Bruksizm jest stanem polegającym na nieświadomym zaciskaniu szczęki, któremu towarzyszy zgrzytanie zębami. Objawia się najczęściej w nocy, w czasie kiedy tego nie kontrolujemy. Osoba, którą dotyka to schorzenie nie musi wiedzieć o tym, że w nocy zgrzyta zębami, ponieważ w stanie snu nie panuje nad swoimi odruchami. Warto zaznaczyć, że nie jest to niewarte zainteresowania. Bruksizm niekorzystnie wpływa na ludzkie zdrowie.
Dlaczego zgrzytamy zębami?
Nie należy przechodzić obojętnie wobec dotykającego nas problemu zgrzytania zębami, ponieważ nie jest to zdrowe, ze względu na to, że podczas bruksizmu szczęka zaciska się kilka razy mocniej niż podczas zwykłych czynności. Podczas nocnego zgrzytania zębami zaciskamy szczękę do 10 razy mocniej niż przy przeżuwaniu czegoś twardego. Przynosi to niekorzystne skutki dla stanu uzębienia, jak również daje znaki o innych zaburzeniach występujących w organizmie.
Nie odnaleziono jednej konkretnej przyczyny nocnego zgrzytania zębami, ale schorzenie to należy do zaburzeń, do których można zaliczyć patologiczne odruchy występujące w trakcie snu. Tego typu zaburzenia nazywa się parasomnią. Źródłem bruksizmu może być życie w nadmiernym stresie. Uwidacznia się tutaj podłoże psychosomatyczne, występowanie owsików, nerwica lub nieleczone wady zgryzu.
W przypadku osób po zabiegach dentystycznych to zjawisko występuje częściej a ujawnia się w skutek niedopasowanej protezy, korony lub źle założonej plomby. W nocy ciało i organizm odpoczywają a w przypadku niedogodności szczęka poszukuje idealnej pozycji i wzajemnie ociera zęby. W skutek czego ściera się szkliwo, naruszają plomby a w najgorszych przypadkach łamią zęby. Istnieją przypadki, że osoby cierpiące na bruksizm nie są zdolni do naprawy zębów.
Jak bruksizm wpływa na organizm?
Organizm człowieka działa jak jedna, dobrze zorganizowana maszyna, uszkodzenie jednego elementu pociąga za sobą różne skutki. Tak jest w przypadku bruksizmu. Około 10% dorosłych skarży się na bóle stawu skroniowo-żuchwowego. Ze względu na dużą pracę jaką wykonuje szczęka podczas zgrzytania nocnego, stawia się diagnozy przeciążenia stawów oraz dużego napięcia mięśni szyi oraz głowy.
Owe napięcia mięśniowe mogą prowadzić do dalej idących skutków. Zauważa się migreny, dzwonienie w uszach, bóle oczu, obręczy barkowej, kręgosłupa a także stawów skokowych, które są skutkami zbyt dużego napięcia występującego w obrębie szczęki. U 80% pacjentów bruksizm łączono z wyżej wymienionymi objawami.
Objawy bruksizmu
Objawy mimowolnego zaciskania i zgrzytania zębami występują w różnych obszarach organizmu. Najczęściej skutki są widoczne w okolicach zębów, np. ścieranie szkliwa, pękanie zębów, zmiana pozycji lub niestabilność zębów, ubytki. Dalej można zauważyć objawy na płatach dziąsłowych, takie jak zaniki przyzębia, krew z dziąseł przy ich naruszeniu, podgryzanie policzków lub języka. Objawy bruksizmu można też zanotować w stawach skroniowo-żuchwowych, wtedy mamy do czynienia z bólem występującym w tych okolicach, trzaski przy szerokim otwieraniu jamy ustnej, niemożność otwarcia ust w pełnym zakresie ruchu.
Mimowolne zgrzytanie wpływa też na mięśnie, m.in. na mięśnie twarzy, które rosną nadmiernie po obu stronach tworząc swoistą „kwadratową twarz”, występujące bóle mięśniowe, skurcze, brak możliwości wykonania pełnego ruchu głowy. Bruksizm objawia się także wśród zmysłów wzroku i słuchu. Zgrzytanie zębami powoduje ból oczu, uczucie wysokiego ciśnienia w gałce ocznej, przesuszenie oka, napady nieostrego widzenia, szum lub piszczenie w uszach, ból ucha jak przy zapaleniu lub zaburzenia równowagi.
Jak widać nocne, mimowolne zaciskanie szczęki i zgrzytanie nie wywołuje złych skutków tylko w obrębie zębów, lecz powoduje daleko idące skutki w całym organizmie.
Leczenie bruksizmu
Objawy występujące przy tym schorzeniu są dla niego charakterystyczne, dlatego łatwo rozpoznać bruksizm. Dodatkowo łatwiej jest postawić diagnozę, jeżeli mamy u boku partnera, który sypia z nami w jednym łóżku. W większości przypadków to małżonkowie lub partnerzy zwracają uwagę na nocne zgrzytanie zębów u chorego na bruksizm.
Ze względu na różne źródła pochodzenia bruksizmu ciężko jest wdrożyć jeden plan leczenia pod okiem jednego specjalisty. Zazwyczaj pacjent znajduje się pod opieką gnatofizjologiczną, stomatologiczną, ortodontyczną oraz protetyczną. Wyżej wymienieni specjaliści zalecają stosowanie specjalistycznych nakładek zapobiegających ścieraniu i niszczeniu zębów. W celu otrzymania pożądanych skutków, zaleconą szynę relaksacyjną należy nakładać na noc przez co najmniej 6 tygodni.
U osób z wadą zgryzu rozwiązaniem będzie aparat ortodontyczny. Dodatkowo warto zapoznać się z opinią neurologa, psychologa, psychoterapeuty w celu zniwelowania aspektu stresowego występującego w życiu chorego i odzyskaniu spokoju ducha. Psychiatrzy uważają to schorzenie za zaburzenie snu. Uznano, że zgrzytanie zębami nie występuje w czasie fazy snu zawierającej sny fabularne, więc nie jest to reakcja na stresujące sytuacje występującej we śnie, tylko w życiu realnym. Dlatego ważnym aspektem jest relaks i czasowe odparcie problemów związanych z życiem codziennym, aby w nocy móc całkowicie odpocząć.
