Obrzęk śluzowaty jest to jednostka chorobowa towarzysząca niedoczynności tarczycy. Niedoczynność tarczycy może uaktywnić się w wyniku choroby Hashimoto oraz usunięcia gruczołu. Na skutek uszkodzenia przysadki albo też w wyniku braku lub niewystarczającego wytwarzania podwzgórzowej tyreoliberyny, może ona przybierać postać wtórną. Symptomy świadczące o rozwoju choroby są zróżnicowane w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia, a także wieku osoby nią dotkniętej.
Obrzęk śluzowaty – przyczyny
Niedobór hormonów tarczycy przekłada się na zmniejszenie podstawowej przemiany materii o blisko 35-45%, co wpływa na niewielkie zwiększenie masy ciała. Obrzęk śluzowaty tworzy się w efekcie spowolnienia procesów przemiany materii. Umiejscawia się on głównie w obszarze nagromadzenia tkanki łącznej wiotkiej. W tej sytuacji pojawia się pogrubienie rysów twarzy, a ponadto obrzęk powiek oraz dłoni.
Dochodzi do tego w wyniku odkładania się w tkance podskórnej fibronektyny, a także hydrofilnych glikozaminoglikanów, syntezę których hamuje Trijodotyronina. Nieleczona niedoczynność tarczycy może prowadzić do niebezpiecznych skutków dla zdrowia pacjenta, a nawet zagrożenia życia. Takim stanem jest wystąpienie śpiączki w przebiegu obrzęku śluzowatego.
Obrzęk śluzowaty – objawy
Dodatkowe symptomy świadczące o obecności obrzęku śluzowatowego, to przede wszystkim hipotermia (obniżenie temperatury wewnętrznej organizmów stałocieplnych poniżej naturalnego zakresu jej zmian), bardykardia (spowolnienie rytmu serca), hipoksemia (obniżenie ciśnienia cząstkowego tlenu we krwi) z hiperkapnią (stan podwyższonego ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla we krwi), hipoglikemia (spadek poziomu glukozy we krwi poniżej naturalnego poziomu), hiponatremia (obniżenie poziomu sodu w surowicy krwi poniżej normalnego poziomu), a ponadto otępienie bądź śpiączka.
W dalszej konsekwencji dochodzi do rozwoju wstrząsu. Mogą pojawić się drgawki. Czasami prowadzi to do uaaktywnienia się symptomów chorób współwystępujacych, takich jak zapalenie płuc, krwawienie z przewodu pokarmowego, a nawet zawał serca.
Jednakże obrzęk śluzowaty sygnalizuje swoją obecność, przedstawiając szereg objawów świadczących o niebezpieczeństwie jego dalszego rozwoju. Konieczne zatem jest podjęcie działań, zanim dojdzie do opisanych wyżej konsekwencji oraz związanego z nimi zagrożenia życia pacjenta. Należy wsłuchać się w swój organizm i żadnego z objawów nie pozostawić bez odpowiedzi. Jednym ze zwiastunów rozwijającego się obrzęku śluzowatego jest zwiększenie stężenia białka C-reaktywnego, który należy do wykładników rozwijającego się stanu zapalnego, a także homocysteiny.
Ponadto wzrasta stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, a także trójglicerydów. To co powinno zwrócić naszą uwagę to również, pogorszenie aktywności intelektualnej, a co za tym idzie także osłabienie pamięci, pojawiający się ból głowy, senność oraz w sporadycznych przypadkach depresja. W dalszej konsekwencji uaktywniają się objawy świadczące o wystąpieniu zaburzenia działania układu krążenia oraz rytmu serca. Zmniejsza się tolerancja na wysiłek fizyczny, a w zaawansowanym stadium rozwoju choroby wysięk w jamach opłucnowych, worku osierdziowym, a także otrzewnej.
Symptomy świadczące o rozwoju obrzęku śluzowatego pochodzą także ze strony układu pokarmowego. Częstym problemem stają się zaparcia oraz wzdęcia. Powstaje niebezpieczeństwo uaktywnienia się kamicy żółciowej. W zaawansowanej fazie często dochodzi do zaburzeń wchłaniania jelitowego. Dzieje się tak na skutek odkładania się w ścinach jelita mukopolisacharydów. Ważną kwestią są również sygnały pochodzące ze strony układu rozrodczego, a więc zaburzenia miesiączkowania, owulacji oraz spadek libido. Mężczyźni mogą w tej sytuacji dostrzec zakłócenia erekcji, a także spadek libido. Dochodzi do naruszenia funkcjonalności gruczołów potowych oraz łojowych. Znaczącym sygnałem jest wypadanie włosów, brwi oraz rzęs, a także owłosienia łonowego.
Obrzęk śluzowaty – rozpoznanie
Dla rozpoznania niedoczynności tarczycy należy przeprowadzić badania laboratoryjne, obrazowe, a także EKG. W morfologii pod szczególną uwagę poddaje się wówczas wystąpienie zmniejszenia stężenia wolnych hormonów tarczycy, zwiększenie poziomu TSH, wysoka wartość przeciwciał anty-TPO, a także anty-Tg. Diagnostyka określonej jednostki chorobowej opiera się także na wykonaniu badania USG tarczycy. Określone badanie stanowi bardzo dobrą metodę, która pozwoli odróżnić zapalenie tarczycy od innych przyczyn.
Wystąpienie zapalnych zmian w tarczycy objawia się hipoechogenicznym lub też zróżnicowanym miąższem, czasami zwiększonym przepływem krwi. W zaawansowanym stadium dodatkowo przeprowadza się badanie USG jamy brzusznej, które może wskazać obecność występowania płynu w otrzewnej, a także badanie RTG płuc, mogące ujawnić wystąpienie płynu w opłucnej. Sygnały ze strony układu krążenia ukierunkowują działania lekarza prowadzącego na przeprowadzenie badania EKG oraz echa serca.
Obrzęk śluzowaty – leczenie
Niedoczynność tarczycy leczy się przede wszystkim przez suplementację hormonalną Tyroksyną. W początkowej fazie działań leczniczych stosuje się małe dawki, a następnie stopniowo dochodzi się do ich zwiększania. Uregulowania poziomu hormonów objawia się przyspieszeniem procesów metabolicznych i zmniejszeniem objawów towarzyszących schorzeniu.
W sytuacji bardziej zaawansowanej, a więc wtedy kiedy pojawi się śpiączka metaboliczna działania prowadzone są na oddziale intensywnej terapii. Są one wówczas wielokierunkowe. W trudniejszej fazie działania skupione są na podawaniu Tyroksyny dożylnie, a w sytuacji pojawienia się możliwości środek podawany jest doustnie. Nie stosuje się w tym przypadku procederu stopniowego zwiększania dawki aplikowanego środka. Ponadto należy zadbać o powolną wentylacje płuc, uregulowanie stężeń elektrolitów, a także odpowiednie nawodnienie organizmu. Jednocześnie powinno się także dążyć do leczenia chorób współtowarzyszących.
Działania chroniące przed wystąpieniem groźnych rezultatów nadczynności tarczycy, a w dalszej konsekwencji obrzęku śluzowatego i śpiączki hipometabolicznej to głównie systematyczność w prawidłowym leczeniu substytucyjnym. Konieczne jest także podjęcie działań zmierzających do leczenia współtowarzyszących chorób ogólnoustrojowych, gdyz przyczynić się mogą do powstania śpiączki.
