Ortodonta zajmuję się częścią stomatologii odpowiedzialnej za leczenie wad szczękowo-twarzowych oraz różnego rodzaju wad zgryzu. W Polsce leczenie ortodontyczne jest refundowane, jednakże tylko częściowo, do dwunastego roku życia, i jest głównie wykonywane z powodów estetycznych, jak również profilaktycznych. się u pacjentów w każdym wieku z powodów profilaktycznych i estetycznych. Ortodonta jest lekarzem specjalistą zajmującym się profilaktyką, leczeniem, jak i diagnozowaniem wszystkich wad zębowo-zgryzowo-szczękowych.
Czym są wady zgryzu?
Są to nieprawidłowości w czynnościach, jak i w budowie zębów czy łuków zębowych i ich korelacji. Mogą być one widoczne z zewnątrz i niszczyć różne czynności jamy ussątnej. Mogą utrudniać jedzenie, mówienie, a nawet oddychanie. Możemy je podzielić na:
- Nabyte wady – wykształcają się w ciągu dzieciństwa. Są zazwyczaj następstwem nieprawidłowych nawyków takich jak, ssanie smoczka, lub kciuka, zasysanie policzków czy warg, obgryzanie paznokci, jak również gryzienie ołówka. Mogą się one również pojawić przy urazach mechanicznych twarzy, lub z powodu jakiś nieprawidłowości przy wymianie zębów mlecznym na stałe.
- Wady wrodzone – jak nazwa wskazuje, są to wady, których przyczyną są czynniki genetyczne, lub czynniki zewnętrzne( niedobór kwasu foliowego w łonie matki)
Rodzaje wad zgryzu
- Wady pionowe to te, w których zaburzone jest położenie dolnego łuku zębowego w stosunku do górnego. Te wady możemy podzielić na
- tyłozgryz- jest to wada polegająca na przesunięciu dotylnym dolnego łuku zębowego względem górnego.
- tyłożuchwie- cofnięcie dolnej żuchwy względem górnej.
- przodozgryz- dochodzi do wysunięcia dolnego łuku zębowego (żuchwy) względem górnego (szczęki).
- progenia- czyli przodożuchwie morfologiczne
- Wady poziome to te, które widzimy między górnym i dolnym łukiem zębowym. Możemy je podzielić na:
- zgryz otwarty- jest wadą złożoną polegającą na niedostatecznym zachodzeniu na siebie zębów siecznych.
- Zgryz głęboki- pogłębienie się zwarcia siekaczy. Objawia się nadmiernym zachodzeniem górnych siekaczy na dolne.
- Wady poprzeczne to te, w których wady zębów z łuków górnych i dolnych zachodzą na siebie w różnych konfiguracjach. Możemy je podzielić na:
- zgryz krzyżowy
- zgryz przewieszony
- boczne przemieszczenie żuchwy
- Wady złożone- mamy z nimi do czynienia gdy wady się łączą.
Nieprawidłowości zębowe dzielimy na:
- Brak zawiązków zębowych – po utracie zębów mlecznych, stałe zęby nie wyrastają. Najczęściej dotyczy to ósemek, górnych dwójek i dolnych piątek.
- Szparowatość –odstępy między zębami, które są bardzo widoczne.
- Zatrzymany ząb – to ząb z zakończonym rozwojem wierzchołka, który nadal pozostaje niewyrżnięty, pomimo tego, że od czasu jego prawidłowego wyrznięcia minęły 2 lata
- Stłoczenie – zęby są stłoczone w wyniku zaburzenia stosunku wielkości lub ilości zębów do wielkości podstaw kostnych.
Ortodonta – kiedy konieczne jest leczenie?
Wstępnej oceny zgryzu dokonuje stomatolog u dziecka, które jest w wieku od dwóch i pół do trzech lat( gdy występuje pełne uzębienie mleczne). Jednakże konsultacje ortodontyczne zalecane są dzieciom dopiero w wieku od siedmiu do dziewięciu lat, gdyż to wtedy następuje pierwszy etap wymiany zębów mlecznych na stałe, a następnie w okresie drugiego etapu tejże wymiany, czyli w wieku od dziesięciu do dwunastu lat. Leczenie wad zgryzu odbywa się za pomocą aparatów ortodontycznych: ruchomych lub stałych.
Jak wygląda leczenie? Jakie są koszty?
Leczenie wad zgryzu może być wykonane za pomocą aparatów ortodontycznych ruchomych, które to pacjent może zdejmować samodzielnie w każdej chwili. Jednakże trzeba pamiętać, że możliwości tych aparatów są ograniczone. Pozwalają one korygować jedynie małe wady zgryzu. Nosi się je kilka godzin dziennie, w zależności od zaleceń lekarza. Skuteczność leczenia tego typu aparatem ortodontycznym zależy od współpracy pacjenta z lekarzem. A koszt takowego wynosi w granicach pięciuset do tysiąca złotych.
Leczenie można również przeprowadzić za pomocą stałego aparatu. Stosuje się go wyłącznie na zęby stałe i nie ma możliwości zdjęcia go samodzielnie. Składa się on z pierścieni i zamków, które mocuję się klejem do zębów, oraz drutu, którego zadaniem jest wywołanie nacisku na zęby, by je wyprostować. Czas noszenia aparatu ortodontycznego jest uzależniona od rodzaju wady do korekty. A koszt jest w granicach dwóch do trzech tysięcy.
Wszyscy czasami lubimy się uśmiechnąć, bo zęby to w końcu nasza wizytówka. Ale co zrobić, gdy borykamy się z jakimiś defektami? Czy da się coś z tym zrobić? No oczywiście, że się da. Na pomoc przychodzi nam stomatolog i ortodonta. Jak do tego pierwszego chodzimy w miarę regularnie, to czy wszyscy do końca wiemy coś o ortodontach?
W naszych czasach, gdzie niektórzy zakładają sobie sztuczne aparaty ortodontyczne dla „mody”, ta dziedzina medycyny może być lekko źle pojmowana. Może to najwyższy czas, by dowiedzieć się czy potrzebujemy pomocy i się po nią udać. Ponieważ aparat ruchomy może pomóc nam z naszym problemem przed koniecznością zakładania tego stałego. A w końcu zdrowe zęby to podstawa
