Ropień zębowy jest jednostką chorobową, której funkcjonowanie opiera się na ostrym, ropnym zapaleniu zespołu komórek, znajdujących się w otoczeniu wierzchołka korzeniowego zęba. Literatura medyczna określa opisywaną dolegliwość jako patologiczną jamę wypełnioną zawartością ropną. Ujawniać się ona może w różnych obszarach ciała człowieka, a zatem również w obszarze szyi oraz głowy. W związku z powyższym obecność zębów w tym rejonie anatomicznej budowy ciała, jest obiektem częstych ataków bakterii.
Ropień zębowy – przyczyny
Jama ustna charakteryzuje się idealnym środowiskiem do rozwoju drobnoustrojów. W związku z tym ilość bakterii w tej cześć organizmu ludzkiego jest obronna. Liczba komórek bakteryjnych w 1 ml śliny kształtuje się na poziomie bliskim 108. W przypadku, gdy bariery ochronne którymi dysponuje nasz organizm pełnią swoje funkcję w sposób prawidłowy, drobnoustroje te nie stanowią dla nas zagrożenia.
W sytuacji jednak, gdy jakiś element funkcjonowania organizmu zawiedzie mogą one stać się przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Pojawienie się różnego rodzaju urazów, chorób zębów, bodźców termicznych, fizycznych czy chemicznych może przyczyniać się do powstania procesu obumarcia miazgi zębowej. Taka tkanka stwarza idealne warunki do rozwoju groźnych bakterii.
Drobnoustroje bytujące w obumarłej miazdze zębowej, a także groźne substancje wytwarzane przez te bakterie, zostają przenoszone do pozostałych obszarów organizmu ludzkiego. W początkowej fazie staje się to przyczyną powstania stanu zapalnego komórek okołowierzchołkowych. W sytuacji gdy ząb, będący przyczyną powstania stanu zapalnego nie zostanie uleczony, często dochodzi wówczas do powstania ropnia zębowego. O obecności ropnia świadczy bardzo nieprzyjemny zapach z jamy ustnej.
Rozwój ropnia zębowego
Rozwój ropnia zębowego przechodzi przez trzy zasadnicze etapy, a mianowicie ropień okołowierzchołkowy, ropień podokostnowy, a także ropień podśluzówkowy. Wykształcenie się trzech faz rozwoju choroby wynika z faktu, że powstała wydzielina ropna przechodzi przez trzy tkanki. W początkowym etapie, jednostka chorobowa kształtuje się tylko śródkostnie, z upływem czasu natomiast rozmiary zmiany powiększają się i przechodzą na kolejne tkanki.
W sytuacji gdy ropień przebije istotę zbitą kości, wydzielina ropna przechodzi pod okostną, która się odwarstwia. W ten sposób dochodzi do powstania ropnia podokostnego. Brak działań leczniczych w tym zakresie, szybko doprowadza do przebicia okostnej i przejścia pod śluzówkę jamy ustnej. Konsekwencją tego jest wykształcenie się ropnia podśluzówkowego. Zwiększające się ciśnienie w środku jamy ropnia skutkuje przerwaniem ciągłości błony śluzowej albo skóry.
Dochodzi do uaktywnienia się procesu samoistnego opróżnienia ropnia. Osoba dotknięta chorobą zaczyna odczuwać ulgę, jednakże choroba jest ciągle aktywna. Obecne bowiem będą symptomy świadczące o obecności określonej jednostki chorobowej. Jednym z tych symptomów będzie wydzielina ropna wydobywająca się z przetoki, w pewnych odstępach czasowych.
Ropień zębowy – objawy
Objawy świadczące o rozwoju jednostki chorobowej są różne w zależności od rodzaju ropnia, który obecny jest w organizmie człowieka. W przypadku obecności ropnia okołowierzchołkowego w pierwszej kolejności pojawia się dolegliwość bólowa. Można ją opisać jako pulsującą, zmierzającą w kierunku skroni lub ucha. Dolegliwość może się wzmagać przy wykonywaniu czynności związanej z jedzeniem ciepłych pokarmów.
Niewskazana w tej sytuacji jest także pozycja leżąca, gdyż przyczynia się do zwiększenia odczucia bólu. Obszar dziąsła zlokalizowany przy wierzchołku korzenia staje się bolesny uciskowo oraz zaczerwieniony. Istnieją sytuacje gdzie w obszarze tym pojawia się obrzęk. Może także dojść do powiększenia węzłów chłonnych umiejscowionych pod żuchwą oraz na szyi. Zmiany w okolicy wierzchołka korzenia uwidocznione są za pośrednictwem zdjęcia radiologicznego.
W przypadku ropnia odokostnowego dochodzi do odwarstwienia okostnej. W tej fazie rozwoju jednostki chorobowej symptomy bólowe ulegają nasileniu. Obszar dziąsła pozostaje zaczerwieniony, a także w niewielkim stopniu obrzęknięty. W tym etapie ropień jest możliwy do wykrycia za pośrednictwem dotyku. Jednakże jest on niezmiernie wrażliwy i bolesny. Pozostałe objawy są takie same jak w przypadku pierwszej fazy rozwoju choroby.
Rozwój ropnia podśluzówkowego ujawnia się nieznacznym ustąpieniem dolegliwości bólowych. Za to pojawia się wyraźny obrzęk błony śluzowej nad tworzącym się ropniem. Za pośrednictwem dotyku wyczuwalne jest przesuwanie się płynów w obszarze ropnia. Inne objawy są podobne do tych występujących w poprzednich etapach rozwoju choroby. Wszystkim etapom kształtowania się jednostki chorobowej może towarzyszyć obrzęk twarzy w obszarze rozwoju chorego zęba, a ponadto szczękościsk.
Ropień zęba – leczenie
Ropień zębowy – brak działań leczniczych w tym zakresie może prowadzić do poważnych powikłań dla organizmu chorego. Dlatego w sytuacji pojawienia się symptomów świadczących o rozwoju choroby, należy niezwłocznie udać się do lekarza stomatologa. Czynności lecznicze polegają w tym przypadku na odprowadzeniu wydzieliny ropnej poprzez zapewnienie jej swobodnego odpływu. Bardzo ważne jest także usunięcie przyczyny rozwoju choroby. W tym przypadku stosuje się leczenie endodontyczne. W sytuacji, gdy leczenie to jest niewystarczające pojawia się konieczność usunięcia chorego zęba.
Leczenie ropni około wierzchołkowych przeprowadza się poprzez odprowadzenie wydzieliny ropnej przez system kanałowy zęba. W sporadycznych sytuacjach wykonywany jest zabieg nacięcia błony śluzowej i dotarcie do ropnia za pośrednictwem istoty zbitej kości. Odprowadzenie wydzieliny ropnej z ropni podokostnowych oraz podśluzowych przeprowadza się za pośrednictwem nacięcia ropnia i wykorzystania do odpływu wszystkich jego zachyłków. W dalszej kolejności następuje przepłukiwanie jamy ropnia specjalnymi środkami. Po zrealizowaniu tym czynności może stać się konieczne umiejscowienie w ranie drenu albo gumowego sączka. Uchroni to przed niebezpieczeństwem zamknięcia odpływu wydzieliny ropnej oraz nawrotu choroby.
W niektórych sytuacjach może pojawić się konieczność leczenia z wykorzystaniem środków farmakologicznych. Do takiej sytuacji dochodzi w wyniku wystąpienia ogólnych objawów a także obniżonej odporności pacjenta.
Czynności ochraniające przed wystąpieniem określonej jednostki chorobowej to głównie utrzymywanie właściwej higieny jamy ustnej oraz systematyczne wizyty w gabinecie stomatologicznym.
