomicznymi twarzy, tj. szerokim rozstawieniem oczu oraz małymi małżowinami usznymi. Zespół SCID natomiast oznacza ciężki niedobór odporności.

Niedorozwój narządu zwykle wiąże się z patologią chromosomów.

Usunięcie grasicy

Zabieg usunięcia grasicy nosi nazwę tymektomii. Polega na usunięciu całego gruczołu wraz z otaczającą go tkanką. Do niedawna stosowano cięcie całkowite lub podłużne, obecnie ze względów kosmetycznych coraz częściej wykorzystuje się do przeprowadzenia zabiegu endoskopy lub wideoskopy.

Zabieg wykonywany jest w celu leczenia miastenii lub zapobiegania przerzutom raka grasicy na inne narządy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *